Hakim ve savcı yardımcılığı getiren AKP'nin 6. Yargı Paketi TBMM'de kabul edildi

6. yargı paketine ilişkin düzenlemeleri içeren Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

Meclis Genel Kurulu’nda “Hâkimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”nin ikinci bölümündeki maddeler üzerine de görüşmeler tamamlandı. Genel Kurul’da yapılan oylamada 6’ncı yargı paketi olarak sunulan kanun teklifi AKP ve MHP oylarıyla kabul edilerek, yasalaştı. Kabul edilen kanun teklifine göre, yargıda hakim ve savcı yardımcılığı müessesesi getiriliyor. Yürürlüğü 1 Ocak 2023'te başlayacak uygulamaya göre hakim ve savcı yardımcılığı süresi 3 yıl olacak.

Kanunla fiyatları etkileme ile mal veya hizmet satımından kaçınma suçuyla etkin mücadele edilebilmesi ve stokçuluk faaliyetlerinin önlenebilmesi amacıyla Türk Ceza Kanunu'nda bu suçlar için belirlenen cezalar artırılıyor.

ADALET AKADEMİSİNDE SINAV

Hakim ve savcı yardımcılığı temel eğitim dönemi, görev dönemi ve son eğitim döneminden oluşacak. Temel eğitim ve son eğitimi, Türkiye Adalet Akademisi verecek. Görev dönemi ise yargı mercilerinde fiilen görev yapmak suretiyle geçirilecek.

Hakim ve savcı yardımcıları, atanmalarını müteakip temel eğitime alınacak, temel eğitim döneminin sonunda yazılı sınava tabi tutulacak ve aldıkları puana göre en yüksek puandan başlamak üzere ayrı ayrı sıralanacak. Eşitlik halinde hakim ve savcı yardımcılığı yazılı yarışma sınavında puanı yüksek olana öncelik tanınacak. Eşitliğin devam etmesi halinde kura çekilerek sıralama belirlenecek. Hakim ve savcı yardımcıları bu sıralamaya göre, Adalet Bakanlığınca belirlenen ilk derece yargı yerleri arasından seçtikleri il veya ilçelere görev dönemini geçirmek üzere atanacak.

Hakim ve savcı yardımcıları görev döneminde bölge adliye veya bölge idare mahkemeleri ile Yargıtay veya Danıştay’da da görevlendirilebilecek. Hakim ve savcı yardımcıları, görev döneminde Türkiye Adalet Akademisinde iki kez ara eğitime alınacak. Her ara eğitimin sonunda yazılı sınav yapılacak. Görev dönemini tamamlayan hakim ve savcı yardımcıları son eğitime alınacak, eğitimin ardından yazılı ve sözlü sınava tabi tutulacak. Sözlü sınava girebilmek için son yazılı sınav puanı ile yazılı sınavlar nihai puanının ayrı ayrı en az 70 olması gerekecek. Sözlü sınav; Türkiye Adalet Akademisi Başkanının başkanlığında, Teftiş Kurulu Başkanı ve Personel Genel Müdürü ile hakim ve savcı yardımcılarına ders verenler arasından ilgili bakan yardımcısınca seçilen 2 asıl ve 1 yedek üyeden oluşan sözlü sınav kurulu tarafından yapılacak.

BAŞARILI OLAMAYANLAR İDARE HİZMETLERİNDE KADROYA ATANABİLECEK

Hakim ve savcı yardımcılığı sonunda başarılı olamayanlar, talepleri halinde merkez veya taşra teşkilatında genel idare hizmetleri sınıfında bir kadroya atanabilecek, aksi halde bu kişilerin hakim ve savcı yardımcılığına son verilecek. Hakim ve savcı yardımcılığı süresini tamamlamadan görevden ayrılanlar ile bu süreyi tamamlayıp mesleğe kabul edildikten sonra hakim ve savcı yardımcılığı süresi kadar çalışmadan görevden ayrılanlar, bu süre zarfında kendilerine ödenen aylık, ödenek, tazminatlar ile her türlü ödemenin, mecburi hizmetin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarını iki kat olarak ödeyecek.

