Fırat Havzası tehlike altında: Maden projeleri ekolojik yıkıma yol açıyor
Dersim ve Bingöl'deki maden projelerinin bölgede yaşamı tehdit ettiğini belirten Av. Barış Yıldırım, "Ekoloji mücadelesi, yaşam hakkı mücadelesidir, bir bölge mücadelesi olarak algılanmamalıdır" dedi.
Fırat Havzası | Fotoğraf: MA
Eylem AKDAĞ
Fırat Havzası’nda yer alan Dersim ve Bingöl’deki ekosistemi yok edecek maden projelerine dikkat çeken Avukat Barış Yıldırım, “Temiz su kaynakları tükeniyor. Ekoloji mücadelesi, yaşam hakkı mücadelesidir. Bir bölge mücadelesi olarak algılanmamalıdır” dedi.
Yaban hayatı ve bitki türü bakımından en zengin bölgelerin başında gelen Dersim coğrafyası, ekolojik yıkımla karşı karşıya. 2019 yılında 43 bin 500 hektarlık alanda maden ruhsatı verilen kentte, ekolojistlerin mücadelesi sonucunda bazıları iptal edilse de tehdit halen devam ediyor. Yıllardır baraj ve hidroelektrik santrallere (HES) karşı açtığı davalarla hukuk mücadelesi veren Avukat Barış Yıldırım, Munzur Havzası’nda 43 bin 080.87 hektarlık bir sahada altın, bakır ve gümüş projeleri yürütüldüğünü belirtti.
ZENGİN EKOSİSTEME SAHİP
Ekolojik açıdan Dersim’in önemli bir alan olduğunun altını çizen Yıldırım, Dersim’in başta Munzur Havzası olmak üzere pek çok ekosistemi barındırdığını kaydetti. Kentte yapılan çalışmalara göre, 2 bine yakın bitki türü olduğunu belirten Yıldırım, bunların yüzde 20’sinin endemik olduğunu söyledi. Yıldırım; “Dersim Havzası, İngiltere ile eş değer bir sayıda. Yine Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi ile koruma altında olan birçok fauna türü var. Yaban keçisi, çengel boynuzlu dağ keçisi, boz ayı, kurt, vaşak yine dünyada nesli tükenmek üzere olan Anadolu parsının da bölgede yaşadığına dair işaretler var. Munzur ekosisteminde endemik bir alabalık türü var” dedi.
145 MADEN PROJESİ
Önemli bir ekolojik sahanın yıkımla karşı karşıya olduğunu vurgulayan Yıldırım, “Bu kadar önemli bir ekolojik saha orman, akarsu, mera, kaya, bozkır gibi ekosistemleri içeren bu bölge, Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alması gerekirken, maalesef sahada 145 maden projesi söz konusu. Özellikle maden kanunu çerçevesinde projelendirilmiş 145 proje var” diye belirtti.
Projelerin hukuksal süreçlerini takip ettiklerini kaydeden Yıldırım, şöyle dedi: “Erzincan, Elazığ, Bingöl, Adıyaman, Malatya ilerinde de birçok proje var. Maalesef Munzur ekosistemin de içerisinde bulunduğu Fırat ekosistemi, ağır şekilde zarar görüyor. En son Erzincan’ın İliç ilçesinde siyanür ve sülfürik asit kullanılarak altın üretimi yapılan tesiste 20 ton siyanür solüsyonu toprağa karıştı. Bunun neticesinde ciddi olumsuzluklar meydana geldi. Bu bölge Fırat ekosisteminin temel kaynak değerlerini barındırıyor. Fırat, Türkiye’nin en büyük su toplama havzasına sahip nehir. Fırat’ın temel kaynakları ya Dersim’den doğar ya da burada birleşir. Dolayısıyla bu havzanın korunmaması Fırat ekosisteminin yok olmasına, dünya ölçeğinde bir sahanın yok olmasına sebebiyet verir. Fırat’ın ne kadarlık bir sahayı beslediği biliniyor.”
BİNGÖL’ÜN PERİ VADİSİ
Bingöl’ün Peri Vadisi’nde yapılması planlanan kurşun-çinko-gümüş kompleks cevher maden ocağı projesi için verilen ÇED olumlu raporuna değinen Yıldırım, “Peri Havzası’nda zaten 6 baraj, 9 HES projesi var. Bu maden projelerinin yapılması halinde bu havanın tamamıyla yok olacağını belirtik. Buradan tekrar şunu vurgulamak itiyoruz; dünya ölçeğinde bir ekosistem olan Fırat, Munzur ve Peri ekosisteminde bu şekilde devam edilirse bütün bir canlı yaşamı yok olacaktır. Bu projelerin aşmalarını takip ediyoruz. Kararlar çıktıkça idari yargıya götürüp, davalar açıyoruz” dedi.
ÇOK GEÇ OLMADAN…
Ekoloji mücadelesinin bir bölge mücadelesi olarak algılanmaması gerektiğini belirten Yıldırım, şöyle devam etti: “Ekoloji mücadelesi, yaşam hakkı mücadelesidir. Şimdi temiz su kaynaklarının yok olduğunu düşünün. Sizin yaşamınızı doğrudan etkileyen bir mesele. Su yoksa hayat da olmaz. Bir bütün olarak bakarsanız yediğiniz, içtiğiniz her şey doğa olguları üzerinden şekilleniyor. Bedeninize dönük bir saldırı olduğunda nasıl bir tepki veriyorsanız, refleks gösterip meşru savunma yapıyorsanız, akarsulara, toprağa, ağaçlara, havaya, canlılara, taşlara her saldırıyı kendinize yapılmış gibi değerlendirip, yekvücut şekilde kendinizi belli etmeniz lazım. Tüm duyarlı kesimlerin yan yana gelip doğasını savunması lazım. Çok geç olmadan bunun yapılması lazım. Bu bölge ve bölgedeki akarsuları korumamız lazım. Maden projeleri buraya geldiğinde bu, bütün bir insanlık tarihine yönelik değerlendirilmelidir.” (Dersim/MA)
