AYM, Diyarbakır Valiliğinin basın açıklaması yasağı için hak ihlali kararı verdi

Diyarbakır Valiliğinin, ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) kapsamında 17 Ağustos 2016’da aldığı kararla kentte gösteri ve yürüyüşleri yasaklamasına dair hak ihlali kararı verildi.

Anayasa Mahkemesi (AYM), yasak kararının “toplantı ve gösteri yürüyüşünü düzenleme hakkının” ihlali olduğunu belirttiği kararında tazminat ödenmesine de hükmetti.

Yasak kararından yaklaşık 11 ay sonra, 29 Haziran 2017’de Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Diyarbakır Şubesi, Ergani Devlet Hastanesi’nde zihinsel engelli bir çalışana yönelik cinsel saldırıyla ilgili açıklama yapmak istedi. Kaymakamlık, talebi bir gün sonra Diyarbakır Valiliği’nin aldığı yasak kararını gerekçe göstererek reddetti.

Aynı gün KESK’e bağlı sendikaların 80 üyesi, yasak kararına karşın hastane önünde basın açıklaması yaptı. Açıklamaya katılanlara “Kabahatler Kanunu” kapsamında 227'şer lira idari para cezası kesildi.

İdari para cezası kesilenler arasında bulunan Ramazan Sümer, yargıya başvurdu. Ergani Sulh Ceza Hakimliği ise idareyi haklı bularak Sümer’in itirazını reddetti. Sümer, bunun üzerine Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.

"SOMUT OLGU YOK"

AYM, başvuruyu Anayasa’nın “savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde, belli hak ve hürriyetlerinin kısıtlanmasını” düzenleyen 15'inci maddesi kapsamında ele aldı.

Valiliğin belirsiz süreli olacak şekilde tüm toplantı ve gösterileri yasakladığını hatırlatan AYM, yasaklama kararının somut bir olgudan bahsedilmeden alındığının altını çizdi.

AYM, kararında “Somut olayda olduğu gibi muhtemel veya somut güvenlik mülahazaları olduğunda bu riskler sıralanmadan anayasal hakkın belirsiz bir süreyle yasaklanması ve bu süreçte kararın hiçbir değerlendirmeye tabi tutulmaması, hakkı sınırlamanın gerekliliği ve dolayısıyla müdahalenin ölçülülüğü ile bağdaşmaz” dedi.

"TOPLANTI İMKANI SAĞLANMALI"

OHAL ilan edilmesini orantısız müdahaleyi meşru gösteremeyeceğini vurgulayan AYM, "Bu sebeple idare, toplantının barışçıl bir şekilde yapılmasının imkânlarını sağlamalı ve varsa tehditleri etkisiz hâle getirmek için gerekli önlemleri de almalıdır” dedi.

"CEZALANDIRMA İHLALE YOL AÇAR"

Valiliğin en ağır tedbire başvurduğu tespitinde bulunan AYM, kararında “Bu şekilde toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin kategorik olarak yasak olduğunun kabulü ile cezalandırma yoluna gidilmesi de toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlaline yol açar” diye belirtti. 

"HAK İMKANSIZ HALE GETİRİLİR"

AYM, başvuru konusu olayda, somut olguları ve koşulları gözetmeksizin süresiz şekildeki yasaklama kararının toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını anlamsız ve imkânsız kılacak bir dereceye ulaştırdığı sonucuna varıldığını kaydetti.

İHLAL VE TAZMİNAT KARARI

Sümer’in toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar veren Anayasa Mahkemesi, Sümer’e 10 bin TL tazminat ödemesine hükmetti. (Diyarbakır/MA)