Özel güvenliklere ‘güvenli’ çalışma yok!
Özel güvenlikler, güvenceli çalışma ortamından yoksun. Her an işten atılma tehlikesiyle çalışan ve 'verilen' her işi yapan özel güvenlikler örgütlenmek istediklerini kaydetti.
Fotoğraf: Evrensel
Ramis SAĞLAM
İzmir
Spor karşılaşmalarında, konser salonlarında birçok etkinlikle ‘5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Kanununa’ tabi olarak çalıştırılan özel güvenlikler, “joker eleman” olarak iş bulursa yevmiye usulü ücret alıyor. Böylelikle özel güvenlikler, asgari ücretin altında, sigortasız, güvencesiz ve sosyal haklardan mahrum çalıştırılıyor. Adlarının, kimliklerinin çok önemi yok. İhale ile alınan “güvenlik ihalesinin köleleri” olarak kendilerini tanımlıyorlar. Kaç özel güvenlik elemanı lazımsa o kadar kişiye “dayıbaşı” mesaj atıyor. Maç öncesi giydikleri önlükleri ile stadyumlarda, kapalı spor salonlarında konumlanıyorlar. Kara listeye alınmak istemedikleri için isimlerini vermeyen özel güvenlik işçileri ile yaşadıkları sorunları konuştuk.
“EMEKLİ MAAŞIM YETMEDİĞİ İÇİN ÖZEL GÜVENLİK OLDUM”
Bir kamu kurumundan yıllar önce emekli olan bir özel güvenlik, emekli maaşı yetmediği için özel güvenlik işine girmiş. Silahlı ve silahsız olarak sayılarının 400 bini geçtiğini, bu sayınında devamlı arttığını söyleyen özel güvenlik., “Artan ekonomik kriz, bu işe zorunlu olarak ilgiyi artırdı. Özel güvenlikçi olarak çalışanları üçe gruba ayırabilirim. İlk grup devamlı çalışan özel güvenlikçiler. Bunlar sözleşmeli ve asgari ücretle, diğer gruba göre daha iyi koşullarda çalışıyor. Asıl sorunu yaşayanlar ise diğer yani ‘joker’ diye tabir edilen emeklilerin, işsizlerin ve başka işlerde çalışanların oluşturduğu grup” dedi.
“İŞSİZLER BU CENDERENİN İÇİNDE”
İsmini vermek istemeyen bir özel güvenlik., “Özel güvenlik kartı olmadan bu işte çalışmak mümkün değil. Bunun içinde kurs açan şirketler var. Eğitimler silahsız ve silahlı olmak üzere iki ayrılıyor. Tabii ki bu eğitim kursların fiyatları farklı farklı. Örneğin silahsız eğitim kursları 1700 ila 2 bin lira, silahlı eğitimler için 2100 ila 2500 lira arasında değişiyor. Bu kursları umut kapısı olarak görüyoruz. İşsiz, emekli maaşı yetmeyen, ücretleri düşük olan insanlar bu piyasanın cenderenin içine düşüyor” diye konuştu.
SİGORTASIZ VE KÖTÜ KOŞULLAR…
İzmir’e göre İstanbul ve Ankara’da yevmiyelerin kısmen daha iyi olduğunu belirten emekçi., “Maç, konser ya da farklı etkinlikler olduğunda mesaj yoluyla işe çağrılıyoruz. Yetkimiz olmayan işlerde (Üst araması, temizlik, küçük müdahaleler vb.) çalıştırılıyoruz. Sigortası yatmayan, yevmiyesini alamayan ya da çok sonra alan oluyor. Söz verildiği halde yol ve yemeği verilmeden kötü koşullarda çalışıyoruz” dedi.
