19. Gençlik Yaz Kampı Lise Forumu’nun gösterdikleri

Mert AKYILDIZ
Kamp Komitesi

Bu sene “Doğaya, Bilime ve İnsanlığa Özgürlük” şiarıyla 19. Gençlik Yaz Kampı’nda buluşan, Diyarbakır’dan İzmir’e, Hatay’dan İstanbul’a kadar Türkiye’nin dört bir tarafından gelen lise öğrencileri kampın dördüncü günü lise forumunda bir araya geldi. Öğrenciler,forumda, kendi liselerinde ve yaşam alanlarında yaşadıkları tüm sorunlara karşı taleplerini, çözüm önerilerini ve mücadele deneyimlerini tartışarak bir rota belirlediler.

ACİL TALEP: PARASIZ, BİLİMSEL, NİTELİKLİ EĞİTİM

Forumda ekonomik krizin etkilerinin liselerdeki yansımalarına dair birçok örnek verildi. Artan ulaşım, kantin, kitap ve dershane fiyatlarının yanı sıra okullarda idarelerin karşılaması gereken ihtiyaçların öğrencilerden para toplanılarak giderilmesi gibi sıklıkla örneklendi. Eğitimin piyasalaşmasının, öğrencilerin ise bu piyasalaşmada rant kapısı olarak kullanılmasının eğitim hakkının gasp edilmesine yol açtığına dair sorunlar saptandı. Buna dairpek çok lisede eş zamanlı olarak kantin fiyatlarını protesto etmek için kantinden alışveriş yapmamak gibi örnekler de forumda yer aldı. Piyasalaşmanın yanı sıra eğitimin niteliği gün geçtikçe düşerken nitelikli ve bilimsel eğitimin en acil ihtiyaçlardan birisi olduğu ifade edildi.İktidarın politikalarına bağlı olarak gerici, milliyetçi bir eğitim modelinin dayatılması,laiklikten ve bilimsellikten uzak müfredatların oluşturulması ve zorunlu din dersi gibi örnekler öne çıktı. Buna karşı öğrencilerin bazı şehir ve liselerde yaptığı bilim atölyeleri ve okuma grupları gibi örnekler öğrenciler için başka bir eğitim sisteminin mümkün olduğu bir alternatif olarak yansıdı. Bu tür alternatifler, hem öğrencilerin bir araya gelebileceği alanlar açması hem de gitgide daralan kültür sanat alanlarına karşı kendi imkanlarını oluşturması açısından lise gençliğinin önümüzdeki dönemde önüne koyduğu hedeflerden oldular.

MÜCADELE OLANAKLARI: ÖTK VE CİTÖB

Tek adam rejiminin liselerdeki yansıması olan idarelerin öğrencilerin bir araya gelebilme alanlarını kısıtladığı, birçok yerde öğrenci temsilciliklerinin kaldırıldığı, kalan yerlerde ise işlevsizleştirildiği gibi durumlar liseliler tarafından dillendirilirdi. Aynı zamanda kulüplerin ve kütüphane, laboratuvar, müzik odası gibi öğrencilerin bir şeyler üretip tartışabileceği alanların kapatılması ön plana çıktı. Etkinlik ve festivallerin yasaklanmasına kadar giden bu antidemokratik baskıların lise mücadelesinin gelişimi açısından etkileri bolca konuşuldu. Buna karşı İstanbul Sultangazi Şair Abay Konanbay Lisesi’nde öğrencilerin sınıf sınıf kendi temsilcilerini belirlediği, bu temsilcilerle okulun sorunlarına karşı düzenli toplantılar yapıp okullarında 8 Mart ve Newroz etkinlikleri düzenlediği, aynı şekilde birkaç lisede daha fiiliöğrenci temsilciliklerinin oluşturulduğu somut örnekler karşımıza çıktı. Öğrencilerin bir araya gelme mekanizmalarını zorladığı bu örnekler, bugün lise gençliğinin bir araya geldiklerindeneleri başarabileceğinin reçetesini sunarken tüm baskılara rağmen süren mücadele eğiliminide gözler önüne serdi. Bu yönüyle forum, liselerde bu tür somut pratik adımların çoğalmasıile birlikte daha geniş bir lise mücadelesinin örgütlenebileceğine dair olumluluklar barındırdı.

