Emek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Sedat Başkavak: Çayda sömürüyü katmerlendirmek istiyorlar
AKP iktidarının hazırladığı çay kanunu teklifine dair açıklama yapan Emek Partisi (EMEP) Genel Başkan Yardımcısı Sedat Başkavak, kanun yoluyla çayda sömürünün katmerlendirilmek istendiğini söyledi.
Fotoğraf: Çağdaş Çavuşoğlu
Başta çay üreticileri olmak üzere işçi ve emekçileri çay kanun teklifine karşı çıkmaya çağıran Emek Partisi (EMEP) Genel Başkan Yardımcısı Başkavak, “Tarım ve gıda tekellerini besleyen uygulamalarına karşı çayda sömürüye son denilmeli” ifadelerini kullandı.
Son üç yılda muhalefet milletvekillerinin verdiği 5 ayrı çay kanun tasarısını komisyonlarda bekleterek gündeme bile almayan AKP iktidarı, kendi hazırladığı çay kanun tasarısını 75 milletvekilinin imzasıyla Meclis’e verdi.
AKP’nin çay kanun teklifinin hedefler bölümünde “Sözleşmeli tarımı yaygınlaştırmak, arz talep dengesini oluşturmak, yaş çay yaprağı alım fiyatında istikrarı sağlamak, kuru çay üreten işletmelerin hak ve menfaatlerini korumak” denildiğine işaret eden Başkavak, “Baştan bu düzenlemenin kime hizmet edeceği ortaya koyulmuştur” dedi.
AKP’nin Meclis’e getirdiği kanun teklifi ile hem ülke çay üretiminin tamamına yakınının yurt içi piyasada tüketildiğini söylemekte hem de arz talep dengesi oluşturmaktan ve çay ihracatının düşük olduğundan bahseldildiğini kaydeden Başkavak, “Bu durum bile hazırlanan kanun teklifinin baştan arz talep diyerek çay şirketleri lehine bir düzenleme yapmaya çalıştıklarının göstergesidir” dedi.
“HEDEFLERİ BELLİ”
Sedat Başkavak | Fotoğraf: Evrensel
“Her yıl mart ayı yıllık enflasyonu üzerine birkaç puan artışla açıkladığı yaş çay alım fiyatı ile AKP iktidarı çay şirketleri lehine fiyat istikrarı oluşturmuşken, beslediği sermaye gruplarına bu da yetmemiş olacak ki, kanun teklifinin gerekçesine yaş çay alım fiyatında istikrarı sağlamayı hedeflediklerini yazmaktadır” ifadelerini kullanan Başkavak şu değerlendirmede bulundu:
“Kanun teklifi fiyat açıklama görevini de Ulusal Çay Konseyine vermektedir. 9 kişilik yönetim kurulunun sadece ikisi çay üreticisi olan ve çoğunluğu ticaret borsası, sanayi odası, çay sanayicilerinden oluşan Ulusal Çay Konseyinden çay üreticisi lehine fiyat beklemek olanaklı değildir.
Çay kanun teklifinde “Çay ticaretinde söz sahibi olmak, rekabet için ürün kalitesinin yükselmesini, ürün kalitesi içinde sözleşmeli çay üretimine geçilmesini” şart koşarak, “İşletmelerin ihtiyaç duydukları yaş çayı sözleşmeli üretim ile temin etmeleri” kanun teklifine yazılmıştır. Yapılacak bu düzenleme ile birincisi; kaliteli çay üretimi için sözleşmeli üretim gerekli olduğu yanılgısı oluşturulmakta ve iyi ürün sözleşmeli üretimle elde edilir algısı yaratılmaktadır. İkincisi; sözleşmeli üretim ile şirketlere bağımlı ve mecbur bırakılan çay üreticisini kendi çaylığında çay şirketlerinin işçisi haline getirmek amaçlanmaktadır.
“SABİT FİYATA YASAL KILIF”
Ayrıca ‘Yaş çay üreticileri tarafından kuru çay üreten işletmelere satılan yaş çay yapraklarının bedeli, en geç alım tarihinden itibaren 6 ay içerisinde ödenir’ diyerek çay şirketleri lehine sabit fiyatla 6 ay sonra ödemeli yaş çay alımına yasal kılıf oluşturulmaktadır.
Kanun teklifinde çaylıkların yenilenmesini, çay tarımı için uygun arazilerin ve çaylıkların asgari büyüklüğünün belirlenmesinin de bakanlık yetkisinde oldukları belirtilmektedir. Ayrıca yenilenecek çaylıkların fiziki büyüklük, coğrafi konum ve ulaşım imkanları değerlendirilecektir denilmektedir. Bu durumda verimi düşen çaylıkların yenilenmesi vb. için konum, ulaşım ve asgari çay bahçesi büyüklüğü bahanesiyle teşvik vb. pek çok destekten yararlanamayan çay üreticisi çaylığını satmak zorunda kalacaktır. Böylece AKP iktidarı, uzun süredir Karadeniz insanının (Babadan, dededen kalma toprağı kutsal sayması nedeniyle) satmadığı çaylıkların satılmasının yolunu açarken, asgari büyük dayatmasıyla çaylıklarda uzun vadeye yayılan mülkiyet değişimini sorunsuz çözmüş olacak ve özellikle verimli ve masrafı az çay arazileri el değiştirecek ve birileri tarafından toplanacaktır.”
TALEPLER:
Emek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Sedat Başkavak şu talepleri sıraladı:
- Yaş çay alım fiyatı çay üreticisi köylüler ve örgütleri tarafından belirlenmelidir.
- Açıklanan fiyatın taban fiyat olduğu ilan edilmeli ve özel çay şirketlerinin bu fiyattan aşağıya alım yapmasını engelleyecek (denetim dahil ve yasaklama dahil) önlemler almalıdır.
- Çay üretiminde kullanılan gübre, artan gübre fiyatları nedeniyle tamamen destekleme kapsamına alınmalıdır.
- ÇAYKUR bir an önce Varlık Fonundan çıkarılmalı ve özelleştirilmesine yol açacak tüm politikalardan vazgeçilmelidir.
- Çay stratejik ürün ilan edilmelidir. Üretim, işleme, paketleme ve dağıtım kamu kurumu olan ÇAYKUR tarafından yapılmalıdır.
- Çayda kota, kontenjan dayatmalarına son verilmelidir.
- Çay ithalatı yasaklanmalıdır.
- Mevsimlik işçiler kadroya alınmalı ve ÇAYKUR işçisinin sendika seçme özgürlüğüne saygı duyulmalı ve sendika seçiminin önündeki engeller kaldırılmalıdır.
(EKONOMİ SERVİSİ)
