DİSK'ten asgari ücret artışına ilişkin açıklama: Çalışanın derdine deva olmaz
DİSK, asgari ücret zammına tepki gösterdi, "Asgari ücret mayıs ayı itibariyle 1515 lira kayba uğramışken yapılan 1247 liralık zam bu kaybı bile karşılamadı" denildi.
Fotoğraf: Evrensel
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, asgari ücret artışına ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu artış çalışanın derdine deva olmaz” dedi.
“Asgari ücret mayıs ayı itibariyle 1515 lira kayba uğramışken yapılan 1247 liralık zam bu kaybı bile karşılamadı” diyen Çerkezoğlu, “Yüksek enflasyon döneminde asgari ücretin iki katına kadar bütün ücretler vergiden istisna tutulmalıdır” ifadelerini kullandı.
Çerkezoğlu ayrıca, “Vergi tarife dilimlerinin enflasyondan ve asgari ücret artışından az artırılması nedeniyle ücretliler her yıl daha fazla vergi vermektedir. Bu nedenle vergi tarife dilimleri en az asgari ücret artışı kadar artırılmalıdır” talebini yineledi.
Arzu Çerkezoğlu'nun açıklamasının tamamı şöyle:
Asgari ücret mayıs ayı itibariyle 1.515 lira kayba uğramışken yapılan 1.247 liralık zam bu kaybı bile karşılamadı. "Müjde” diye sunulan asgari ücret artışı sembolik düzeydedir. Çalışanlar pahalılık karşısında korunmamış, pahalılığa ezdirilmiştir. Hükümet sermayeye kaynak sağlarken cömert, asgari ücret artışında ise cimri davranıyor.
DİSK, şubat ayından bu yana asgari ücretin yeniden belirlenmesini gündeme getirdi ve savundu. Böylece geç de olsa asgari ücret yeniden belirlendi. Ancak belirlenen yeni asgari ücret işçilerin derdine deva olmadı.
Türkiye'de asgari ücret civarında ücret alanların sayısı yaklaşık 9,5 milyondur. Dolayısıyla saptanan ücret asgari değil, ortalama ücrettir. Neredeyse tüm toplumun ücreti belirlenmiştir.
2022 Temmuz'da asgari ücret net 1.246,6 TL artırılarak 5 bin 500 TL'ye yükseldi. Böylece asgari ücrete yüzde 29,3'lük bir zam yapılmış oldu. Oysa artan enflasyon karşısında asgari ücret 2022 Ocak-Mayıs arası 5 ayda 5 bin TL erimişti. Sadece mayıs ayındaki kayıp ise 1.515 TL oldu.
Asgari ücrete yapılan 1.247 TL'lik artış, asgari ücretin mayıs ayı kaybını bile gidermeye yetmedi. Geçmiş kayıpları karşılamayan zam, önümüzdeki aylarda yaşanacak enflasyon karşısında da erimeye devam edecek.
Asgari ücrette yıllık ortalama artış (Aralık 2021'de yapılan zam dahil) brüt yüzde 60,4, net yüzde 72,6 oldu. Resmi gıda enflasyonunun yüzde 90, emekli ve dar gelirlinin gıda enflasyonunun yüzde 120-130 bandında olduğu ülkemizde bu artışlar derde deva olmayacaktır.
Bu artış geçmiş 6 aylık kaybı karşılamadığı gibi önümüzdeki günlerde hızla artan enflasyon karşısında tekrar eriyecektir. İyimser bir bakış açısıyla, enflasyonun ayda yüzde 3 artacağı varsayımıyla bile asgari ücretlinin yıllık kaybı 24 bin 839 TL'yi bulacak.
Belirlenen asgari ücret, açlık sınırının altında, yoksulluk sınırının ise üçte birinden daha azdır. Yoksulluk sınırının 20 bin lira civarında olduğu ve tek bir işçinin yaşam maliyetinin 8 bin 300 liraya ulaştığı ülkemizde bu asgari ücret miktarları ile geçinmek mümkün değildir.
Asgari ücrete ilişkin geçerliliğini koruyan taleplerimizi yeniden kamuoyunun dikkatine sunuyoruz:
- ASGARİ ÜCRETİN TESPİTİNDE ASGARİ ÜCRETİN ORTALAMA ÜCRET HALİNE GELDİĞİ DİKKATE ALINMALI
Asgari ücret ülkemizde en düşük ücret değildir. Ortalama ücret haline gelmiştir. AB ülkelerinde yüzde 4 civarında olan asgari ücret kapsamı ülkemizde yüzde 50 civarındadır. Asgari ücret, milyonların meselesidir. Asgari ücret tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
- ÜCRETLER SENDİKAL YOLLARLA VE TOPLU SÖZLEŞMEYLE BELİRLENMELİDİR
Türkiye'de çalışanların yaklaşık yarısı asgari ücret ve civarı ücretle çalışıyor. Bunun en önemli nedeni düşük sendikalaşma ve toplu iş sözleşmesi kapsamıdır. Asgari ücretin ortalama ücret haline gelmesini önlemek için sendikal haklar ve toplu pazarlık önündeki engeller kaldırılmalıdır.
