Avukat Duygu İnegöllü: Mülteciler zorla gönderildi, Harmandalı Geri Gönderme Merkezi suç işliyor

Semra TURAN

23 Haziran gecesi itfaiye ve ambulans hareketliliğinin yaşandığı Harmandalı Geri Gönderme Merkezine giderek, müvekkilleriyle görüşmek isteyen avukatlar, engellenerek içeriye alınmadı. Yaşananlara dair hiçbir bilgi verilmezken, 24 Haziran öğlen saatlerinde merkezde bulunan 226 mülteci sınır dışı edildi. Gelişmeleri başından itibaren takip eden İzmir Barosu Göç ve İltica Komisyonu aynı zamanda Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Üyesi Duygu İnegöllü, GGM’deki tanıklıklarını anlattı. 

23 HAZİRAN’DA NE OLDU? 

Harmandalı Geri Gönderme Merkezine (GGM) çekilmiş bir videonun sosyal medya hesaplarında yayınlanması üzerine gittiklerini belirten İnegöllü, geçmiş dönemlerde de benzer hak ihlallerinin yaşandığını bildikleri için hemen harekete geçtiklerini söyledi. Daha önce GGM’de kalan bir mültecinin yanarak yaşamını yitirdiğini, 2 mültecinin ise işkence edildiğini anımsatan İnegöllü, o geceyi şöyle anlattı: “Gece 02.00’de merkeze gittik. Normalde bile nizamiyede bekletilmemiz gerekirken, kapıda bekletildik. Sürekli ‘Birazdan içeriden haber gelecek. Sizi bilgilendireceğiz’ denildi. Daha sonra kapının aralanması durumunda içeri girdik. Binayı en azından bahçeden görmek istedik. Burada da engellemeye çalıştılar. İçeriden çığlık sesleri yükseliyordu. Ama bir duman, koku, yangın izi yoktu. Dolayısıyla bu kadar itfaiyenin neden geldiğini anlayamadık. ‘İçeride daha kötü bir durum mu var’ diye düşündük” ifadelerini kullandı.  

Çığlık seslerinin yükselmesi üzerine binaya girmeye çalıştıklarını belirten İnegöllü, bunun üzerine güvenlik görevlileri tarafından engellendiklerini, video çekmek istediklerinde de darbedilip, hakarete maruz kaldıklarını söyledi. Yaşanan gerginlik üzerine İzmir Barosu başkanının GGM müdürünü aradığını aktaran İnegöllü, “Müdür 2 grup arasında kavga çıktığını, avukatların içeriye girmesine izin vermeyeceklerini, itfaiyelerin ise önlem amaçlı getirildiğini söylemiş. Baro başkanına ‘Evlerine gitsinler sabah saat 09.00’da görüşmek için randevu veriyoruz’ denilmesi üzerine kurumdan ayrıldık. Sabah aynı saatte 5 avukat arkadaşımla birlikte gittik. Ancak bu kez de ‘İdari işlem var’ denilerek, öğlen saatlerine kadar kimsenin alınmayacağını söylediler. Öğlen saatlerinde de merkeze onlarca araç sevk edildi. Mülteciler sınır dışı edildi. Yani GGM’den hiç bir şekilde bilgi alamadık” diye belirtti. 

"YAPILANLAR HUKUKSUZDUR"

Olayların yansıtıldığı gibi olmadığını kaydeden İnegöllü, “Zorla geri gönderilmeye ilişkin bir evrak imzalama serüveni oldu muhtemelen. Mülteciler de buna tepki gösterdi. Bu tepkinin büyüyeceği düşünülerek, önlem alınmaya çalışıldı. Mültecilerin gönüllü bir şekilde ülkelerine gitmek istediklerine ilişkin zorlandıklarını düşünüyorum. Biz de oraya hemen gidince, bunun önünü almaya çalıştılar” dedi. 

Sınır dışı edilmenin hukuki boyutuna dikkat çeken İnegöllü, “Normalde sınır dışı edilme kararı alındıktan sonra 7 gün dava açma süresi olur. 7 gün geçtiyse sınır dışı kararı kesinleşmiş olur. Mülteciler bu şekilde sınır dışı edilir. Fakat burada bu işletilmek istenmedi. Afganistan’ın durumu belli. Taliban bir terör örgütü. Kız çocukları ve kadınlara yaptığı insanlık dışı suçları bütün dünya biliyor. Ülkenin durumuna dair hiçbir değerlendirme yapılmaksızın yapılan her sınır dışı işlemi hukuksuzdur. İnsanları güvende olamayacağı bir ülkeye sınır dışı edemezsiniz. Geri dönüş evraklarını imzalatırken, mutlaka güvenilir bir kurumun da orada olması gerekir” diye belirtti. 

CENEVRE SÖZLEŞMESİ

Uluslararası kanunlara da işaret eden İnegöllü, Cenevre Sözleşmesi’nde de hiç kimsenin insanlık dışı kötü muamele göreceği, yaşamını kaybedeceği bir ülkeye sınır dışı edilemeyeceğinin açıkça belirtildiğinin altını çizdi. İnegöllü, “Sınır dışı edilen mültecileri tek tek dinlemek zorundalar. Ne yaşadıklarını bilmeden gönderemezler. Yasalara göre bunu yapanlar suç işliyor.” 

SUÇ DUYURUSUNDA BULUNACAK 

GGM’de kendilerine yönelik darp ve hakaretlere ilişkin suç duyurusunda bulunacaklarını belirten İnegöllü, çocukları sınır dışı edilen ailelerin ise kendilerine ulaşması halinde hukuki süreci başlatıp, sürecin takipçisi olabileceklerini söyledi. (İzmir/MA)

İzmir Harmandalı GGM’deki çok sayıda mülteci sessiz sedasız geri gönderildi

Harmandalı GGM'de mültecilere yönelik kötü muamele Meclis gündemine taşındı

İzmir Geri Gönderme Merkezi için acil çağrı: Mülteciler işkence edenlerle aynı yerde