Rant uğruna bir mahalle eziliyor

Meltem AKYOL
İstanbul

AKP’li Beyoğlu Belediyesinin, Okmeydanı’nın Fetihtepe Mahallesi’ndeki kentsel dönüşüm müdahalesi sürüyor. Elektrik ve suları kesilen, çocuklara ters kelepçe yapılan mahallede dün de polis ablukası vardı.

Fetihtepe’de yaşanan süreci değerlendiren Doç. Dr. Gül Köksal, Haliçport yeni adıyla Tersane İstanbul Projesi ihalesinin hemen ardından arkasındaki mahallelerin riskli ilan edildiğini hatırlattı ve ekledi: “Haliçport bu sonbaharda tamamen açılacak. Orada çok katlı rezidanslar, oteller, alışveriş merkezleri vs. yapılıyor. Kıyıdaki dönüşüm yukarıda yoksulları istemiyor, oradakilerin sürülmesini gerektiriyor.”    

‘DEPREM BAHANESİ İLE RİSKLİ ALAN OLDU’

AKP’li Beyoğlu Belediyesi, Fetihtepe Mahallesi’nde kentsel dönüşüm planı gerekçesiyle bir süredir mahalleliyi çeşitli vaatlerle ziyaret ediyordu. Kentsel dönüşüm sonrası yaşayacakları evler hakkında insanlara neredeyse hiçbir bilgi vermeden, dönüşüme katılmaları için imzalar toplanmaya başlanmıştı. İnsanların evlerini ziyaret edip yaşayacakları eve dair yalnızca birkaç fotoğraf gösterilen projeye, bazı mahalleliler imza verse de büyük bir kesim güven duymadı. Zaten bu vaatlerin somut karşılığı pek de bahsettikleri gibi olmadı. Son birkaç günde ise vaatlerin yerini fiziki müdahale aldı. Mahalle adeta polis ablukasına alındı, evlerin elektrik ve suları kesildi.

Peki neden? Bandı biraz geri saralım. 28 Haziran günü çıkan Resmi Gazete’de Beyoğlu’da 6 mahallenin -Fetihtepe, Kaptanpaşa, Keçecipiri, Piripaşa, Piyalepaşa ve Kulaksız- ‘riskli alan’ ilan edildiği kararı yer aldı. Gerekçe depremdi ama ne tesadüf ki riskli alan ilan edilen mahalleler İstanbul Beyoğlu’da Haliçport Projesi’nin geri planında kalan mahallelerdi.

SULUKULE, FİKİRTEPE: OKMEYDANI HALKI BİLİYOR…

Haliçport yeni adıyla Tersane İstanbul Projesi tersaneyi sermaye alanına çevirmişti, sıra arkasındaki yapılardaydı. Haliç Dayanışmasından Doç. Dr. Gül Köksal, dönemin Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan’ın “Okmeydanı’nı Şanzelize yapacağız” sözlerini hatırlatıyor. Bu dönem itibariyle sürecin başladığını söyleyen Köksal, “Deprem riski bahane edilerek bu alanın riskli alan olarak ilan edilmesinin ardından önceki belediye yönetiminden başlayan müzakere masaları oldu. Fakat Okmeydanı halkı, politik olarak çok bilinçli olduğu için -aynı zamanda daha önce yapılmış olan Sulukule, Fikirtepe dönüşümlerinin de deneyimiyle- bu dönüşüm sürecinde hem hukuki hem de direniş olarak masaya çok güçlü şekilde oturdu ve dönüşüm hızlı şekilde gerçekleşemedi. Bugün gördüğümüz bütün müdahaleler de bunun devamı. Misbah Demircan’ın yerine gelen belediye başkanı aynı süreci devam ettiriyor” diyor.

