Türkiye'de 2 hafta tatilin bedeli yerli için 5 aylık, yabancı için ise 22 günlük ücret
52 haftanın 50 haftasını çalışarak geçiren milyonlarca emekçi 2 haftalık tatilin hayalini dahi kuramıyor. Yurttaşların yüzde 75'i tatile gidemediğini söylüyor.
Fotoğraf: DHA
Uğur ZENGİN
İstanbul
AKP iktidarının uzun süredir bel bağladığı turizm gelirlerinin, 2019 yılında yakaladığı rekoru yakalayabileceği tahmin edilirken; yurttaşların tatil imkanı ise her geçen gün daraldı. Yüksek enflasyon ve dövizler karşısında eriyen Türk lirası nedeniyle Türkiye, yabancılar için ‘ucuz tatil cenneti’ oldu.
Yüksek döviz bağımlılığı ve döviz cinsinden borç nedeniyle nakit sıkıntısı yaşayan Türkiye ekonomisi, iktidarın bel bağladığı turizm gelirleriyle nakit akışını döndürmek istiyor. Mayısta rekor dış ticaret açığı veren Türkiye’de TÜİK verilerine göre bu yıl Ukrayna-Rusya savaşına rağmen, ilk 4 ayda dolar cinsinden turizm gelirleri 2019’un üzerinde seyretti.
Bloomberg’ün tahminine göre Türkiye’ye bu yıl 42 milyon yabancı turist gelmesi bekleniyor.
YERLİ İŞÇİLER TATİL YÜZÜ GÖRMÜYOR
Ancak Türkiye yurttaşları için tatil tamamen hayal olmuş durumda. İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından, 5-11 Haziran 2022 tarihlerinde Türkiye çapında 12 ilde 1500 kişi ile yapılan anket çalışmasının sonucu, işçi ve emekçilerin tatile gidemediğini ortaya koydu.
52 haftanın 50 haftasını 2 hafta tatil yapabilmek için çalışarak geçiren milyonlar, Türkiye Raporu anket katılımcılarına yaz tatillerini, izin günlerini nasıl geçirmeyi planladıklarını sordu. Katılımcıların yüzde 75’i tatil yapamayacağını belirtti. Söz konusu yüzde 75’in yüzde 65’i maddi sebeplerden ötürü tatil yapamayacağını belirtirken yüzde 10 ise vakti olmadığını söyledi. Bunların yanında, yüzde 19 ise tatil için ailesinin, akrabasının ya da arkadaşının yazlığına/evine gideceğini belirtirken sadece yüzde 1’lik kesim yurtdışına tatile çıkacağını söyledi.
Çalışma gruplarını incelendiğinde, işsizler haricinde, tatile gidemeyeceğini belirtenlerin en yüksek olduğu grup ücretli ya da yevmiyeli çalışanlar oldu. Bu grubun yaklaşık yüzde 80’i tatile gidemeyeceğini ifade ederken ikinci sırada ise yaklaşık yüzde 75 ile ücretli özel sektör çalışanları yer aldı.
Seçmen gruplarına bakıldığı zaman ise tatile gidemeyeceğini belirtenlerin en yüksek olduğu grup yaklaşık yüzde 90 ile HDP seçmeni. HDP seçmenini yaklaşık yüzde 80 ile İyi Parti seçmeni takip ederken üçüncü sırada ise CHP seçmeni yer aldı.
YABANCIYA 139 AVRO, YERLİYE 1944 TL
Bodrum Muğla’da bulunan 5 yıldızlı Diamond of Bodrum Hotel’de 2 yetişkin Alman geceliği 139 avroya konaklayabiliyor. 2 yerli turistin aynı otelde bir gece konaklama bedeli ise 1944 lira oluyor.
Avrupa’dan gelen turist için Türk lirası cinsinden fiyat 2 bin 478 lira olsa da, fiyatlar Avrupalılar için oldukça uygun.