Bunun yanı sıra forumda en çok dile getirilen konulardan birisi de kadın öğrencilerin maruz kaldığı cinsel tacizler oldu. Müdürler, öğretmenler, görevliler ve diğer öğrenciler tarafındangerçekleşen tacizlere karşı yaptırımların olmamasına ve öğrencilerin korkutup sindirilmeye çalışılmasına dair örnekler sıklıkla dile getirildi. Bu tartışmanın önceki Gençlik Yaz Kampı lise forumlarına nazaran artmış olması, liselerdeki taciz vakalarındaki artışa da işaret ediyor.Liseli genç kadın öğrencilerin etek boyundan pantolon darlığına kadar yaşamına müdahale etmeyi kendine görev edinen idarecilere karşı liselerde cinsel tacizi önleme birimlerini kurmaya çalışması forumda öne çıkan olumlu örneklerdendi. Bu sorunlara karşı yapılanprotestolar ve kazanımlar da önümüzdeki dönemde liselilere örnek olabilecek düzeyde.

EĞİTİM HAKKININ GASPI: MESEM VE MESLEK LİSELERİ

Forumda kuşkusuz en çok öne çıkan konulardan birisi meslek liseleri oldu. Ağır staj koşulları, çalışma saatlerinin yoğunluğu, düşük ücretler ve hatta öğrencilerin ücret dahi alamadığı örneklerin yanı sıra iktidarın çocuk işçilik projesi olan mesleki eğitim merkezleri de bolca tartışıldı. Her iktidarın kendi dönemlerinde sermayenin ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirdiği meslek liselerinde öğrencilerin organize sanayi bölgelerinde düşük ücretlerle çalıştırılmak zorunda bırakıldığı, eğitim haklarının gasp edildiği bir durum söz konusu.Türkiye’nin büyük şirketlerinin belli meslek liselerine yardımlar yapıp sonrasında oradaki öğrencileri kendi fabrikalarında staj adı altında düşük ücretler altında sömürdüğü, meslek liselerinin kâr oranları açıklandığı, bakanların öğrenciler üzerinden kâr hedefleri açıkladığı bir dönemde bu meselelerin tartışılması forum için önemliydi. Meslek liseli öğrencilerin niteliklieğitim, sosyal ve kültürel etkinliklerin arttırılması, ağır staj koşullarının son bulması veMESEM projesinin iptal edilmesi gibi talepleri, önümüzdeki dönem öncelikli hedeflerimizdenolmalı.

EŞİT EĞİTİM HAKKI: ANA DİLDE EĞİTİM TALEBİ

Forumda bir diğer ön plana çıkan konusu da Kürt gençliğinin ana dilde eğitim talebiydi. Öğrenciler, ana dilde eğitim görememenin otomatik olarak eğitimde fırsat eşitliğinin önünde bir engel olduğunu tarif ettiler. Bugün binlerce öğrenci kendi dilinde eğitim göremediği için eğitime geriden başlıyor. Ayrıca liseli Kürt gençliği açısından kendi kültürünü unutmak ve ana dilinde kendisini geliştirememek de öne çıkan kaygılar arasında. Forumun bize gösterdiğişu, ana dilde eğitim talebi daha çok tartışılması gereken bir talep olarak önümüzde duruyor.

FORUMUN ARDINDAN

Lise formunda buluşan yüzlerce gencin tepkileri, talepleri ve mücadele eğilimleri bugün lise sıralarından yükselecek mücadele için önemli noktalara parmak basıyor. Parasız, bilimsel ve demokratik eğitim talebinin daha çok yaygınlaştığını ve öğrencilerin karar alma mekanizmalarına daha çok katılabileceği olanakların bulunduğunu forumdan bir ders olarak çıkardık. Liseli gençlik mücadelesinin gelişmesi açısından bir basamak olarak gerçekleştirilenlise forumu, liselilere, önümüzdeki süreçte öğrendikleriyle mücadeleyi okul sıralarına taşımaları ve büyütmeleri için yol gösteriyor aynı zamanda.