Almanya’da ‘gaz krizi’nin faturası halka kesildi

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Ukrayna savaşı nedeniyle enerji konusunda Rusya’dan bağımsızlaşmak adına AB’nin aldığı birçok yaptırım kararında önemli rolü bulunan Almanya, Rusya’dan doğal gaz alımını azaltmak için atılan adımlar çerçevesinde faturayı halka kesti.

Başbakan Yardımcısı ve Federal Ekonomi Bakanı Robert Habeck (Yeşiller), pazartesi günü 1 Ekim’den itibaren 1 Nisan 2024’e kadar vatandaşlar ve şirketler doğal gazın kilovatsaati başında 2,419 sent katkı payı ödeyeceğini açıkladı. Bu miktar her üç ayda bir gözden geçirilecek ve yeniden belirlenecek. Gaz dağıtım şebekesi “Trading Hub Europe” da daha önce kilovatsaat başına 2,4 sent daha fazla alınacağını ilan etmişti. Bu miktara yüzde 19’luk katma vergisi de eklendiğinde toplam artış 2,8 sent olacak. Böylece geçen yıl 6 sent olan doğal gazın kilovatsaati 26 sente satılmaya başlanacak. Almanya’da doğal gaz en fazla sanayide kullanılırken, hanelerin yarısı da doğal gaz ile ısınıyor.

Doğal gaza getirilen katkı payıyla birlikte ekonomistler pek çok ürüne zam geleceği ve temmuz ayında 7,5 olan enflasyonun yıl sonuna kadar yüzde 10’u bulabileceği tahmin ediyor. Birçok ekonomist bu nedenle doğal gaza katkı payı yerine devletin sübvansiyon yapmasını savunuyordu.

HANE BAŞI 542 AVRO DAHA FAZLA ÖDEME

Kilovatsaat başına alınacak ek gaz parası asıl olarak vatandaşların cebini yakacak ve kışı soğukta geçirmelerine neden olacak. Alman Ekonomi Enstitüsü (IW) tarafından yapılan hesaplamalara göre, KDV de eklendiğinde 60 metre karelik bir evde tek başına yaşayan bir kişi 203 avro, müstakil bir evde yaşayan dört kişilik bir aile ise 542 avro daha fazla doğal gaz parası verecek. IW bu durumda Almanya’da her dört haneden birisinin aylık gelirlerinin yüzde 10’unu enerji giderlerine harcamak zorunda kalacağını da hesapladı. Ek katkı payının sanayiye ise toplam 5,7 milyar avroluk ek yük getirmesi bekleniyor.

"TEKELLERDEN DAHA FAZLA VERGİ ALIN"

Sol Parti Federal Parlamento Grubu Başkanı Dietmar Bartsch’a göre, devletin kasasına sadece katma değer yoluyla, yaklaşık olarak 60 milyar avro fazla para girecek. Bu paranın enerji fiyatlarını düşürmek için kullanılması gerektiği çağrısında bulunan Bartsch, ayrıca enerji tekellerinden daha fazla kazanç vergisi alınmasını istedi.

Sanayi ile normal hanelerden aynı katkı payının alması da ayrıca eleştiri konusu. Keza, enerji fiyatlarındaki fahiş artışlar nedeniyle rekor kârlar elde eden enerji tekellerine de hükümet sorumluk bindirmedi. Enerji tekelleri Shell ve RWE ise daha önce krizden ötürü ortaya çıkacak ek masrafları kendi kasalarından karşılayacaklarını duyurmuşlardı.

PROTESTO ÇAĞRILARI YÜKSELİYOR

Sol Parti ve sosyal örgütler, doğal gaza getirilen katkı payına tepki göstererek krizin faturasının, krizden en fazla kazanan tekellere kesilmesini, artan hayat pahalılığı nedeniyle dar gelirli vatandaşların daha fazla desteklenmesini istediler.

Sol Parti Doğu Almanya Politikası Sorumlusu Leipzig Milletvekili Sören Pellmann, enerji fiyatlarındaki artışın yoksulluk ve işsizliğin yüksek olduğu Doğu Almanya’daki vatandaşları daha fazla etkileyeceğini belirterek protesto çağrısında bulundu. Pellmann, yaptığı açıklamada, “Hartz IV yaslarına karşı olduğu gibi şimdi de pazartesi gösterileri başlamalı” dedi. 2003’de dönemin SPD-Yeşiller koalisyon hükümeti emekçilerin temel kazanımlarını ortadan kaldırmak için karar altına aldığı Ajanda 2010’a karşı her pazartesi günü yüz binlerce emekçinin katıldığı ve haftalarca süren gösteriler yapılmıştı. Pellmann ve Sol Parti’nin pazartesi gösterilerini canlandırmak için nasıl bir çaba içinde olacakları önümüzdeki haftalarda görülecek.

Almanya’nın en önemli sosyal kurumları arasında yer alan “Paritätische Gesamtverband” da yaptığı açıklamada, önümüzdeki dönemde gaz kesintileri ve soğukta kalma tehlikesi uyarısında bulundu. Bu nedenle Hartz IV yardımının 678 avroya çıkarılmasını, daha fazla kira yardımı yapılmasını istedi.

Hükümetin ise gelen tepkiler yatıştırmak için önümüzdeki günlerde dar gelirlilere bazı ek yardımları içeren bir paket açıklaması bekleniyor.