Kapadokya talan yolunda tepkiye rağmen çalışma sürüyor

Özer AKDEMİR

“İhtiyaç değil turizm geliri ve doğalgaz taşınması için” diye eleştirilen Ortahisar-Göreme arasında yapımı süren yol Bizans Manastırına 30 metre yaklaştı. Dün yol yapımına giderek yeni çalışmaları gözlemleyen Kapadokya Koruma Grubu üyeleri, yolun eğimini azaltmak için yoğun bir kazı faaliyetinin devam ettiğini görüntülediler.

HUMMALI BİR ÇALIŞMA VAR

Dünya Miras Listesinde bulunan Kapadokya’da, 1. derece doğal ve tarihi sit bölgesinde bulunan mevcut Ortahisar-Göreme arasındaki yolun tarihi yapılara zarar verdiği gerekçesiyle başlatılan yeni yol çalışmaları tartışmalar arasında tüm hızıyla devam ediyor. Göreme Açık Hava müzesi sınırları içerisinde devam eden yol çalışmaları bilimsel makalelere konu olmuş Bizans Manastırı ve peri bacasına 30 metre kadar yaklaştı. Yolun eski yolla birleşmesi için gerekli olan 500-600 metrelik kalan kısmı bu manastır ve peri bacasına zarar vermeden nasıl geçilecek merak konusu.

KEPÇELER ZEMİNİ SÜREKLİ KAZIYOR!

Dün yol yapım çalışmalarının olduğu bölgeye giden Kapadokya Koruma Grubu üyeleri Kapadokya’ya girişi yasak olan ağır iş makineleri ve kamşyonların hummalı çalışmalarını görüntüledi. Eski yola paralel bir plato üzerinde devam eden yeni yolun Göreme Açık Hava müzesinin bulunduğu vadideki eski yolla birleşmesi için eğimin azaltılması gerekiyor.  Ağır tonajlı kepçeler yolun eğimini düşürmek için zemini sürekli kazırken, 30-40  ton yük alan kamyonlar ise bu hafriyatı Kapadokya’nın en güzel vadilerinden birisi olan Zemi Vadisi’nin girişindeki alana taşıyorlar.

KAPADOKYA’NIN PEYZAJI MAHVEDİLİYOR!

Yol çalışmalarını Saklı Kilise’nin üzerinden kameraya alan Kapadokya Çevre Platformu sözcüsü Mükremin Tokmak, “İş makineleri hummalı bir şekilde çalışıyor. Eğer böyle devam ederlerse ve bu çalışma durdurulamazsa ne yazık ki yolun ağzındaki peri bacaları, manastır kompleksi ve kaya oluşumları yok olup gidecek” dedi. Çekim yaptığı yerin Saklı Kilise’nin ortaları olduğunu belirten Tokmak, yol yapımı için tepede bir uçurum yaratıldığımı söyledi. Hafriyatın 30-40 tonluk araçlarla hafriyat bölgesine taşındığını aktaran Tokmak, “tarihi, doğayı, peri bacalarını kimsenin taktığı yok. Burası Kapadokya. Göreme Açık Hava müzesi ve Kapadokya’nın peyzajını mahvediyorlar” diye konuştu.

MANASTIRI VE PERİ BACASINI SANKİ HİÇ YOKMUŞ GİBİ YOK EDECEKLER

Kapadokya’nın göbeğinden, böylesi bir yolu geçirmenin neden gerektiğini kimsenin anlamadığını söyleyen Tokmak, “yolun geldiği ve devam edeceği yer üzerinde bulunan peri bacası ve manastırı sanki hiçbir şey yokmuş gibi yıkıp geçecekler. Kayalar zaten yorgun, bu çalışmalarla doğal oluşam kaya yapıları da yok olacak” dedi.

ATV’LER DE ÇOK BÜYÜK ZARAR VERİYOR

ATV araçlarının kiralandığı bir işletmenin önünde konuşan Tokmak son yıllarda yaygınlaşan bu araçların da Kapadokya’ya çok büyük zararlar verdiğini söyledi. Tokmak, “160-130 beygir gücünde bu araçlar. Vadilere giriyorlar, kayalara tırmanıyorlar. Tekerlerin çapı ve hızları ile yarattıkları deformasyon inanılmaz! Bu bölgede binlerce var bunlarda. Hergün beli 100-200 yılda oluşacak deformasyonu yapıyor bu ATV’ler” dedi.

“BU YOL İHTİYAÇ NEDENİYLE YAPILMIYOR”

Yapımı süren yolla ilgili görüşlerini Çekül Vakfı için yazdığı bir makalede paylaşan yörede uzun yıllar jeolojik etütler yapan Jelooji Yüksek Mühendisi Dr. Eşref Atabey, Ortahisar-Göreme arasındaki bu yeni yolun bir ihtiyaç olmadığını söyledi. Atabe, “İç Anadolu’dan Akdeniz’e ulaşmak için, yüzlerce kilometre Toros Dağlarındaki özel bir vadiden yol geçirmek zorunlu olabilir. Ancak Göreme-Ortahisar arasında böyle bir zorunluluk yoktur. Ortahisar’ı Uçhisar üzerinden Göreme’ye bağlayan kara yolu çok kısadır ve ulaşıma uygun. Ortahisar’ı Ürgüp-Avanos üzerinden Göreme’ye bağlayan kara yolu da ulaşıma uygun.” Dedi.

Yolun açılma nedeninin, daha çok turizme yönelik ticari kaygılardan olduğunu söyleyen Atabey, “Göreme-Ortahisar arası doğal gaz borusunun bu yoldan geçeceği de iddia edilmekte. Yeni yolun doğusunda Göreme Açık Hava Müzesi ve batısında peribacalarının bulunduğu vadiler var. Bu yol açıldığında, güzergâhında her iki vadiyi gören seyir terasları, ticari mekânlar oluşturulacaktır. İleride imara açılma durumu da olası.” Dedi.

MEVCUT YOLDA ÖNLEMLER ALINABİLİRDİ

Mevcut yolda ağır tonajlı araçların yarattığı titreşimlerin kültür varlıklarına zarar verdiğinin iddia edildiğini ve bu gerekçeyle, Nevşehir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 2011 yılında aldığı mevcut yolu kapatma kararı alındığını hatırlatan Atabey, “Gerekli önlem alınmadığında alternatif yeni yol için de aynı tehlike geçerli olacaktır.

Mevcut yol parke taşı döşemedir. Sismik iletkenliği nedeniyle bu taşların asfalta göre titreşimleri arttıran özelliği bulunmaktadır. Mevcut yolda titreşimi sönümleyen pomza sergi malzemesi kullanılarak, üzeri asfalt kaplama yapıldığında titreşim sorunu çözülmüş olurdu; böylece yeni yola ihtiyaç kalmazdı. Yeni yolda, aynı yöntem uygulanmadığında da yine titreşim sorunu yaşanacaktır. Ağır tonajlı araçların mevcut yola girişinin yasaklanmasının da çözüm olabileceğini söyleyen Atabey, “Ağır tonajlı araçlar (tırlar ve kamyonlar) yolun eğimli, dar ve virajlı oluşu nedeniyle zaten mevcut yolu kullanamamakta. Mevcut yolu tur otobüsleri kullanmakta. Onlar da yakındaki Uçhisar güzergâhına yönlendirilebilirdi.” dedi.

Kapadokya'yı ziyaret eden CHP'li Öztunç: Buranın doğal halini bozacak yatırımlara karşıyız

Kapadokya’da tahribatı gizlemek için yol hafriyatı üzerine hayvan gübresi döktüler! ​​​​​