Federal Mogul işçileri: Sendikaya soru soramayacaksak bu sendika niye var?

Gözde MEYDAN
Kocaeli

Federal Mogul’un Kuruçeşme ve Arslanbey’de bulunan fabrikalarında peş peşe işten atmalar yaşanıyor. Türk-İş’e bağlı Türk Metal’in örgütlü olduğu işyerinde "performans" gerekçesiyle işten atılan işçiler sendikaya da tepkili. Ağustos ayında işten atılan 4 işçinin ardından fabrikada bakım nedeniyle iki hafta iş durmuştu. 5 Eylül’de üretimin yeniden başlamasıyla birlikte Arslanbey’de çalışan aynı zamanda sendikanın da delegesi olan 22 yıllık bir işçi de "performans" gerekçesiyle işten atıldı.

Evrensel'e ulaşan işçiler, Türk Metal Kocaeli Şube Başkanı Yakup Yıldız’la fabrikada ve şubede yaptıkları toplantılarda söz alan işçilerin işten atılmasının tesadüf olmadığını, sendika temsilcilerinin söz alan işçilerin isimlerini yönetim ve şube başkanına verdiklerini iddia ediyor.

22 yıllık bir işçi “Ben hem postabaşıyım hem de sendikanın delegesiyim. Arslanbey’de genç işçiler çoğunlukta, her gelen bana soruyor ‘Beyaz yaka yüzde 40 aldıysa biz neden alamıyoruz?​’, ‘Banka promosyonlarını neden vermiyorlar’ diye. Biz de baştemsilciye 'Başkan gelsin konuşalım' dedik. Şube Başkanı Yakup Yıldız fabrikaya geldi. Fabrikanın insan kaynakları direktörünü tebrik etmek için gelmiş, gelmişken de sendika odasında toplandık. Ben delege olarak bana sorulan soruları ilettim. 22 yıllık işçiyim, elime geçen para 10 bin 500 TL, 'Bunca yıllık emeğimizin karşılığı bu mudur?' diye sorduk, hiçbir cevap alamadık. Ben de dahil sendika odasında başkana soru soran arkadaşları işten attılar” dedi.

22 yıldır tek bir tutanağı olmadığını belirten işçi, “En son ben atıldım çünkü kısa bir süre önce fabrika beni Kore’ye gönderdi, yeni gelen tezgahları almak için. Tezgahlar geldi, kurulumunu yaptım, işi öğrettim ve ardından da performans gerekçesiyle işten atıldım. Şimdi hangi gerekçeyle işten atılmamıza performans diyorlar?​” diye konuştu.

BAŞKAN İSİM İSTİYOR TEMSİLCİ VERİYOR

Sendika odasında yaşanan görüşmenin ardından baştemsilcinin kendisini aradığını söyleyen işçi, “Baştemsilci beni arayarak ‘Başkan isim istiyor, orada soru soranların adını vereceğim. Sen yırtarsın ama o arkadaşları atacaklar. Öyle soru mu sorulur!’ dedi. Ben de sorular da ne var ki dedim. Baştemsilci alenen itiraf ediyor, 'sizi biz attırdık' diyor. Şimdi işçi, sendikasına soru sormayacaksa bu sendika niye var? Ben bu sendikanın hâlâ delegesiyim, hiçbir temsilci aramadı 'nasıl oldu, neden işten atıldın, ne yapalım' diye. Sadece beni değil hiçbir arkadaşımızı aramadılar. Temsilcileri arayarak bizim neden atıldığımızı soran arkadaşlara da 'haberimiz yok' diyorlar” dedi.

"İŞÇİLER BİRLİK OLSAYDI BÖYLE OLMAZDI"

Alüminyum çelik bölümünde çalışan 3 yıllık bir işçi ise “Kuruçeşme fabrikasında da toplanan arkadaşlar şubeye gitmişler görüşmek için, bizim haberimiz yoktu. Bir gün sonra da biz fabrikada toplandık çünkü içeride herkes tepkili. Toplantıda şube başkanına ‘Bu fabrikada bir kapsam dışı bir de mavi yaka var. Kapsam dışı yüzde 40 zam aldı, biz alamadık. Onlar marketten peynir ekmek alıyor da biz taş mı alıyoruz? Biz bu zammı sendikalı olduğumuz için mi alamadık?​’ diye sordum. Bu toplantıdan 2 hafta sonra da Kuruçeşme’deki arkadaşlarla aynı gün işten atıldık. İnsanları korkutmak için yaptılar. Sendikayla işveren aynı safta, itiraz eden işçiyi işten atıyor. Eğer işçi birlik olsaydı böyle olmazdı. Biz atıldık ama keşke içeride kalanlar istediğini alsa” dedi.

Fabrikadaki çalışma koşullarına ilişkin ise “Benim çalıştığım bölüm yazın 40 derece, kışın soğuk, tozdan kaynaklı alerji oluyor, derisi kabarıyor pek çok insanın. Kirin tozun içinde çalışıyoruz. Makinelerin bor yağını çeken mekanizması bozulduğunda 'nasıl olsa üretime engel olmuyor' diye tamir etmedikleri için üstümüz başımız yağ içinde çalışıyoruz. Bu fabrikada sendika bizim adımıza hangi sorunu çözmüş ki bunları çözecek! Fabrikanın tuvalet kapıları gazeteye dönmüş, herkes çok tepkili, tepki büyümeden tehdit olacağını düşündükleri kişileri işten attılar” diye ifade etti.

