İngiltere’de Boris Johnson'ı istifaya götüren süreçte neler yaşandı?

Arif BEKTAŞ
Londra

İngiltere hükümetinde Başbakan Boris Johnson krizi yaşandı. Bakanlar dahil çok sayıda milletvekili hükümette aldıkları görevlerinden istifa etti, Johnson’a da istifa çağrıları yapıldı. Johnson önce istifa etmeyeceğini açıklamış, “5 yıllık süremi dolduracağım” demişti. Ancak aradan 24 saat geçmeden Johnson istifasını sundu.

Johnson'ın yerine sonbahara kadar yeni bir liderin seçilmesi, ardından Johnson'ın başbakanlık koltuğunu yeni lidere devretmesi bekleniyor.

ETRAFINDA KİMSE KALMADI

Boris Johnson’un başbakan olduğu 2019 yılında oluşturduğu kabine üyelerinin büyük çoğunluğu etrafında kalmadı. En yakın bakan arkadaşları, şu anda büyük Johnson karşıtına dönüştü.

Bir günde 50'ye yakın milletvekili hükümette aldıkları görevlerden istifa etti. Bunlardan 6’sı kabine üyesi bakan, 16’sı kabine dışı bakanlık görevi yapan milletvekilleri ve 25’si de hükümet görevleri üstlenmiş milletvekili. Son olarak Kuzey İrlanda Bakanı Brandon Lewis de istifa etti. Bu rakamlar, İngiltere tarihinde bir rekor olarak görülüyor.

İstifa edenlerin yanı sıra, hâlâ kabine üyesi olan ve bakanlık görevi yapan birçok milletvekili de Johnson’ın istifasını istemişti.

Eğitim Bakanlığı görevine atanan Michelle Donelan ise 2’nci günde istifa etti.

Yine dün akşam saatlerinde kabinesini toplayan Johnson, yaşanan sert tartışmalar sonucu istifa etmesini isteyen Devlet Bakanı Michael Gove’ı bakanlıktan almıştı. Başbakanlıktan, Gove için “Kabinede bir yılandı” açıklaması yapıldı.

Ayrıca parlamentonun dünkü haftalık oturumunda da tüm parti yöneticileri Johnson’ı istifaya çağırdı. Johnson’un partisi Muhafazakar Partili milletvekilleri de söz alarak başbakanın istifasını isterken, “Kendi çıkarlarını ülkenin çıkarlarının önüne geçirme” ve “Onurlu olanı seç ve hemen istifa et” şeklinde çağrılar yaptılar.

Johnson ise, “Ben halkın oylarıyla seçildim. 5 yıllık başbakanlık süremi tamamlayacağım” cevabını vermişti. Johnson konuşmasında Ukrayna kartını kullanmış, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy ile görüşeceğini belirterek destek toplamaya çalışmıştı.

Fakat, kamuoyu araştırmaları, İngiliz halkının en az yüzde 60’ının Ukrayna’da süren savaşın karşısında olduğunu belirtiyor.

İngiltere’de yayımlanan birçok gazete de Başbakan Johnson için “Artık git” başlıkları atıldı, bir hafta öncesine kadar Johnson yanlısı olan yorumcular da Johnson’a sırtını döndü.

İngiltere tarihinde bu kadar tepki görüp de istifa etmeyen bir başbakan olmamıştı.

BORIS JOHNSON'A TEPKİLERİN NEDENİ NEYDİ?

Başbakan Boris Johnson, birçok politik kararının yanı sıra kovid önlemlerinin en sert olduğu dönemde başbakanlık ofisinde partilere katıldığı ortaya çıktığı için son dönemde soruşturma ve tepkilerin hedefindeydi. Son olarak parlamentoda geçtiğimiz ay Johnson’ın Muhafazar Parti liderliği konusunda parti milletvekilleri bir güven oylaması yapmış ve oylama sonucunda Johnson’a sadık kalan milletvekili sayısı 211 iken, güvenoyu vermeyenlerin sayısı ise 148 olmuştu. Johnson’ın bu oylama ile mevcut yasal düzenleme gereği koltuğunu bir yıllığına sağlama almıştı.

Bakan istifalarına gerekçe olan ise Boris Johnson’ın Muhafazakar Parti'nin Parlamentodaki grup başkanlığına, hakkında taciz suçlamaları bulunan Chris Pincher’ı ataması oldu. Pincher, The Sun gazetesinde hakkında çıkan taciz haberlerinden sonra görevinden istifa etti. Başbakan Johnson, da Pincher hakkında üç sene önce böyle bir suçlamanın kendisine ulaştığını kabul etti. Bu atama nedeniyle salı sabahı yapılan kabine toplantısında Johnson’a istifa etmesi gerektiği yönünde baskıların yapıldığı öğrenilmişti. Toplantı sonrası ise Maliye Bakanı Rishi Sunak ile Sağlık Bakanı Sajid Cavid on dakika arayla istifalarını sunmuştu.

İngiltere’de Johnson krizi | Hükümetten üçüncü bakan da istifa etti