Adalet Bakanı Bozdağ: Cezaevlerinde binlerce insan var, iki kişi ile ilgileniyorlar
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, AİHM'nin Osman Kavala hakkında verdiği hak ihlali kararını "Türk mahkemesi uygulamış ve uymuştur" diyerek savundu.
Bekir Bozdağ | Fotoğraf: DHA
13’üncü Büyükelçiler Konferansı’nda konuşan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Osman Kavala hakkında verdiği hak ihlali kararına dair konuştu. Hak ihlallerini reddeden Bozdağ, "Osman Kavala hakkında AİHM’nin verdiği hak ihlali kararını Türk mahkemesi uygulamış ve uymuştur. Başka bir suç nedeniyle tutuklamış ve yargılaması devam etmiştir" diye konuştu.
Yurt dışından gelen kişilerin kendisine iki kişiyi sorduğunu söyleyen Bozdağ, "Bir ülkede 8 milyondan fazla dava var, cezaevlerinde binlerce insan var. İki kişi ile ilgileniyorlar (Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala). Adil midir bu? Gel bana başkalarını da sor. Bunu yapmıyorlar” ifadelerini kullandı. Türkiye'nin AİHM kararlarına uyma oranını yüzde 87,90 olarak açıklayan Bozdağ, dava kararlarına yönelik eleştirilere dair şu ifadeleri kullandı:
"Osman Kavala hakkında AİHM’in verdiği hak ihlali kararını da Türk mahkemesi uygulamış ve uymuştur. Başka bir suç nedeniyle yargılama nedeniyle tutuklamış, yargılaması devam etmiş ve yargılaması devam etmiştir. Şimdi hüküm özlüdür. Eğer AİHM, uyguladığı ve uyduğu sözleşmeye uymuş olsaydı bu şekli bir denetimdir. Çünkü karar var, uymuş mu uymuş. Bitti. Siz niyet okuyarak, başka bir kararı önceki kararı yok sayan bir karar olarak değerlendiremezsiniz. Başka bir ihlal iddiası başvurusuna konu olabilir. Önüne geldiğinde de mahkeme bunu değerlendirip karara bağlayabilir. Ama uygulanmış bir karara uygulanmamış diyemez. Bizim Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği kurumlarından beklediğimiz şey Türkiye’ye karşı adil ve tarafsız olmalarıdır."
"Osman Kavala konusunda Türkiye kararı uyguladığı halde Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine müracaat edildiğinde Bakanlar Komitesi yıllar yılı bekleyen bu dosyaların hepsini görmezden geldi. Nerede adaletleri? Hemen toplandılar, karar aldılar. AİHM’e görüş sordular. AİHM de buna maalesef jet hızı ile karar verdi. Bizim istediğimiz eğer bir ihlal varsa elbette Türkiye uyacaktır. Ama başkalarına yaptığınız muameleyi Türkiye’ye yapmamalarıdır. Maalesef bize karşı adil ve tarafsız bir yaklaşım ortaya koymadıklarını buradan açıklıkla ifade etmek isterim"
NE OLMUŞTU?
Osman Kavala, 18 Ekim 2017'de Atatürk Havalimanı’nda gözaltına alındı, 1 Kasım’da “Anayasal düzeni değiştirmeye teşebbüs, hükümeti ortadan kaldırma” suçlamasıyla tutuklandı. 16 Kasım 2018'de Osman Kavala’nın kurucusu olduğu Anadolu Kültür’ün bazı yöneticileri ve daha önce beraat etmiş olan Taksim Dayanışması üyeleri ifadeye çağırıldı. Osman Kavala’nın tutuklanmasından 1,5 yıl sonra iddianame açıklandı. 4 Mart 2018'de kabul edilen iddianamede, Kavala ve diğer sanıklar hakkında müebbet istendi.
AİHM'NİN HAK İHLALİ KARARI
Anayasa Mahkemesi, 22 Mayıs 2019'da Osman Kavala hakkında oyçokluğu ile “ihlal yok” kararı verdi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ise 10 Aralık 2019'da Kavala’nın bireysel başvurusuyla ilgili ihlal kararını açıkladı. Kavala’nın makul şüphe bulunmadan siyasi gerekçelerle tutuklandığına hükmederek, tutukluluğun sona erdirilmesini istedi. Mahkeme ise AİHM kararını “kesinleşmedi” gerekçesiyle dikkate almadı. Kavala’nın tutukluluğunun devamına karar verildi.
Savcı, 6 Şubat 2020'de iddianamedeki suçlamaları tekrar eden mütalaasında, Osman Kavala, Mücella Yapıcı ve Yiğit Aksakoğlu için ağırlaştırılmış müebbet cezası talebinde bulundu.
