İskandinavya başbakanları ile Almanya başbakanı Oslo’da buluştu

Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo

İskandinav ülkelerinin başbakanları Norveç’in başkenti Oslo’da Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile bir araya geldi. Yenilenebilir enerji ve savunma iş birliği konularının ele alındığı toplantıda, Rus turistlere vize verilip verilmeyeceğiyle ilgili soru, toplantıya katılanlar arasında görüş ayrılığına neden oldu.

Toplantıya İsveç Başbakanı Magdalena Andersson, Finlandiya Başbakanı Sanna Marin, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, İzlanda Başbakanı Katrin Jakobsdottir katıldı.

Oslo’daki Munch Müzesinde yapılan görüşmede, başbakanlar arasında büyük ölçüde anlaşma sağlanırken, Rus turistlerinin Avrupa ülkelerine girişine izin vermeme önerisi konusunda farklı görüşler ortaya çıktı.

Almanya Başbakanı Scholz konuşmasında “Bu Rus halkının savaşı değil, Putin’in savaşı” diyerek Rus turistlere Schengen vizesi verilmemesi önerisini eleştirirken, Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen “Olaf’ın söylediklerine katılıyorum, ancak aynı zamanda bazı Avrupalıların ve belki de özellikle Ukraynalıların Rus turistleri ağırlamamızı biraz garip bulmasını da anlıyorum” dedi.

Norveç Başbakan Jonas Gahr Støre “Bence bir tartışma olmalı. Ama bu siyah beyaz bir soru değil” derken, Finlandiya Başbakanı Sanna Marin ise “Bu savaşı sıradan Ruslar başlatmadı. Ama savaşı desteklediklerini anlamalıyız. Rus vatandaşlarının Avrupa’ya seyahat edebilmesinin yanlış olduğunu düşünüyorum. Rusya, Ukraynalıları öldürürken onların seyahat edip turist hayatının tadını çıkarabilmelerini doğru bulmuyorum” dedi.

ENERJİ GÜNDEMİ ELE ALINDI

Toplantının en önemli konulardan bir diğeri enerji oldu.

İskandinav ülkelerinin başbakanları ile Alman başbakanı, daha sürdürülebilir bir elektrik ağına sahip olmak ve Rus gazını aşamalı olarak kaldırmak için yenilenebilir enerji geliştirme konusunda hemfikir olduklarını açıkladılar.

Norveç Başbakanı Støre “Hiçbir Avrupa ülkesi bu konuda ada olamaz. İç içe geçmiş bir ağın parçasıyız ve makul elektrik fiyatlarına sahip olmak için çözümler bulmalıyız. Denizde rüzgar ve güneş enerjisi geliştirmek ve Norveç’te hidroelektrik enerjiyi daha verimli hale getirmek de dahil olmak üzere, daha fazla enerji üretmeliyiz” diyerek, “Almanya’nın Norveç’in Avrupa’daki en önemli ortağı olduğunu ve Scholz’un ziyaretinin Avrupa tarihinde bir dönüm noktası olduğunu” söyledi.

Alman Başbakanı Scholz da “Rus fosil enerjisine bağımlı olmamak için yeni enerji kaynakları bulmalıyız. Ama aynı zamanda geleceğe hazırlanmalı ve yenilenebilir enerji geliştirmeliyiz” dedi.

Norveç ve Alman Başbakanları ayrıca iki ülkenin hidrojen, karbon yakalama ve depolama, açık deniz rüzgarı ve pil üretimi alanlarında da iş birliğini geliştirebileceklerini belirtiyorlar.

GÜVENLİK İŞ BİRLİĞİ

Kuzey ülkeleri daha güçlü savunma ve güvenlik iş birliğine yönelik ortak bir deklarasyon üzerinde anlaştılar.

Deklarasyonun, İsveç ve Finlandiya’nın yakında netleşecek olan NATO üyeliğinin yanı sıra Danimarka’nın AB’nin Ortak Savunma Politikasına katılma tercihi dönemine geldiği ve özellikle bu ülkelerin üç alanda iş birliğini güçlendireceğine işaret etti. Bu üç alan ise hava savunması, askeri tatbikatlar ve lojistik alanları olacak.

Bu yıl mart ayında Norveç’te düzenlenen “Cold Response” askeri tatbikatı, NATO’nun şimdiye kadarki en büyük tatbikatlarından biri olmuş ve 30 bin NATO askerini bir araya getirmişti.

Lojistik ve donatım konusunda da geçtiğimiz hafta Danimarka, Finlandiya, Norveç ve İsveç, savunma malzemesi ve donanım güvenliği konusunda anlaşmalar yapabilmek için bir çerçeve oluşturmuştu.

Norveç Başbakanı Støre bu konuda da “Finlandiya ve İsveç’ten gelen NATO dilekçeleri, Kuzey savunmasını daha geniş ve daha bağlayıcı bir bağlamda görmeyi mümkün kılıyor. Olası bir kriz ve savaşta müttefik olarak iş birliği yapacağız ve birlikte hareket edeceğiz. NATO’da bir araya gelmiş Kuzey, bize NATO ittifakında daha fazla ağırlık verecek ve ortak değerlerimizi daha fazla görünür ve etkili kılacak” dedi.