- ASGARİ ÜCRET ARTIŞINDA GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA ESAS ALINMALI
Asgari ücret tartışmalı resmi enflasyon oranlarına göre değil geçim şartlarına ve ekonomik büyümeye göre saptanmalıdır. Dar gelirlilerin gıda enflasyonu ile kişi başına gayri safi yurt içi hasıla (KB GSYH) artışı (büyüme) esas alınmalıdır. Çalışanların büyümeden/verimlilikten pay almasını sağlayacak bir hesaplama yöntemi gereklidir.
- BRÜT ASGARİ ÜCRET NET OLARAK ÖDENMELİ
Asgari ücretli işçinin SGK prim payı bütçeden karşılanmalıdır. Hükümet 14 yıldır işverenlere 5 puan SGK prim desteği sağlıyor. Bunun bir benzeri de işçi için yapılmalı. İşçilerin SGK pirim payı yüksek enflasyon döneminde bütçeden karşılanmalıdır.
- YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMİNDE ASGARİ ÜCRETİN İKİ KATINA KADAR BÜTÜN ÜCRETLER VERGİDEN İSTİSNA TUTULMALIDIR
Yüksek enflasyon döneminde ücretler bir yandan enflasyonla öte yandan vergi ve kesintilerle azalmaktadır. Asgari ücrete sağlanan vergi istisnası (muafiyeti) yüksek enflasyon döneminde (enflasyon yüzde 10'un altına ininceye kadar) asgari ücretin iki katına kadar yükseltilmeli. Asgari ücretin iki katına kadar olan ücretlerden gelir vergisi alınmamalıdır.
- ASGARİ ÜCRET SONRASI İLK VERGİ DİLİMİ ORANI YÜZDE 10'A İNDİRİLMELİ
Asgari ücrete sağlanan vergi istisnası yanında asgari ücret sonrası ilk vergi dilimine uygulanacak tarife oranı da yüzde 10'a düşürülmelidir. Böylece asgari ücrete yakın ücretlerle çalışan işçiler daha az vergi vermiş olurlar.
- GELİR VERGİSİ TARİFE DİLİMLERİ EN AZ ASGARİ ÜCRET ARTIŞI KADAR ARTIRILMALI
Vergi tarife dilimlerinin enflasyondan ve asgari ücret artışından az artırılması nedeniyle ücretliler her yıl daha fazla vergi vermektedir. Bu nedenle vergi tarife dilimleri en az asgari ücret artışı kadar artırılmalıdır.
- ASGARİ ÜCRET ULUSLARARASI KURALLARA UYGUN SAPTANMALI
Türkiye'de asgari ücretin tespitinde uluslararası standartlara uyulmuyor. Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü ve Avrupa Konseyi standartları dikkate alınmıyor. Asgari ücret tespitinde işçinin ailesi hesaba katılmıyor. Asgari ücret tespitine ilişkin 131 sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı'na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır.
- İŞÇİNİN KENDİSİ VE AİLESİ BİRLİKTE HESABA KATILMALI
Asgari ücret hesabında sadece işçinin kendisi değil, uluslararası standartlara uygun şekilde geçindirmekle yükümlü olduğu aile bireyleri de esas alınmalıdır.
- ASGARİ ÜCRET YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMİNDE YILDA DÖRT KEZ BELİRLENMELİDİR
Enflasyon yüzde 10'un altına düşene kadar asgari ücret üç ayda bir (yılda dört kez) belirlenmelidir. Temmuzdan sonra ekim ayında da asgari ücret yeniden belirlenmelidir.
2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı Yasa'dan önce asgari ücretten düşük emekli aylığı söz konusu değildi. Günümüzde Hazine tarafından karşılanan emekli aylıkları Temmuz 2022'den itibaren 3.500 TL'ye tamamlanacak. En düşük emekli aylığı alan emeklinin aylığı asgari ücretin yüzde 36,3 altındadır. Bu haksızlık giderilmelidir.
(HABER MERKEZİ)
Gelişmelerin anlamı üzerine
Arka taraf!
AKP'nin eğitim ve bütçeleme anlayışı: Lime lime ayrıştırmanın, imam hatipleştirmenin, metalaştırmanın, peşkeş çekmenin binbir türü
Enkaz altında Ali'nin yarım bacağı!
Bir Almanya gerçeği: İşçilere yoksulluk, CEO’lara zenginlik