DEĞERLENDİRME FORMU DÜZENLENECEK

Her hakim ve savcı yardımcısı hakkında; eğitim dönemlerinde Türkiye Adalet Akademisinin ilgili daire başkanı; görev döneminde ise eğitici hakim ve savcı, Yargıtay ve Danıştay’da ilgisine göre daire başkanı veya savcı tarafından 100 puan üzerinden değerlendirme formu düzenlenecek. Bu form düzenlenirken hakim ve savcı yardımcısının vazifesini yapmakta gösterdiği kabiliyet ve başarı, görevine bağlılığı ve ahlaki gidişi ile iletişim becerisi ve stres yönetimi kabiliyetine dair hususlar dikkate alınacak. Hakimler ve Savcılar Kurulu Teftiş Kurulu ile Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulunun teftiş programları, en geç 2 yılda bir mahallinde denetimi sağlayacak şekilde düzenlenecek ve uygulanacak. Yıllık teftiş programları, her yıl ocak ayının en geç 2'nci haftası sonuna kadar ilan edilecek.

NOTERLİKLERE ATAMA

Kanunla, boşalan veya açılan noterliklere yapılan atamalardan vazgeçmenin hangi süre içinde yapılacağı da düzenleniyor. Atanma veya nakil talebinde bulunan başvuru sahiplerinin vazgeçme talepleri, ilan tarihinden itibaren 1 ay içinde iletilmesi kaydıyla atama işleminde değerlendirilecek. Aksi halde vazgeçme talebi dikkate alınmayacak.

Noterin göreve başlamasına ilişkin zorunluluk ile haklı bir neden olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması durumunda noter istifa etmiş sayılacak. Noter, atama veya nakle ilişkin kararın Adalet Bakanlığının resmi internet sitesinde ilanından itibaren 1 ay içinde yeni görevine başlayacak. Atanan veya nakledilen noterin henüz çalıştığı yere ilişkin noterlik sıfatı, Cumhuriyet savcısının huzurunda yapılacak devir ve teslim işleminin bitmesiyle sona erecek, yeni yer noterlik sıfatı ise bu yere fiilen başlama tarihinde kazanılmış olacak. Atama kararının tebliğinden önce noterin vazgeçme hakkını kullanabileceğine ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılacak. Noterlere ilişkin düzenlemeler, 1 Ocak 2023'te yürürlüğe girecek.

"HAKİM KİMSENİN ÇIRAĞI USTASI OLAMAZ"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, paketteki hakim ve savcı yardımcılığı mevhumundan "ahilik sistemi" diye yaldızlayarak bahsetmişti. Açıklamaları ve "yargıda reform" sürecini Evrensel'e değerlendiren Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz, hakimin kimsenin çırağı ya da ustası olamayacağını söylemişti: “Hakim vicdani kanaatine göre, hukuka göre karar verir. Yetiştireceğiz, bunlar bilmiyor, öğreteceğiz diyor. Bunu öğrenme yeri hukuk fakültesidir. Türkiye’de 106’nın üzerinde hukuk fakültesi var. Katiyen ülkenin bu kadar hukukçuya ihtiyacı yok. Bu okulların çoğunun hocası yok, bu fakültelerin üçte ikisi kapatılmalı. Kalan okullar birleştirilmeli ve eğitim oralarda verilmeli.”

15 Temmuz darbe girişiminden sonra 5 binin üzerinde hakim ve savcının görevden alındığını hatırlatan Özsoy Boyunsuz; “Yerleri doldurulurken de 70 puan aranmadı, liyakate dikkat edilmedi, yazılı sınavdan yüksek not alanlar yerine mülakattan hakimler atandı. Ortaya çıkan da fevkalade düşük seviyede bir hakim kadrosu. Yargıda bir reform ihtiyacı inanılmaz derecede görünür. Herhalde bu ihtiyaca bir cevap üretme ihtiyacından doğuyor bu öneri. Asıl mevzu şu an yargıdaki bozukluğun nasıl düzeltileceği konusudur” demişti. (HABER MERKEZİ)