Nancy Pelosi, Çin'in itirazına rağmen Tayvan'da; alarma geçen Çin ordusu tatbikat başlattı

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Çin'in itirazlarına rağmen Hint-Pasifik temasları çerçevesinde Tayvan'a gitti. Ziyaret, Çin ve ABD savaş makinelerini hareketlendirdi. Çin savaş uçakları Tayvan boğazı üzerinde havalandı. Dört Amerikan savaş gemisi de bölgeye yönlendirildi. Çin, "ABD, büyük bir bedel öder" derken Pelosi, ziyaretinin ABD'nin Tayvan'a "koşulsuz desteğinin göstergesi" olduğu mesajını verdi. Yüksek alarma geçen Çin ordusu, Tayvan etrafında 3 günlük tatbikat başlattı. Ayrıca ABD’nin Çin Büyükelçisi Nicholas Burns, Çin Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı.

SON 25 YILDAKİ EN ÜST DÜZEY ZİYARET

Hint-Pasifik ziyaretinin ikinci durağı Malezya'da Başbakan İsmail Sabri Yakup ile öğle yemeğinde buluşan ve Malezya Temsilciler Meclisi Başkanı Azhar Azizan Harun'la kısa bir görüşme gerçekleştiren Pelosi ve beraberindeki heyet, başkent Kuala Lumpur'dan ayrıldı.

Pelosi'nin uçağı, Güney Çin Denizi güzergahına girmeden Tayvan'a ulaştı ve yerel saatle 22.40 (TSİ 17.40) sularında Taipei Havalimanı'na indi.

Uçağı indikten sonra Twitter üzerinden paylaşımda bulunan Pelosi, "Dünya otokrasi ve demokrasi arasında bir seçimle karşı karşıyayken ABD'nin Tayvan'ın 23 milyon insanıyla dayanışması bugün hiç olmadığı kadar önemli" yazdı. Pelosi ziyaretinin ABD'nin Tayvan'a "koşulsuz desteğinin göstergesi" olduğu mesajını verdi.

Grand Hyatt Hotel'de kalacağı belirtilen Pelosi'nin, Tayvan hükümeti ve sivil toplum kuruluşu yetkilileriyle bir araya gelmesi bekleniyor. Pelosi, çarşamba günü öğleden sonra Tayvan'dan ayrılacak.

Pelosi'nin ziyareti son 25 yılda ABD'den Tayvan'a yapılan en üst düzey ziyaret olma önemini taşıyor.

ÇİN'DEN SERT TEPKİ

Pelosi’nin ziyareti ile ilgili Çin Dışişleri Bakanlığı bir açıklama yayımladı ve “Bu davranış, ateşle oynamak gibi, son derece tehlikeli. Ateşle oynayan kendini yakar” ifadesi kullanıldı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying de “ABD, Çin’in egemenlik haklarından doğan güvenlik çıkarlarını hafife almanın bedelini ödeyecek ve sorumluluğunu taşıyacaktır” dedi.

“Uluslararası camianın, kışkırtıcı  adımlar atanın ABD olduğunu bildiğini düşünüyorum” diyen Hua, “Tayvan Boğazı’nda gerilim yaratan ABD, bu gerginliğin tüm sorumluluğunu da almalıdır. ABD Temsilciler Meclisi Başkanı, Tayvan’ı Amerikan askeri uçağı ile ziyaret ediyorsa, bu kesinlikle özel bir ziyaret olarak değerlendirilemez. ABD,  Tayvan kartını oynamaktan tamamen  vazgeçmeli, Amerikalıların verdikleri  sözlerle yaptıkları aynı olmalı. ABD, Tek Çin prensibine de bağlı kalmalı” ifadelerini kullandı.

Ayrıca ABD’nin Çin Büyükelçisi Nicholas Burns, Çin Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı.

RUSYA: ZİYARET KIŞKIRTICI NİTELİKTE

Başkent Moskova’da, gündemdeki konulara ilişkin gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretinin bölgedeki gerginliği artırdığını belirterek, “(Pelosi’nin Asya turu) Bu turla ve olası bir Tayvan ziyaretiyle bağlantılı her şey tamamen kışkırtıcı niteliktedir. Durumu kışkırtırken, gerginliğin artmasına yol açıyor” dedi. Peskov, “Elbette, bir kez daha Çin ile tam bir dayanışma içerisindeyiz. Bu konudaki çok hassas tavırlarını anlıyoruz ve haklılar” diye konuştu.

BEYAZ SARAY’DAN PELOSI’YE DESTEK

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby ise ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesinin, Çin tarafından krize çevrilmesi için bir sebep olmadığını ileri sürdü.

Kirby, “Amerika’nın siyaseti yıllardır biliniyor. Hiçbir şey değişmedi. Tek Çin siyasetimiz sürüyor. İki tarafta da statükonun değişmesine karşı olduğumuzu defalarca dile getirdik. Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemediğimizi dile getirdik. Bunları Çin Halk Cumhuriyeti yetkililerine her düzeyde ilettik. Geçtiğimiz hafta Başkan Biden’ın Çin Devlet Başkanı Şi ile yaptığı telefon görüşmesi de bunların en yüksek düzeyli ve en sonuncusuydu” dedi. 

Beyaz Saray’dan daha önce yapılan açıklamada Pelosi’nin ziyaretinin olumlu bulunmadığı belirtilmişti. 

ÇİN ORDUSUNDAN TAYVAN TATBİKATI

Pelosi’nin Tayvan’a doğru uçakla yola çıktığı haberlerinin gelmesi üzerine bölgedeki asker hareketlilik de arttı. 

Tayvan ordusu, bütün kuvvetler için yerel saatle 08.00’den perşembe günü 12.00’ye kadar Çin tarafından gelebilecek tehditlere karşı teyakkuz durumu ilan etti.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) Donanması’nın aktif görevdeki 2 uçak  gemisi de limanlarından ayrılarak denize açıldı.

Ordu, Tayvan adası çevresinde de üç  günlük askeri tatbikat başlattı.

PLA  güçleri, adanın doğusundaki tatbikatta uzun menzilli gerçek mühimmat ve  konvansiyonel füzeler kullanıyor. Tatbikatta, bölgedeki hava üssünden kalkan tam teçhizatlı J-20 tipi savaş uçakları da yer aldı. 

TAYVAN'DA ABD KARŞITI EYLEM

Tayvan'ın başkenti Taipei'de Pelosi'nin ziyaretine karşı protesto gösterisi düzenlendi. Tayvanlılar, ellerinde "Amerikalı, defol" yazılı pankartlarla ziyarete tepki gösterdi.

ÇİN-TAYVAN SORUNU

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından, Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidara geldi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etti. Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri ise Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etti.

Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etti.

1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale geldi.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor. (DIŞ HABERLER)

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi Singapur'da