“Mülteci taşıyan minibüse açılan ateşte ‘Ölüyorsa da ölsün’ olası kastı var”

Hilmi MIYNAT
Van

Van’ın Saray ilçesi Karahisar mahallesinde mültecileri taşıyan minibüse açılan ateş sonucu resmi açıklamaya göre 1 mülteci çocuk öldü, 12 kişi yaralandı. Görgü tanıkları mülteci çocuğun annesinin de öldüğünü tahmin ediyor.

Valilik ‘Seken kurşun’ açıklaması yaparken görüştüğümüz İHD Van Şubesi ve HDP Van İl Göç Komisyonu'nun görüşü olası kast olduğu yönünde. Yüze yakın kurşun sıkıldığını belirten görgü tanıkları, minibüsün çıkmaz sokağa gireceğinin belli olduğu yerde neden ateşe devam edildiğini anlamadığını söyledi.

Olayın ertesi günü İHD Van Şubesi, Özgürlükçü Hukukçular Derneği (ÖHD), KESK Çocuk Hakları Komisyonu, HDP Göç Komisyonu ve Serhat Göç Araştırma Derneği’nden oluşan bir heyet bölgede inceleme yaptı. Van Barosu da ayrıca bölgede incelemelerde bulundu. İnceleme sonrası bir rapor hazırlanacağı söylenirken, komisyonda yer alan İHD Van Şube Başkanı Av. Mehmet Karataş ve HDP Van İl Göç Komisyonu ile görüştük.

Köy muhtarı ve görgü tanıklarıyla görüştüklerini aktaran Karataş, “Kısaca betimlemek gerekirse birbirine yakın evlerin olduğu 50-60 haneli bir köy. Köyün içindeki bir tepenin üzerinde jandarma karakolu. Sınıra yaklaşık 30 km uzaklıkta. Köyün hem Başkale yönünde hem de Saray yönünde iki girişi bulunmakta ama her nasıl karar verildiyse köyün merkezine kontrol noktası kurmuşlar hem de okulun önüne. Araç buradan geçmiş, kapalı Transporter tipi bir araç. Noktayı görmesiyle birlikte hızlanması bir olmuş. Muhtarın beyanına göre ardı sıra ilk başta 70-80 civarı bir atış olmuş. Köyün ortasından geçen dere kontrol noktasına yüz metre mesafede. Araç sürücüsü tahminen köyün yollarını bilmediği için köprüden karşıya geçiyor. Halen ateş edilmeye devam ediliyor. Köylülerin beyanına göre köprünün bu tarafına geçtiğinde yol çıkmaz hale geliyor. Yollar ya camiye ya evlerin içine gidiyor. Yol köyün dışına çıkmıyor. 2 korucu 1 jandarma. Aracın köprüyü geçmesiyle başka yöne hareket edemeyeceğini bilen insanlar. Buna rağmen Transporter’ın arka camında aşağıya doğru yoğun şekilde ateş edilmiş. Araç hareket halindeyken yoğun bir şekilde ateş ediliyor. Bu 150-200 metrelik bir alan. Hem tekerlekleri patlıyor hem deposundaki yakıt da dökülüyor. O kadar yoğun bir şekilde. Araç durdurduktan sonra sağ kalan mülteciler kaçmaya çalışmış onların da kaçmaması için ayaklarına ateş edilmiş. Valiliğin açıklamasında 12, köylüler 16 yaralı olduğunu söylediler. O yaralıların çoğu ayaklarından yaralıydı” ifadelerini kullandı.

“YAŞAM HAKKININ İHLALİ BİR DURUM”

Çocuk ve öldüğü düşünülen kadınla ilgili ise Karataş, “Çocuk görgü tanıklarına göre sol göğsünden yaralanmış olay yerinde hayatını kaybetmiş. Kadının çocuğun annesi olduğu söyleniyor. Köylülerin beyanı kadının da öldüğü yönünde ama hastane tedavinin devam ettiğini söylüyor” diye konuştu.

Olayla ilgili gözlem ve görüşlerini paylaşan Karataş, “Bizim gözlemlerimiz silahlı ateş olmadan da aracın durdurabileceği. Orantısız bir şekilde kullanıldığını tespit ettik. Okulun hemen önünde köyün en merkezi yerinde noktanın kurulmuş olması ihlal sebebidir. Her ne kadar suçlu da olsa köyün en merkezinde bu kadar silah kullanılması oradaki insanların can ve mal güvenliğini ihlal ettiği, yaşam hakkının ihlali bir durum. O şekilde yaklaşan aracın içinde mülteci olacağını bilebilen, o eğitimde olan insanlardır. Buna rağmen bu şekilde yoğun atış yapması ‘Ölüyorsa da ölsün’ yani olası kastla hareket ettiklerini göstermektedir. Açıkçası valiliğin açıklaması sağlıklı adli ve idari soruşturmanın yürütülmeyeceğini göstermektedir. Temennimiz bu yönde bir adli ve idari soruşturma yürütülmesidir” dedi.

“BİLDİKLERİ HALDE ATEŞ EDİLDİ”

HDP Van İl Göç Komisyonu rüşvet iddiasını dile getirdi. Komisyon Eş Sözcüsü, “Korucular kaçakçılardan para alıyor normalde. Muhtemelen bunlar da vermemiştir parayı, ateş açıldı. Yolun çıkmaz sokağına gittiklerini bildikleri halde ateş edildi. Kaçan mültecilerin ayaklarına sıkıldı. 4 yaşındaki bir çocuk boğazından vuruldu. Aracına koymak isteyen biri ‘Zar zor nefes alıyordu, muhtemelen ölmüştür’ dedi. Aracın hemen yanında yaklaşık yüzden fazla mermi kovanı bulundu. Araca yakın. Bir görgü tanığı yüzden fazla mermi olduğunu söyledi” ifadelerini kullandı.

