Fındık hasadına günler kaldı: Maliyet katlandı, fiyat belli değil

Coşkun ÖZBUCAK
Ordu

Fındık üreticileri ağustos ayının ilk haftası hasada başlayacak ancak üreticiler emeklerinin karşılığını almayacaklarının endişesini yaşıyor. Fındık üreticileri fındık üretimi için yaptıkları harcamanın bu yıl yüzde 300-400 arttığını belirterek, “Giderlerimizin ne kadar olduğu belli oldu ancak fındık fiyatı açıklanmadığı için endişeliyiz” dedi.

Fındık üreticilerinin en önemli girdi maliyetinden biri olan fındık işçiliği, Sakarya bölgesi için 216 TL olarak açıklansa da uygulamada fındık toplama işçilik ücretinin daha yüksek olması bekleniyor. Fındık üreticileri, buna dayıbaşı, aşçı, fındık taşıyıcısı gibi ücreti farklı olanlar da eklendiğinde fındık maliyetinin iyi hesaplanarak fiyat belirlenmesi yapılması talebini dillendirmeye başladı.

Fındık maliyeti, fiyatı ve politikası konusunda görüştüğümüz üreticiler kaygılarını dile getirirken çözüm önerilerini de sıraladı.

"DEVLET FINDIĞA SAHİP ÇIKMALI"

Üretici Nihat Ulaş, “Maliyetler tam belli olmasa da fındık fiyatı 60 TL’nin altında olmamalıdır. Fındığımızı mevsimlik tarım işçileri topluyor. İşçilerle daha görüşmedim. Fındık fiyatı belli olmadan ne yapacağımızı bilemiyoruz. Şu an fındık toplama ücreti 300TL deniyor. Bu toplatan için çok, toplayan için az. Fındık değerinde satılsa 300 TL çok değil. İki dere arasındayız. Fındığa devlet sahip çıkmalı. 40-50 TL fiyat açıklanması bizi çok mağdur eder. Her şeyin belirsiz olduğu günümüzde bu fiyatları kimler, niçin dillendiriyor? Üretici olarak örgütlü olmaktan başka seçeneğimiz yok” dedi.

"FINDIK FİYATI UYGUN OLURSA İŞÇİLİK SORUN DEĞİL"

Üretici İsa Kol ise fındık fiyatı konusunda, “Her şey ateş pahası. Maliyet yüzde 300-400 arttı. Fındık en az 70 TL olmalı” diyerek sorunlarını dile getirdi. “Fındığımı kendim topluyorum. Köye dışarıdan çok işçi geliyor” diyen Kol, “Benim işçiliğim de maliyete dahil olmalı. İşçilik maliyeti de ne olacağı belli değil. Geçen yıl, yemekli işçi yatılı işçi 140 TL, gidiş geliş yapan yerli işçi 180TL idi. Enflasyon nedeniyle şimdi ne olacak bilemiyorum. Fındık fiyatı yeterli olursa üç aşağı beş yukarı anlaşırız. Her şeye rağmen devletin fındığa sahip çıkması gerekiyor. Köylü desteklenmeli” ifadelerini kullandı.

"DÖNÜME DEĞİL ÜRÜNE DESTEK VERİLMELİ"

Üretici Musa Atinkaya da, fındık fiyatının en az 60 TL olması gerektiğini belirterek, “Fındık işçiliği konusunda sıkıntı yaşanacak. İnsanlar inşaatta ve tekstilde çalışıyor. Dışarıdan gelen işçilere toplatmak zorundayız. En az 200 TL olsa da bu ücret de yetersiz. Dışarıdan gelecek işçi geliş parasını bizden istiyor. O da haklı, ben de. Para yok, veremiyorum. Yol parası çok. Onları da kurtarmıyor beni de. Dönüm parası desteği yanlış. Ayrıca gübre ve mazot desteği sorunu da çözümlenmeli. Günlük işçi getirip götürmek de pahalı. Geçen yıl dört seferde verdiğim parayı bu yıl tek seferde vermek zorunda kalacağım. Destek ürüne verilmeli ayrıca fiyat da maliyete göre hesaplanıp uygun olmalı” dedi.

ENFLASYON BELİRSİZLİĞE NEDEN OLUYOR

Tüm Köy Sen Ordu Şubesi Sekreteri ve fındık üreticisi olan Tuncay Zengin ise, şu an maliyet hesabı yapmanın da zor olduğunu belirterek, “Geçmiş yıllarda fındığın maliyetinin hesabını yapıyorduk ve bizim hesaplarımıza göre diğer kurumlar değerlendirme yapıyordu. Şu an maliyet hesabı yapma olanağı yok. İşçi ücreti belli değil, patoz ne olacak? Enflasyon duracak mı? Bir belirsizlik var. Bu durumda nasıl maliyet hesabı yapılacak? Gübre, ilaç fiyatları sürekli değişti” diyerek fındık fiyatının ne kadar olması gerektiğini yaşam gerçekliğiyle hesaplanmasının doğru olacağını vurguladı. Zengin, “Bu durumda geçen yılki mazot ve gübre, ilaca göre fındık 85 TL olmalı; ekmek üzerinden hesaplarsak 70 TL’nin altında olmamalı. İktidar bize üretin diyor. Üretiyoruz, biz de işçi de memnun değil. Bundan tarım ve gıda şirketleri kazançlı çıkıyor. Devlet sessizliğini koruyarak şirketlere hizmet ediyor” dedi.

YABANCI FİRMALAR KOVULMALI

Üretici Hasan Durmuşoğlu da fındık maliyetinin dört kat artığını ve 60 TL’nin altında bir fiyatın olmaması gerektiğini vurgulayarak, “Maliyet geçen yıla göre dört kat arttı. Fındık toplama ücretleri de geçen yıla göre artacak. 250 TL’den aşağı olacağını sanmıyorum. Mevsimlik işçiye toplatıyorum. Başka seçeneğimiz de yok. Fındık dikim alanları sınırlanmalı. Ayrıca dönüme değil, ürüne destek olunmalı. Özellikle yabancı firmalar kovulmalı. Devlet 3 ay fındık alıp aradan çekilmemeli, fındık alımında dönüm sınırlaması olmamalı” dedi.