"OLAN BİZİM İŞSİZLİK PARAMIZA OLDU"

7 yıldır Federal Mogul’da çalışan işçi ise, “Ben kontrolcü olarak çalışıyordum. Bizim çalıştığımız bölümde eldiveni yırtılan insana eldiven vermiyorlar. Neymiş, pahalıymış! İnsanlar elleri kesilerek çıplak elle çalışıp bir eldiven bile isteyemiyor. Aldığımız para hiçbir şey. Tatilde Renault fabrikasında çalışan işçilerle karşılaştık, 'Bodrum’a gidiyoruz' dediler. Bu maaşla nasıl gidiyorsunuz deyince 'sendika gönderiyor' dediler. Sendikanın Bodrum’da oteli varmış öyle öğrendim” dedi.

Pandemi döneminde fabrikanın kısa çalışma ödeneğine başvurduğunu söyleyen işçi, “Kısa çalışma ödeneği nedeniyle işsizlik maaşından yararlanacağımız süre de düştü. 10 ay alacakken 6 ay alabiliyoruz. İyi de bana sordun mu? Devletle işveren anlaşmışlar, olan benim işsizlik parama oluyor!” diyerek tepki gösterdi.   

İşçiler açıklanan ağustos ayı enflasyonunun ardından Facebook gruplarında sendikacıların paylaşımlarının altına yorum yapan işçilerin temsilciler tarafından arandığını söyleyerek “İçeride sendikaya ciddi bir güvensizlik var, sendikadan istifalar da konuşuluyor. Tepkinin büyümesini istemedikleri için yorum yapan arkadaşları tek tek arayıp yorumlarını kaldırtmaya çalışıyorlar. Sesi çıkanı işten atarak gözdağı vermeye çalışıyorlar. Biz atıldıktan sonra temsilciler içeride yüksek sesle ‘Sorun varsa isminizi verelim attıralım’ diyor arkadaşlarımıza. Biz yasal yollarla hakkımızı zaten arayacağız ama esas mesele içerideki koşulların iyileşmesi, işçinin kendi birliğini kurması” dedi.

ŞUBE BAŞKANI YAKUP YILDIZ İDDİALARI REDDETTİ

Kuruçeşme fabrikasında yaşanan işten atmaları sormak için daha önce aradığımız Türk-Metal Sendikası Kocaeli Şube Başkanı Yakup Yıldız, iddiaları reddederek “Arkadaşlar şube binamıza gelerek müteahhit işçisine ve beyaz yakaya yapılan zammın kendilerine de yapılmasını istediler. Biz de ortada bir toplu sözleşme hukuku var, bu talepler işverenden talep edilebilir mi edilebilir ama hukuka göre MESS ile yapılan bir sözleşmenin tarafıyız dedik. Bu talepler işverene söylenir ama alacağımız cevap iki türlü 'olur ya da olmaz' olabilir; fakat kaldı ki fabrika yönetimi ücret konusunda mavi yakanın muhatabı değil, MESS’tir. Biz bunları anlattık” dedi.

İşten atmaların ardından fabrikaya gittiğini belirten Yıldız, “Performans konusu tarafımıza anlatıldı. Bu iki arkadaşımızın biri planlamada, diğeri ölçü aletleriyle ilgili kısımda çalışıyor. Mavi yakayla çok iç içe çalışan arkadaşlar değil, klimalı ortamda daha çok beyaz yaka mühendis hüviyetinde çalışan arkadaşlar. Bu nedenle performans ile ilgili işverenin ne kastettiğini çok iyi bilemiyoruz. Atölyede olmuş olsalar bir şey diyebilirdik. İşverenin tasarrufu olan, müteahhit ve beyaz yakaya yapılan zammı provoke etmek, sorgulamak bunların da, buradaki iş barışını bozması sebebiyle böyle bir karar aldıklarını ifade ettiler. Yani işin gerçeği de budur” diye konuştu.

Atılan işçilerin birinin işe alınmasında kendisinin vesile olduğunu da ekleyen Yıldız şöyle devam etti: Bu arkadaşların işten atılmasıyla kesinlikle bizim bir alakamız yok. Eğer böyle bir durum olsa şubeye gelen diğer arkadaşlar da atılırdı. Bunca zaman diliminde yaşadıkları olumsuzluklara karşı nelere göğüs gerdiğimi biliyorum. İşverenin bize anlattığı doğrultuda hem performans açısından değerlendirilmiş hem de çalışma barışını bozucu işyerinde faaliyetten bana aktarılan bilgi bu. İşyeri temsilci arkadaşlarımız da doğruladılar. Fabrika yönetimi beyaz yaka sirkülasyonunu önlemek için böyle bir uygulama yapmış. Mavi yaka zaten toplu sözleşme kapsamında ve enflasyon kayıplarını giderecek her 6 ayda bir ara zamlarını alıyor. Konu bundan ibarettir.

Son olarak Arslanbey fabrikasından atılan delege işçinin iddiasını sormak için yeniden aradığımız Yakup Yıldız’a bu kez ulaşamadık.