“MOBİNG UYGULAMASI HER AN KARŞIMIZDA”
Özel güvenlik şirketlerinde müdür ve amir konumunda olanların kendilerine devamlı baskı uygulandığını anlatan bir başka özel güvenlik ise, “Adımız özel güvenlik ama her işi bize yaptırmaya çalışıyorlar. Geçen gün yakın bir şehre kendi cebimizden harcama ile özel güvenlik için gittik. Oranın sorumlusu elimize süpürge vererek, ‘Haydi arkadaşlar başlayın’ deyince biz özel güvenlik olduğunuzu söyledik. Fakat yapacak bir şey yoktu ya temizlik yapacaktık ya da yol parası cebimizden gidecek yevmiye alamayacaktık” diyerek yaşadıklarını anlattı.
“Tam bir amele pazarlığı yaşandığını” söyleyen özel güvenlik, “İzmir’de Göztepe’nin, Karşıyaka’nın maçları çok sıkıntılıdır. Üzerimizde sadece önlük bulundu halde büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Hatta bizimle emniyet arasında da soğuk ilişki var” dedi.
“YOL YOK, YEVMİYE YOK TEHDİT VAR”
Bir ilçe belediyesinin etkinliklerinde de görev aldıklarını anlatan bir başka özel güvenlik de “Bir belediyenin organizasyonu için araçlarla konser salonuna götürüldük. Önce partinin genel başkanının gelmesini bekledik. O geldi konuştu. Ardından konser olduğu söylendi. Biz ‘bu bize söylenmedi’ deyince ‘isteyen gidebilir’ denildi tabii yevmiye yok, dönecek yol parası yok. Mecburen gece yarısına kadar orada çalıştık” dedi.
ÇALIŞMA SAATLERİ UZUN…
İki haftalık, üç haftalık “joker” olarak çalıştığını ve ücretlerinin asgari ücretin altında olduğunu belirten bir başka emekçi sözlerini şöyle sürdü: “Normalde asgari ücretin 30 bölü 1 olması gerekirken 90 ile 100 lira yevmiye ile çalıştırılıyoruz. Jokersen sigortada, 8 saat iş günü de yok. 12 saat çalıştırılıyoruz. Jokerler olarak tam anlamıyla dolgu malzemesi konumundayız. Özel güvenlikçilerde olan cop, kelepçe gibi donanımlarda bize verilmiyor. Biz özel güvenlik elemanı da değil iletişim elemanıyız. Bizim cop, kelepçe kullanma yetkimizde yok. Bir olay çıkıncı arkadaşlarımı siz karışmayın aşağıda kolluk kuvvetleri var onlar müdahale eder diye uyarıyorum.”
“90-100 LİRA YEVMİYEYE KÖLE GİBİ ÇALIŞTIRILIYORUZ”
Maç başına aldıkları komik ücretlere karşılık, özel güvenlik şirketlerinin kendi sırtlarından para kazandıklarını söyleyen özel güvenlik, “Özel güvenlik taşerona devredilmiş durumda. Bizi 5-6 saat çalıştıran taşeron şirketler milyarlarca lirayı kazanırken, bize 90-100 lira vererek köle gibi çalıştırıyorlar. Maçlarda bir lokma ekmek bile vermiyorlar. Bu şirketler sadece bizi sömürdükleri gibi vergi borçları biriktikçe şirketlerin adlarını yöneticilerini değiştirerek yollarına devam ediyorlar” diye ekledi.
“ÖRGÜTLENMEK VE SENDİKALAŞMAK İSTİYORUZ”
Örgütsüz çalıştıklarını söyleyen özel güvenlik işçileri, bu koşullarda örgütlenmekten başka çarelerinin olmadığını ifade etti. Özel güvenlikler, “Sendikalaşmak için sendikalara başvurduk. Dağınık ve taşeronlarda çalıştığımız için bizimle ilgilenmediler. Biz buradan işçi basını olan Evrensel Gazetesi aracılığıyla seslenmek istiyoruz. Yüz binlerce güvencesiz özel güvenlikçi ‘joker’ eleman örgütlenmek istiyoruz” dedi.
