Yeni eğitim yılı dertli başladı: Fiyatlar fahiş, okul alışverişi eksik

Ramis SAĞLAM
Eylem NAZLIER

Yeni eğitim öğretim yılı için ilk ders zili bugün çaldı.

Bugün başlayan 2022-2023 eğitim-öğretim yılı 16 Haziran 2023’te sona erecek. Yarıyıl tatili 23 Ocak-3 Şubat 2023 tarihleri arasında yapılacak. 14-18 Kasım 2022’de birinci, 17-20 Nisan 2023’te ikinci ara tatil yapılacak. Ayrıca ikinci ara tatil, 21 Haziran’da başlayacak Ramazan Bayramı tatiliyle birleşecek.

Her öğrencinin ihtiyacı olan defter, kalem, pastel boya, sulu boya, A4 kağıdı gibi temel okul masrafları geçen yıla oranla yüzde 400 artış gösterirken, sadece kurşun kalemin fiyatı 3 kat, boya kalemlerinin fiyatı 4 kat arttı. Kırtasiyeden okul kıyafetine tüm masraflar artarken, öğrenci servis ücretlerine ise geçtiğimiz nisanda yüzde 20; eylülde 19.21 zam geldi. Artan okul maliyetleri velilerin diğer zorunlu harcamalarından kısmasına neden oldu.

Çocuklarının okul ihtiyaçlarına yetişemeyen veliler yaşadıkları sorunları gazetemize anlattı.

"LİSTEYE BESLENME DAHİL DEĞİL"

İzmir’de yaşayan ve bu yıl iki çocuğunu okula gönderen Bahar Öztürkmen, okul masraflarının el yaktığını söylüyor: “Büyük kızım ikinci sınıfa, küçük olanı ana sınıfına başladı. Okuldan verilen ihtiyaç listesinin bir kısmını alabildim, 2 bin lira tuttu. Bu listeye defter ve yardımcı kitaplar dahil değil. Bu başlangıç listesi. Okul süresince yeni listeler gelecek, her liste yeni maliyet demek” Sadece eşinin çalıştığını ve ücretinin 6 bin lira olduğunu söyleyen Öztürkmen okul harcamalarını karşılayabilmek için diğer zorunlu ihtiyaçlarından kesmek zorunda olduklarını söyledi.

Listeye beslenmenin dahil olmadığını söyleyen Öztürkmen, “Boğazımızdan kesip almaya çalışıyoruz. Bir çocuk okulda sadece su içse günde 3 lira yapar. İki çocuğuma su parası versem ayda 120-130 lira tutuyor. İhtiyaç su ile bitmiyor ki” dedi.

"NE YAPACAĞIMI BİLMİYORUM"

İki çocuğuyla İstanbul’da yalnız yaşayan Sema (isminin değiştirilerek kullanılmasını istedi) kanseri yeni atlatmış. Kirada oturuyor. Çalışmak istediğini ancak çocuklarını bırakabileceği kimse olmadığını söyleyen Sema, “Bakıcı tutayım desem 1000 liraya kimse bakmaz. Aldığımı oraya vereceğim. O zaman da çocuklarımdan ayrı kalmamım ne gereği var? 3-5 ay evveline kadar eski eşim kiraya yardım ediyordu ama artık 1500 TL’den daha fazla veremeyeceğini söyledi. Kiram 2 bin TL. Üstüne yeme içme var. Çocukların okul masrafı var” diye anlatıyor yaşadığı sorunları.

"FİYATLAR ÇOK YÜKSEKTİ, ELİMİZ BOŞ ÇIKTIK"

Bu yıl oğlu ikinci sınıfa, kızı birinci sınıfa başlayan Sema “İkisine nasıl yetişeceğim bilmiyorum. Okul kıyafeti, çanta, kırtasiye malzemeleri almam gerek. Sosyal yardımlara başvurdum ama ses çıkmadı. Müdür yardımcısı ismimi not etti. ‘Okul kıyafeti gelirse haber veririm’ dedi. Kızım bir haftadır normal kıyafetleriyle okula gidiyor. Bugün okul kıyafetlerine, kırtasiye malzemelerinin fiyatlarına bir baktım. Geçen yıla göre fiyatlar 2 katına çıkmış. Geçen yıl 5-6 lira olan defter bu yıl 15-20 TL. Pantolonlar 200, tişörtler 120, pantolon etek 135 lira. Kızım ‘Almayacak mıyız, arkadaşlarım kıyafetle gelmişti’ dedi. Çok üzüldüm ama çaresizdim, eli boş çıktık” dedi.