1 HAFTA TATİL İÇİN YABANCI 11 GÜN, YERLİ 77 GÜN...
Almanya’da Federal Meclis’in haziran ayı başında aldığı kararla, asgari ücret saatte 12 avroya yükseldi. Yeni ücret Ekim ayından itibaren geçerli olacak. Haziran ayında tatile çıkan asgari ücretli Alman işçinin saat ücreti 9.82 avro. Türkiye’de asgari ücretli işçi ise saat başına 22.24 TL ücret alıyor.
Buna göre asgari ücretli bir Alman işçinin, Türkiye’de 5 yıldızlı bir otelde bir gece konaklaması için 14 saat 15 dakika çalışması yeterli oluyor. Türkiye’de asgari ücret karşılığında çalışan işçi ise aynı otelde bir gece kalmak için 87 saat 41 dakika mesai yapmak zorunda. Almanyalı işçi yaklaşık 1.5 gün çalışarak Türkiye’de beş yıldızlı otelde bir gece kalabilirken, Türkiyeli işçi 11 gününü bir gece konaklama yapmak için vermek zorunda. Tatilin süresi bir haftaya çıkarıldığı zaman durum vehameti daha net görülüyor.
Almanyalı işçinin Türkiye’de her şey dahil konseptli beş yıldızlı otelde konaklaması için 10.5 gün çalışması yeterli. Türkiye’de asgari ücretle çalışan yurttaşın aynı otelde 1 hafta konaklaması için 77 günlük ücretinin tamamını (yaklaşık 13 bin 860 lira) söz konusu otel için ayırması gerekiyor. Buna göre Türkiye’de çalışan işçi kendi ülkesinde aynı tatili 7.3 kat fazla çalışarak yapabiliyor.
2021’DE TURİZM GELİRİ EKONOMİNİN YÜZDE 10’UYDU
Bloomberg, Türkiye’ye bu yıl 42 milyon yabancı turistin geleceğini öngörüyor. Gelirin artan dolar/TL kuruna bağlı olarak yükseleceğine kesin gözle bakılırken, Rusya-Ukrayna savaşına rağmen 2022 turizm gelirlerinde rekor yılı olabilir.
2020’de başlayan pandemi nedeniyle bıçak gibi kesilen turizm gelirleri 2021’de bir önceki yıla göre yüzde 103 artarak 24.4 milyar dolara yükseldi. Ülkeden çıkış yapan ziyaretçi sayısı ise 29 milyon 357 bin 463 kişi oldu.
2021’de elde edilen turizm gelirleri ülke ekonomisinin yüzde 10’una denk gelirken, pandemi öncesi yıl olan 2019’da ülke 34.5 milyar dolar turizm geliri elde etmişti.
2019 yılı dolar/TL kuru ortalamasının 5.67 olduğu düşünüldüğünde, yabancılara ucuz tatil cenneti haline getirilen Türkiye’nin turizm gelirlerinin artmasına da kesin gözüyle bakılıyor.
2019’da 5.67 olan dolar/TL kuru bugün 17.00 bandını zorluyor. Buna göre dolar TL karşısında yüzde 199.82 değer kazandı.
HAVACILIK ŞİRKETLERİ VE ACENTALAR KAZANDI
Dövizler karşısında yaşanan değer kaybı ve yüksek enflasyon şirket cirolarına da yansıdır. Türkiye’nin konaklamada nisan ayındaki ciro artışı bir yılda yüzde 221.5 arttı. TÜİK, verilerine göre hizmet sektöründe ciro endeksi yüzde 145.7 artarken konaklama sektöründe artış yüzde 221.5’i buldu.
2022’DE TURİZMDE CİRO ARTIŞI YÜZDE 221.5
İşyerleri tarafından fatura edilmiş mal ve hizmet satışlarından oluşan değerin ele alındığı incelemeye göre; hizmet ciro endeksi yıllık yüzde 145.7 artarken konaklamadaki artış yüzde 221.5 oldu.
Öte yandan artışlar; havacılıkta yüzde 264.3 olurken acentalarda yüzde 319 olarak ortaya çıktı.
