11 Eylül 2001: Saldırılar hâlâ tamamen aydınlatılmadı

ABD’de 11 Eylül 2001’de düzenlenen terör saldırılarının 21. yıl dönümü geride kalırken, yaşamını yitirenlerin yakınları ve mağdurlar tarafından açılan davaların çoğu hâlâ sonuçlanmadı.

Sayılarının 10 bin civarında olduğu belirtilen 11 Eylül mağdurları ve yakınlarının, faillerinin bulunması ve tazminat talebiyle açtıkları davalardan bazıları sonuçsuz kaldı. Avukatlık firmalarının üstlendiği bazı davalar ise geçen çeyrek asra yakın zamana rağmen karara bağlanamadı. Mağdurlar, söz konusu sürede görev yapan 4 ABD başkanının desteğini alabilmek için hukuk firmaları aracılığıyla lobi şirketlerine para ödemek dahil birçok yolu denemek zorunda kaldı.

FBI’IN SUUDİ ARABİSTAN BELGELERİ

Saldırılarla ilgili önemli gelişmelerden biri FBI’ın geçtiğimiz yıl yayımladığı bazı belgeler oldu. Mağdurların yaptıkları baskı sonucu ABD Başkanı Joe Biden geçen yıl Federal Soruşturma Bürosuna (FBI) konuyla ilgili sahip olduğu belgeleri açıklaması talimatı verdi.

FBI’ın 4 Nisan 2016 tarihli soruşturma belgesinde 11 Eylül saldırılarında kullanılan uçakları kaçıran Suudi Arabistan vatandaşlarından ikisine sağlanan lojistik destekle ilgili bilgiler yer alıyordu. FBI, bu bilgilerin bazı detaylarını açıkladı. Kamuoyuyla paylaşılan 16 sayfalık dosya, hava korsanlarının ABD’deki Suudi iş birlikçileriyle temaslarını ortaya koysa da Suudi hükümetinin saldırılarda rolünün bulunduğunu kanıtlayan bir belgeye yer vermiyordu.

Mağdur yakınları ise, saldırılarda kullanılan yolcu uçaklarını kaçıran 19 teröristten 15’inin Suudi Arabistanlı olmasını ve FBI’ın belgelerini gerekçe göstererek New York Güney Bölge Mahkemesine ağustos 2021’de dava açmış ve Suudi yetkililerin sorgulanmasını istemişti.

ABD, SUUDİ YÖNETİMİNİ KORUDU

Kreindler & Kreindler Hukuk Bürosunun internet sitesindeki bilgilere göre Suudi hükümetini hedef alan davacılar, Suudi bağlantılı Bosna-Hersek’e Yardım Yüksek Komisyonunun (SHC) 11 Eylül saldırılarını finanse etmek amacıyla el Kaide’ye para aktardığını ileri sürdü.

Ancak ABD’de 1976’da yürürlüğe giren Yabancı Egemen Dokunulmazlıklar Yasası’na göre (FSIA) Suudi Arabistan’ın, ABD Dışişleri Bakanlığının Terörü Destekleyen Devletler Listesi’nde yer almaması, davada adı geçen kişileri dokunulmaz kıldı.

Mahkeme, davacıların teröristlere yardım ettiklerine inandıkları prenslerin Suudi devletinden bağımsız yargılanması talebini de “davacıların 4 prensin 11 Eylül saldırılarını yönettiğini veya bir ajana (veya el Kaide’ye) saldırı için talimat verdiğini delillendiremedikleri, el Kaide ile iş bağlantısı olan beşinci prensin ise iş anlaşmalarını ABD’de gerçekleştirmediği için” yargılanmaya tabi olmadığına hükmederek reddetti.

İkinci Dairenin kararı, davacıları hayal kırıklığına uğratırken ABD Bölge Yargıcı George B. Daniels’a devredilen dava, dokunulmazlıkları bulunmayan ve el Kaide üyesi teröristlerle doğrudan bağlantılarının olduğu öne sürülen bir dizi sanık aleyhine devam ediyor.

SANIKLARIN YARGILANMASI

11 Eylül saldırılarını organize ettiği öne sürülerek 2003’te Pakistan’da yakalanan Halid Şeyh Muhammed’in sivil mahkemeye çıkarılmamış olması, hukuki sürecin sonuçlanmasının önündeki en büyük engeller arasında gösteriliyor. Tutuklandıktan sonra işkence gördüğü ortaya çıkan ve suçunu kabul eden Halid Şeyh Muhammed, 2008’de ilk kez Guantanamo’daki askeri mahkemeye çıkarılmıştı.

Wall Street Journal’ın 30 Temmuz 2019 tarihli haberine göre, 11 Eylül terör saldırısının planlayıcısı olduğu öne sürülen Muhammed, hakkında idam cezası istenmemesi şartıyla iş birliği teklif etmişti. Muhammed’in New York’taki sivil mahkemelerde yargılanması planları ise kamuoyunun ve politikacıların itirazı üzerine sonuçsuz kalmıştı.

ABD’nin Küba’da bulunan Guantanamo Deniz Üssündeki askeri mahkemede 11 Eylül saldırısını organize etmek ve saldırıyı gerçekleştiren uçak korsanlarına lojistik destek sağlamakla suçlanan Muhammed dahil 5 kişinin yargılanmasına halen devam ediliyor. (AA)

11 EYLÜL 2001’DE NE OLDU?

ABD finans sisteminin kalbi New York, 11 Eylül 2001 sabahı İkiz Kuleler olarak bilinen Dünya Ticaret Merkezine yönelik terör saldırılarına uyandı.

Newark, Boston ve Washington’dan havalanıp San Francisco ve Los Angeles’a giden 4 yolcu uçağının kaçırılmasının ardından Los Angeles’a giden Amerikan Airlines’a ait yolcu uçağı, yerel saatle 08.46’da İkiz Kulelerin kuzey yönündeki binasına çarptı. Kuzey kulesi alevler içinde yanarken United Airlines’a ait kaçırılan diğer bir uçak da ilk saldırıdan tam 17 dakika sonra canlı yayında güney kulesine çarptı.

İkiz Kulelere saldırıların ardından kaçırılan bir diğer uçak da ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) binasına çarptı.

Kaçırılan son uçak ise Pennsylvania eyaleti kırsalında F-16’lar tarafından düşürüldü.

11 Eylül saldırıları sonucu uçakları kaçıran 19 saldırgan hariç New York, Washington ve Pennsylvania’da toplam 2 bin 977 kişi hayatını kaybetti. (DIŞ HABERLER)

Yücel Özdemir

11 Eylül'ün 20. yılı: Bugüne ne kaldı?