“KAÇAKÇILAR NEDEN YAKALANMADI?​”

Olayın köylülerde de travma yarattığına dikkat çeken Komisyon Eş Sözcüsü, “Köylüler olaydan bir gün geçmesine rağmen ‘Boğazlarımız ses vermeye müsait değil’ diyorlardı. Zorlanıyorlardı. Onlar da öfkeliydi. Çocuğa, anneye çok üzüldüler. Göz göre göre herkesin içinde ateş edildi. Kendilerinde de bir travma yaratmış. Seken kurşun nasıl 11 mültecinin ayaklarına değmiş” diye konuştu.

Devletin bunu bir politika haline getirdiğini ifade eden HDP Sözcüsü, “Avrupa’ya karşı koz olarak kullanıyor mültecileri. Toplumun faşizan duygularını yükseltmek için şimdi de mülteciler hedef halinde. Bir de cezasızlık politikası var. Nasılsa yaptırım olmayacak çok rahatlar. Kaçan mültecileri bir şekilde buldular. Hepsini yakalayıp götürdüler. Bu kaçakçılar neden yakalanmadı? Olay yerinde helikopter de geziyor bu kaçakçılar nasıl kaçtı” sözleriyle de cezasızlık politikalarına ve kaçakçıların yakalanmamış olmasına tepki gösterdi.

EMEP: VAN MÜLTECİLER İÇİN YENİDEN ÖLÜM YOLU OLDU

EMEP Van İl Örgütü konuya ilişkin yazılı açıklama yaptı. Van Gölü’ndeki mülteci ölümlerinin hatırlatıldığı açıklamada, “Aslında mülteciler için geçiş güzergahı olan Van, bazen karayolunda bazen de suyolunda ölüm geçidine dönüşüyor. Van Gölünden çıkan mülteci cenazelerinin hali hafızalarımızdan silinmemişken, 3 Temmuz günü Van’ın Saray ilçesine bağlı Karahisar köyü yakınlarında mültecileri taşıyan minibüse ateş açıldığı haberiyle beraber mültecilerin Van’da yaşadığı yeni bir vahşetle daha karşı karşıya kaldık. Açılan ateş sonucu yaşamını yitirenin bir çocuk olması ise içinde yaşadığımız mevcut dünya sistemine olan öfkeyi daha da katmerlendirdi” denildi.

“VALİLİK AÇIKLAMASI SORU İŞARETLERİNİ ARTIRDI”

Van Valiliğinin açıklamasının soru işaretlerini artırdığı ifade edilen açıklama şöyle devam etti; “Türkiye Cumhuriyeti’ni yönetenlerin mültecilere yönelik kullandığı dil, mültecilerin yoğunlukta olduğu illerde ırkçılığı körüklerken Saray’da yaşanan olay sonrası Van Valiliği’nin yaptığı açıklama mülteci bir çocuğun canının ne kadar ucuz olduğunu bir kez daha gözler önüne sererken olayla ilgili soru işaretlerini de artırdı. Valiliğin yaptığı açıklamada 40 düzensiz göçmenin bulunduğu aracın jandarma görevlileri tarafından Karahisar Mahallesi girişindeki kontrol noktasında durdurulmak istendiği ama şoförünün ‘dur’ ihtarına uymadığı ve aracı jandarma personelinin üzerine doğru sürdüğü söylenmektedir. Valilik açıklamasında çocuğu öldüren kurşunun sektiği iddia edilmektedir. Peki ya 12 insanı yaralayan kurşunlar da mı sekmiştir?​”

“SEKEN KURŞUNDAN DAHA ÖNEMLİ SORULAR VAR”

Seken kurşundan daha önemli soruların hatırlatıldığı açıklamada, “Van yine mülteciler için köprü olmaktan çıkıp ölüm kuyusuna dönüşmüşken kaç kurşunun sektiğinden daha önemli sorular bulunmakta. Türkiye’de yaşam mücadelesi vermeye çalışan mültecilerin durumu nedir? Daha kaç mülteci yaşam koşulları iyileşsin diye çıktığı yolları kendine mezar edecek? Saray’da kurşunlanan minibüste bulunan mültecilerin çoğunun kadın ve çocuk olduğu söylenmektedir. Gözlerini yollarda açan, tedirginlikle yaşamayı küçücük yaşlarda öğrenen Afgan, Suriyeli ya da Özbek çocuklara çalınan hayatlarını hangi gelişmiş ülkenin devlet adamı geri verebilecek” denildi.

Açıklamada son olarak talepler sıralandı;

• Etkin soruşturma ve sorumluların yargı önüne çıkarılmalı,
• BM göç ve iltica ofislerinin yeniden açılmalı,
• Mültecilere güvenli geçiş yollarının açılmalı.
• Ölümcül rotaları büyüten göç politikalarına son verilmeli.
• Sınırda rüşvet mekanizmasının açığa çıkarılmalı, kamu görevlileri ve kolluk üyelerinin aileleriyle birlikte göreve başlarken ve biterken mal bildiriminde bulunmalı,
• Sivillere ve mültecilere yönelik ateşli silah kullanımına son verilmeli.

Van'da mültecileri taşıyan midibüse ateş açıldı; 1 çocuk öldü, 12 kişi yaralandı

Van’da yaşananları anlatan yurttaşlar: 4 yaşındaki çocuk bu devlete ne yapmış olabilir?