‘KIYIDAKİ DÖNÜŞÜM YUKARIDAKİ YOKSULLARI İSTEMİYOR’

“Bu projenin en önemli özelliklerinden biri de Haliçport” diyen Köksal sözlerini şöyle sürdürüyor: “Haliç’in kuzeyinde inşaatı hukuksuz biçimde devam eden, projesi Fettah Tamince’ye verilmiş olan en az 6 asırlık tarihi bir üretim alanı olan Haliç Tersaneler bütünlüğünün bir kısmındaki inşaat alanı. Çünkü Misbah Demircan orası için “Haliçport Okmeydanı’nın denize bakan kapısıdır” demişti. Haliçport bu sonbaharda tamamen açılacak. Orada çok katlı rezidanslar, oteller, alışveriş merkezleri vs. yapılıyor. Hepsi de kurul onayı alınmadan yapılıyor. Haliçport bittiği zaman Okmeydanı’nın dönüşümünün tamamen sağlanması gerekiyor ki; oradaki halk hızlı bir şekilde yerinden sürülsün, diğer dönüşümlerde olduğu gibi. Bütün kıyı bölgesiyle birlikte, Okmeydanı ve devamında kültür yoluna da bağlayabiliriz, dönüşüm yan yana getirilsin. Biz de Haliç Dayanışması olarak bu konuyu zaten konuşuyoruz. Okmeydanı’daki dostlarımız da söylüyor; kıyıdaki dönüşüm yukarıda yoksulları istemiyor, oradakilerin sürülmesini gerektiriyor.”

TAMİNCE’YE AKP’Lİ ORTAK

HALİÇ kıyısına yapılacak milyar dolarlık projenin ihalesini 2013 yılında Fettah Tamince kazandı. Tamince 2013’te ihaleyi kazandıktan sonra Haliçport için Katar devletiyle 2020 yılında iş birliği anlaşması imzalandı. Yap-işlet-devret uygulanan projeyi hayata geçirecek şirketin yönetiminde değişiklik oldu. Ticaret Sicil Gazetesi’nde yer alan bilgilere göre, Tersane İstanbul adı verilen ve toplam 1.4 milyar dolar yatırım yapılacak projeyi üstlenen Haliç Altın Boynuz Marina Turizm Gayrimenkul İnşaat Yatırım şirketinin yönetim kurulu değişti. AKP Rize Eski Milletvekili Abdulkadir Kart, üç şirketiyle şirketin yönetimine girmesiyle Fettah Tamince ile birlikte yönetimde eşit söz hakkına sahip oldu.

ASL İnşaat’ın sahibi Abdülkadir Kart’ın uzun bir süre boyunca Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ankara Keçiören’de aynı apartmanda oturduğu ve kapı komşusu olduğu da biliniyor.

Kart, kamu ihalelerinin de gediklilerinden. İstanbul Büyükşehir Belediyesinden de AKP döneminde önemli miktarda ihale alan Kart’ın AKP’nin gözde müteahhitleri Cengiz ve Kalyonla da ortak yatırımları var. Kart’ın ASL İnşaat Şirketi, 2012 ile 2022 yılları arasında kamudan toplam 5 milyar 397 milyon TL değerinde 22 ihale aldı.

BİLAL ERDOĞAN İLE YER KAPATMA SOHBETİ

Fetihtepe’deki kentsel dönüşüm zorbalığı, ilçenin AKP’li Belediye Başkanı Haydar Ali Yıldız’ın 2014’te Bilal Erdoğan’la yaptığı ‘kentsel dönüşüm’ sohbetini hatırlattı.

İlk olarak 2014’te gündeme gelen görüntülerde o dönem Okçular Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı olan Haydar Ali Yıldız’ın Bilal Erdoğan’a kentsel dönüşümü hatırlatarak “Bakalım şu dönüşümden de birkaç şey yapabilirsek, bir şey kalırsa bize…” dediği görülüyor. Erdoğan da “Projede var değil mi” diye soruyor. Yıldız’ın bu soruya yanıtı ise “Olmasa da bir iki yer, bina olarak aldık mı yeter bize” oluyor.

YAKLAŞIK 100 BİN KİŞİ YAŞIYOR

Riskli alan ilan edilen 6 mahallede yaklaşık 100 bin kişi yaşıyor. Beyoğlu Belediyesince 2014’te hazırlanan ve Okmeydanı’da Piyalepaşa, Kaptanpaşa, Keçicipiri, Fetihtepe, Piripaşa Mahallelerini kapsayan 1/5000 ölçekli nazım imar planı İstanbul 6. İdare Mahkemesince şubat 2015’te iptal edilmişti. Mahkeme planın kamu yararı taşımadığına ve hukuka uygun olmadığına hükmetmişti.