Salcomp Xiaomi işçileri: Alınmayan her önlem meslek hastalıklarının önünü açıyor

Defne DUMAN
İstanbul

Türk Metal’in örgütlü olduğu Salcomp Xiaomi’de çalışan işçiler fabrikada üretim baskısının arttığını ifade ediyor. İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin de eksik kaldığını dile getiren işçiler “Alınmayan her önlem meslek hastalıklarının önünü açıyor” diyor.

İşe başladıkları günden beri iş güvenliği ekipmanı olarak bir önlük, bir çift sandalet ve bir bone verildiğini aktaran bir işçi, “Eğitim olarak da yapılan tek şey işe başladığımız ilk gün 15-20 dakikalık anlatılanlardı” dedi.

10 saat boyunca üretim alanlarında olduklarını ifade eden işçi, “Belirli sürelerde bizleri sağlık taramasından geçirmelerini istiyoruz. O kadar çok ışıkla çalışıyoruz ki, küçük parçalarla ve hassas kontroller yaparak çalışıyoruz, bu yüzden göz sağlığımız da etkileniyor. Artık görme bozukluğu yaşamaya başlıyoruz” dedi. Bazı işçilerin bileklerine elektrik iletmeyen bileklik taktığını ifade eden işçi, “Elbette bu bir iş güvenliği önlemi sayılabilir fakat buradaki güvenlik de bizler için değil, vücudumuzdaki elektrik telefona gidip bir sorun olmasın diye. Yani telefonların güvenliği işçilerin güvenliğinden daha önemli” ifadelerini kullandı.

MESLEK HASTALIKLARI BAŞLIYOR

Üretim alanında 10 saat çalışan kadınlar gaz sıkışması, karın ağrısı, sırt ağrısı, bel ağrısı gibi birçok ağrıyla karşılaşıyor. Kadın işçiler, “Bizler yuvarlak, sırt ve kol desteği olmayan sandalyelerin üzerinde saatlerce çalışıyoruz. Bu sandalyelerde oturmak bizlerde duruş bozukluğu, sırt ağrısı, bel ağrısı gibi çokça hastalığa neden oluyor. Birçok arkadaşımız burada çalışmaya başladıktan sonra sırt ve bel ağrısı şikayetiyle doktor doktor gezmeye başladı. Bazı bölümlerde ağır paletler var. Çokça kez bu paletlere ayaklarımızı çarptığımız oluyor. Uzunca çalıştıktan sonra bayılan arkadaşlarımız da oldu. Birçok kadın arkadaşımız hem yoğunluğa hem durmak bilmeyen “Hadi hadi” baskısına dayanamıyor. Bu yüzden daha fazla stres yapıyorlar” dedi.

Kadın sağlığı bakımından işyerlerindeki hijyenin de önemli olduğunu ifade eden işçiler, “Tuvaletlerin hijyenine değinmek dahi istemiyoruz, birçok kadın arkadaşımız tuvaletlerin temiz olmaması nedeniyle idrar yolu enfeksiyonu geçiriyor. Sonra da hastalandığımızda ya da doktora gitmek istediğimizde sürekli sorun çıkarıyorlar” dedi.

Her giriş çıkışta işçilerin telefon ya da herhangi bir şey çalıp çalmadığının kontrol edildiğini ifade eden işçiler, “Bize hırsız muamelesi yapılıyor. Her geçen gün X-Ray’lerde güvenlik görevlilerinin bizi arama tarzı daha da fütursuzlaşıyor” dedi.

‘İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİ İSTİYORUZ’

İşçiler işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin taleplerini ise şöyle sıralıyor: “En başta hepimizin belirli aralıklarla sağlık taramasından geçirilmemiz gerekir. Her makine için, her bölüm için, her bölüm değiştiren arkadaşımız için iş güvenliği eğitimleri verilmeli. İş güvenliği kurulları kurulmalı ve işçiler tarafından denetlenmeli. Revirimiz hâlâ yok. Doktor ise haftada 4 gün 5-6 saat geliyor. Halbuki riskli bir çalışma alanımız var. Her an her türlü sağlık sorunuyla karşı karşıyayız. Ekipmanlarımızın daha kaliteli olması lazım. Bizler saniyelerle yarıştırılıp, sürekli baskı altında çalışmak istemiyoruz. Burası sendikalı bir işyeri. Biz işçilerin her türlü güvenliğini hem Türk Metal hem de işveren sağlamak zorunda. İşveren sağlamıyorsa, sendika bunu sağlattırmak zorunda. ‘Küpeni çıkar, yüzüğünü çıkar’ gibi uyarılarla mesele çözülemez. Biz yoksak 2 bin 500 telefonun bir günde çıkma şansı yok. Bu haberi okuyacak olan arkadaşlarımıza da sesleniyoruz, hep birlikte, hepimiz için daha iyi koşulları talep etmeliyiz.”

‘RİSKLER İŞÇİLERLE PAYLAŞILIP SOMUT ADIMLAR ATILMALI’

Salcomp Xiaomi işçilerinin anlattıklarıyla ilgili görüştüğümüz İş Sağlığı ve İş Güvenliği Uzmanı Mahir Yiğit, “Öncelikle teknoloji geliştikçe patron daha fazla ürün bekliyor, daha fazla kâr elde etmek istiyor” dedi.

İş güvenliğine ilişkin risk değerlendirme raporlarının önemine dikkat çeken Yiğit, “Fabrikalarda bulunan her bir makine için risk değerlendirme raporları olur. Bu risk değerlendirme raporları esasen 3 alanda yapılmalıdır; birincisi insanlar yani işçiler bağlamında, ikincisi çevre, yani üretim alanı, üçüncüsü ise makineler. Ve bu raporların sonuçları iş sağlığı kurullarına ve işverenlere iletilir. Birçok fabrikada yasal olarak kurulu var ancak işlevsiz. Buraları işlevli hale getirebilmek için ise önce işçilerin iş sağlığı kapsamında neler yapabileceğini bilmesi gerekir. Bu da en başta iş sağlığı ve iş güvenliği eğitimlerinin verilmesiyle olur” dedi.

Salcomp’taki gibi yalnızca 15-20 dakikalık eğitimlerin kesinlikle yanlış olduğunu dile getiren Yiğit, “Bu eğitimlerin süresi 12 saat olmalıdır. İşçiler bu eğitimleri aldıktan sonra çalıştıkları makinelere ilişkin riskleri de bilmeli ve bu risklere ilişkin iş güvenliği talep etmelidir ki neyle karşılaşacağını bilsin. Tüm bölümlerde iş sağlığı kurullarının temsilcilerinin ve işyeri hekiminin de olduğu takip ve kontroller yapılmalıdır. İşçiler üretim alanına, makinesine ya da kendi çalışma koşuluna ilişkin kimden neyi ne şekilde talep edebileceğini bilmelidir” diye konuştu.

Sendikalı işyerlerinde sendikaların iş sağlığı kurullarını denetlemesi gerektiğini söyleyen Yiğit, “İşçilerin üretim alanlarında ne tür riskler var, makinelerinde ne tür sorunlar yaşanıyor ve işçilerin talepleri nedir, işverene iletilmiş midir gibi noktalarda sendikanın daha hızlı refleks göstererek işçilerin koşullarını iyileştirmek üzere somut adımlar atması gerekir. Sonuç olarak, fabrikadaki üretime ilişkin risk değerlendirmesi, risklerin işçilerle paylaşılması ve makinelerine ilişkin eğitimlerin verilmesi, bu risk raporları ve eğitimler sonucunda koşulların düzenlenmesi için taleplerin işverene iletilmesi gerekir” diye konuştu.