İzmir’de “Türkiye’de konut krizi barınma hakkı” adlı söyleşi gerçekleştirildi

Kor Kitap İzmir’de Alsancak’ta bulunan Yel Değirmeni Kitabevi’nde Dr. Sinan Araman’ın katılımıyla “Türkiye’de konut krizi barınma hakkı” adlı söyleşi gerçekleştirdi. Söyleşinin moderatörlüğünü Arif Koşar yaparken, Dr. Sinan Arman da Kor Kitaptan çıkan “Türkiye’de konut balonu, İnşaat/gayrimenkul furyası kriz ve Türkiye ekonomi” adlı kitabı üzerine konuşma yaptı.

Konut piyasası ve ekonomi üzerine bir söyleşi gerçekleşeceğini söyleyen Koşar, insanların en temek hakkı barınma hakkının bugün ne kadar zor hale getirildiğini, ne kadar piyasaya açıldığını ve bunların ne anlama geldiğini, AKP’nin konuk ve ekonomik bağlantılarının neler olduğunu ele alacaklarını belirtti. Kitaptaki bölümlere ilişkin bilgiler veren Dr. Sinan Araman, Türkiye’nin son 20 yılının ekonomik politik sürecini işlediğini söyledi.

“2014’TEN BERİ ÖRTÜK BİR ŞEKİLDE KONUT KRİZİ VAR”

Türkiye ekonominin sadece inşaat sektöründe değil birçok alanda bağımlı bir ekonomi olduğunu ifade eden Araman, “Türkiye ekonomisi 2014’ten beri krizde, 2018’de daha da derinleşen bir krize dönüştü. Pandemi ve kovid süreci krizi daha fazla derinleştirdi ve 2014 yılından beri örtük bir şekilde konut krizi var. AKP bütün ekonominin çarklarını büyük oranda inşaat üzerine kurduğu için ve inşaattan da müteahhitlerden beslenen bir parti olduğu için inşaat sektörünü ayakta tutmak için parayı buraya aktarıyor ve harcıyor. Merkez Bankası politikası bunun için, yüksek enflasyona rağmen düşük faiz politikası bunun için” dedi.

“GAYRİMENKUL KRİZİ BİR BALON VE ŞİŞMEYE DEVAM EDİYOR”

2008 krizinin kapitalizm dördüncü büyük krizi olduğunu hatırlatan Araman, “Sermaye birikimini sürdürmek isteyen kapitalistler savaşlar çıkartılar. 2008 krizi hâlâ aşılabilmiş değil ve savaşların çıktığını görüyoruz. Suriye ve Ukrayna bunlara örnek. Krizler kapitalistlerin doğasında kaçınılmaz süreçlerdir” diye ekledi.

AKP’nin 2002’den sonra kurduğu ekonomik modele değinen Araman, “20 yıldır ekonomi gayrimenkul ve inşaat sektörü üzerine kurulduğu için daha da derinleşen Türkiye Cumhuriyeti’nin en büyük krizine dönüştü. Gayrimenkul krizi şu an bir balon ve şişmeye devam ediyor. AKP’de bu balonun şişmesi için çanak tutuyor, çünkü çökmemesi için. 2014’ten bu yana iflas eden şirket sayısı en fazla inşaat sektöründe, 12 bin müteahhit battı. Bunlar küçük ve orta boy olanlardı. Büyük müteahhitlere doğru sıra geliyor” diye konuştu.

“AKP VE GAYRİMENKUL ZENGİNLERİ BİRBİRİNE BAĞIMLIĞI”

Ekonomide çok büyük bir enkaz olduğunu dile getiren Araman, “İnşaat sektörü de çökerse bunun altında kalacaklarının farkındalar. İnşaat neden batmıyor Türkiye’de, çünkü AKP 2002 yılında zorunlu kentsel dönüşüm başlattı. Evet evler kullanışsız ve depreme dayanıksızdı ama AKP bunu fırsata çevirdi ve rantsal dönüşüm dediğimiz noktaya geldi. AKP’nin derdi halkın barınma sorununu çözmek olmadı hiçbir zaman. TOK, Türkiye’nin en büyük müteahhiti. 20 yıl boyunca orta sınıf ve üstüne ev üretti, dahası kamunun arazilerini müteahhitlere ucuza peşkeş çekti, hatta bedavaya verdi” diyerek, AKP ve gayrimenkul zenginlerinin birbirine olan bağımlığını anlattı.

Konut fazlasına da değinen Araman, “Betona gömülüyoruz. Böyle devam ederse büyük bir enkaz olacak, inşaatlar çürümüş olacak milyonlarca insan ev kredisini ödeyemeyecek. Asıl süreç o zaman başlayacak” dedi.

“GELDİĞİMİZ SÜREÇTE KAPİTALİZM HALKI EVSİZ BIRAKTI”

Söyleşinin sonunda katılımcılar konuya dair katkı sunup soru sordu. Söyleşiye katılan bir depremzede, konutların güvenilirliğine dair bir denetimin olmadığını belirterek, “2018 sonrası biraz daha iyi ama 99'dan sonra yapılanlar bile çok güvenli değil” dedi. Bir başka katılımcı, devletin bu piyasayı arsa çıkarılmasından, evlerin satılması hatta sigortalanma sürecine kadar hiçbir aşamada bir düzenlemenin olmadığına dikkat çekti. Bir başka katılımcı, “40 yıl önce ülkeyi yönetenler, 'komünistler, sosyalistler sizi evsiz bırakacak' diye propaganda yapıyordu. Geldiğimiz süreçte kapitalizm halkı evsiz bıraktı” dedi. Ayrıca sorunun nasıl çözüleceği ve kiracı örgütlenmelerine dair sorular yöneltildi.

Söyleşi sonrası Araman okur severlere kitaplarını imzaladı. (İzmir/EVRENSEL)