Çok çalışan çok mu kazanır?

Ayhan AYDOĞAN

OECD istatistik uzmanlarından S. Mclington, Avusturalya’daki çalışma hayatına dair karşılaştırmalı veriler üzerinde çalışırken, ülkemiz adına da oldukça önemli istatistikler sundu. Türkiye haftalık çalışma süreleri esas alındığında 52.15 saatle en fazla çalışılan ülke. En yakın takipçisi 47 saat ile Meksika, 44 saatle Şili. 50 saati geçkin çalışma yapanların nüfusa oranına bakıldığında, ülkemizin yüzde 41’i yani neredeyse yarısı haftalık 50 saatin üzerinde çalışıyor. Türkiye’nin en yakın takipçisi olan Meksika’da dahi bu oran yüzde 29. Peki bu kadar yoğun çalışmanın karşılığını almışızdır herhalde değil mi? Bu soruyu cevaplamaya çalışırken yazıyı biraz daha sayıya boğacağız, bunun özrünü dileyerek devam edelim. Asgari ücretin en yüksek olduğu 10 ülkeden 7’si haftalık mesaiyi en az yapan Lüksemburg, Danimarka gibi ülkeler, yani çok çalışan çok almamış. Hadi diyelim bu ülkeler rekabet edilemeyecek refah seviyesindeler, Polonya’da 118, Şili’de 185 asgari ücrete 120 metre karelik bir konut alınabiliyorken, ülkemizde bu rakam 244 asgari ücrete tekabül ediyor. Çok çalışmışız ama ev alamamışız, neyse devam edelim vardır elbette alınan bir şeyler.

Barınma gibi temel ihtiyaçları bir kenara bırakıp, sosyal hayatın içinden örneklere bakalım. Orada da durum çok farklı değil, AB nüfusunun yüzde 28’i ‘bir hafta ve üzeri’ tatile çıkamazken, dünya genelinde bu oran yüzde 45, Türkiye’de ise insanların yüzde 72’si bir hafta ve üzeri tatile çıkamıyor. Kayıtlarda tatil yapıyor gibi varsayılan bu kitlenin önemli bir kısmının da aslında memleketine akraba ziyaretine gittiği, dinlenme, eğlenme, yeni yerler görme, stres atma odaklı gerçek ‘tatil’ anlayışının tersine sadece günlük ev hayatını başka bir adrese taşımanın ötesine geçmediğini de söyleyelim.

Sadece soruyoruz ‘Tatile çıkılmak tercih edilmiyor, herkes kazandığını günlük sosyal aktivitelerde harcıyor’ olabilir mi? Alman Bertelsmann Vakfının OECD ülkeleri arasında yaptığı araştırmaya göre hazırlanan sosyal adalet endeksinde Türkiye 41 ülke arasında 40’ıncı oldu. Vakfın hazırladığı sosyal adalet endeksinde ülkeler çeşitli başlıklara göre sıralandı. Türkiye sosyal hayata dahil olma başlığında 39’uncu, gün içinde dinlenmeye ayrılan sürede 41’inci, gün içinde ev dışı sosyal hayata ayrılan vakit sıralamasında da 41. sırada raporlandı.

Buradan sonrasına bir soru ile devam edelim ‘Halk çok çalışıyor, ama ev desen yok, parayı tatilde eziyorlar demek ki desek oda değil, olan parayı günlük sosyal hayatı zenginleştirmek için kullanmışlar birikim yapmaya imtina mı edilmiş desek, günlük dışarı çıkma süresi de en az olan ülkeyiz. Sonuçta ortada olması gereken bir değer var ama hani nerede’

Şurada: “Borsada işlem gören 149 şirketin 2022 yılındaki kârı 2020 yılına göre yüzde 200 arttı.”