PANTOLON İKİNCİ EL

Nurgül (isminin değiştirilerek kullanılmasını istedi) de İstanbul’da kirada oturuyor. “Eşim tek çalışan, asgari ücretin bir tık üzerinde alıyor” diyen Nurgül, eşinin ücreti ile 10 gün geçirebildiklerini söylüyor. Oğlu birinci sınıfa, kızı ise ana sınıfına başlıyor bu yıl. Bilgisayar, perde vs. ihtiyaçlar için kendilerinden 300 TL istendiğini söyleyen Nurgül, “Çocuklarıma daha üst baş, kırtasiye malzemesi alamadım. Bir ekonomist gibi fiyat araştırması yapıyorum. Örneğin çocuğun okul pantolonunu ikinci el alabildim. Buna rağmen oğlum için çıkardığım maliyet 600 lira” diye konuştu.

Masrafların kırtasiye ve kıyafetle bitmediğini söyleyen Nurgül, “Ana sınıfı için tuvalet kağıdı, havlu kağıt, ıslak mendil, sıvı sabun istiyorlar. 1. sınıfa başlayan oğlumun listesinde öğretmene verilecek 3 adet farklı renkte tahta kalemi, 1 adet A4 kağıdı vs… Bir de yazmışlar ‘Kaliteli olmasına dikkat edin’ diye. Resmen dalga geçiyorlar” dedi.

Çocuklarının okul ihtiyaçları için mutfak harcamalarından kıstığını söyleyen Nurgül, “Çocuğuma yumurta bile veremiyorum. Aylardır ben yumurta yemiyorum. Eşim yumurtayı sevmedim diye biliyor. Çocuğum bir haftadır balık istiyor. Alamıyorum, pazarda bir palamut 40 TL” dedi.

"OKULLARDA 1 ÖĞÜN YEMEK İSTİYORUZ"

Velilerin en büyük dertlerinden biri de okul beslenmesi. Hemen her veli, beslenme çantasını neyle dolduracağının derdine düşmüş. Sema, “Çocukları okula göndereceksin, neyle göndereceksin? Ne koyacaksın beslenmesine gerçekten onları da düşünüyorum. Muz görüyor, diğer gün muz istiyor. Arkadaşı ceviz getirmiş, ertesi gün ceviz almak zorundayız. Sadece kırtasiye malzemesiyle de kurtulmuyorsun. Çaresizlik içindeyim” diyor.

Geçen yıldan örnek veren Nurgül de “Köfte yazmış öğretmen. Kıyma alamıyoruz ki köfte yapalım çocuklara. Oğlum arkadaşında görmüş, ‘Anne bana kıymalı börek, pizza yaparsın değil mi?​’ diyor.   Bunları yapamam ki, ekonomik gücüm yetmez” diyor.

Bahar Öztürkmen, “Devlet okulda her gün çocuklara bir öğün yemek verse bizim gibi ailelerin bütçesine katkı sağlar” talebinde bulunuyor.

Kocaeli Ekmek ve Gül Kadın Dayanışma Derneğinin mayıs ayında başlattığı “Okullarda bir öğün sağlıklı, ücretsiz yemek her çocuğun hakkı” kampanyasını hatırlatan Sema ve Nurgül de “İnanılmaz güzel bir proje. Okulda yemek verilecek ve öğrenciler beslenme götürmeyecek. En önemlisi de bütün çocuklar aynı şeyi yiyecek, sağlıklı beslenebilecek” diyerek kampanyayı desteklediklerini söyledi.