BERAAT KARARI VE YENİDEN TUTUKLAMA
İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi 18 Şubat 2020'de oybirliği ile Osman Kavala’nın ve bazı sanıkların beraatine, yurtdışında olanların dosyasının ayrılmasına karar verdi. Aynı gün Kavala, Silivri Cezaevi’nden çıkmadan daha önce tahliye edilmiş olduğu 15 Temmuz darbe girişimine katılmak suçlamasından gözaltına alındı ve tutuklandı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan beraat kararı için "Bir manevra ile beraat ettirmeye kalktılar" açıklaması yaptı. 19 Şubat'ta TCK’nin 309. maddesi (Cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya çalışmak) uyarınca açılan soruşturmada Kavala yeniden tutuklandı. Daha sonra TCK 328. maddeden (casusluk) bir başka tutuklama kararı alındı.
AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİ "SERBEST BIRAKILSIN" DEDİ
12 Mayıs'ta AİHM’nin vermiş olduğu hak ihlaline karşı Türkiye’nin yaptığı itiraz reddedildi. Tutuklanmanın hak ihlali olduğu ve siyasi amaçla gerçekleştirildiği kesinleşti. 25 Mayıs'ta Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne AİHM’nin Osman Kavala hakkında vermiş olduğu tahliye kararının uygulanmadığına ilişkin dilekçe sunuldu. 3 Eylül'de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM’in Kavala hakkında vermiş olduğu ihlal kararının uygulanmasını ve Kavala’nın derhal serbest bırakılmasını talep etti.
29 Eylül'de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, TCK’nin 309 ve 328. maddelerinden Kavala’nın cezalandırılmasını talep eden iddianame düzenleyerek 36. Ağır Ceza Mahkemesi’ne sundu. İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi, yeni iddianameyi kabul etti. Osman Kavala’nın tutukluluğunun devamı kararı verildi. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Anayasa Mahkemesi’nin daha fazla ertelemeden AİHM kararına uygun düşecek şekilde dosyayı görüşmesine dair ara kararını açıkladı. İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada, Osman Kavala’nın tutukluluğunun devamı kararı verildi.
AYM'DEN "HAK İHLALİ YOK" KARARI
Osman Kavala’nın bireysel başvurusunu görüşen Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın 19. maddesinde güvence altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine karar verdi. Karar 7’ye karşı 8 oyla, oy çokluğuyla alındı.
ÇARŞI VE GEZİ DAVALARI BİRLEŞTİRİLDİ
22 Ocak 2021'de İstanbul Bölge Adliyesi Mahkemesi 3. Ceza Dairesi, 2020’de Gezi Davası hakkında verilen beraat kararını bozdu. Davayı yeniden görülmesi için 30. Ağır Ceza Mahkemesi’ne yolladı. 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen dava duruşmasında dava dosyasının İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nin yürüteceği Gezi Davası ile birleştirilmesine karar verildi. 2020 yılındaki beraat kararı sırasında dosyaları ayrılan yurtdışındaki sanıkların dosyasının Gezi ana davasıyla birleştirilmesine karar verildi. Daha önce sonuçlanan Çarşı Davası’ndaki beraat kararı, Yargıtay tarafından bozuldu. 30. Ağır Ceza Mahkemesi, Çarşı ve Gezi davalarının birleştirilmesine karar verdi.
İHLAL PROSEDÜRÜ
9 Haziran 2021'de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM’in Osman Kavala ile ilgili kararlarının uygulanmaması ve derhal salınmaması halinde Türkiye’ye ihlal prosedürü başlatacağını açıkladı.
18 Ekim 2021'de AB üyesi 7 ülkenin yanı sıra, ABD, Kanada ve Yeni Zelanda’nın da aralarında bulunduğu 10 ülke büyükelçisi, ortak bir bildiriyle Kavala’nın derhal serbest bırakılması çağrısı yaptı.
22 Ekim 2021'de Osman Kavala bir açıklama yaparak, Cumhurbaşkanı’nın yargılaması devam eden bir kişiye dönük suçlama ve hakaretlerinin adil yargılama imkânını yok ettiğini söyleyerek duruşmalara katılmama kararı aldığını beyan etti.
2 Aralık 2021'de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM kararına rağmen Kavala’yı serbest bırakmayan Türkiye için ihlal sürecinin ilk aşamasını başlattı. 2 Şubat 2022'de Avrupa Komisyonu Bakanlar Komitesi, Türkiye aleyhine başlattığı “ihlal prosedürünün” ikinci aşamasını da kabul etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan “Bizim mahkemelerimizi tanımayanları biz de tanımayız” dedi.
DAVALAR YENİDEN AYRILDI
21 Şubat 2022'de Mahkeme başkanı değiştirilerek birleştirilen Gezi ve Çarşı davaları yeniden ayrıldı. Davaların ayrılmasının hemen ardından savcı hızlı bir biçimde mütalaasını verdi. 72 sayfalık mütalaada Osman Kavala ve Mücella Yapıcı için ağırlaştırılmış müebbet istendi.
SKANDAL KARAR VERİLDİ
25 Nisan 2022'de İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Gezi davasında karar açıkladı. Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman, Yiğit Ali Ekmekçi'ye 18’er yıl hapis cezası verildi. Osman Kavala'ya "hükümeti kaldırmaya teşebbüs" suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Casusluk suçlamasından ise beraatine ve tahliyesine hükmedildi. (HABER MERKEZİ)
