Temsa işçileri: Ücretler artırılsın promosyon ödensin

Salih ALDEMİR
Adana

Otobüs üretimi yapan Adana’daki Temsa’da geçen haftalarda hareketli günler yaşandı. İşçiler 2003-2008 yılları arasında işe başlayanların saat ücretlerine 2 lira artış, banka promosyonu, zorunlu fazla mesai dayatmalarının son bulması ve üretim priminin tekrar getirilmesi talepleriyle fazla mesailere kalmadı, fabrika içinde yürüyüş yaptı. Hayat pahalılığı karşısında yaşayamaz durumda olduklarını dile getiren işçiler, taleplerinin karşılanmasını istiyor.

September 21, 2022

Hayat pahalılığından şikayet eden işçiler TÜİK enflasyonu ve vergi diliminin de kendilerine darbe vurduğunu ifade etti. Yüzde 27’lik vergi dilimine girdiklerini hatırlatan işçiler toplu sözleşme kapsamında eylül ayında ücretlerine yansıyan yüzde 26.97’lik enflasyon farkının bu durumda bir hükmünün kalmadığını dile getirdi. Hem ekonomik olarak biraz nefes alabilmek hem de çalışma koşullarının düzeltilmesi için aynı gün örgütlenerek eylem yaptıklarını dile getiren bir işçi, “Sendika o hafta yönetimle görüşmeler yaptı. Bize ‘Bütçe yok’ cevabı verilmişti ama sonra beyaz yakaya 2 bin lira gibi seyyanen zamlar yapıldı. Biz tabii ki onların almasına bir şey demiyoruz ama bize bütçe yok denilip böyle yapılmasına büyük bir tepki oldu” dedi.

"2003-2008 GİRİŞLİLERE 2 LİRA ÇEKME İSTİYORUZ"

2003 ve 2008 yılları arasında imzalanan TİS’lerde kayıplar yaşadıklarını anlatan başka bir işçi de “Yüzde 1.5 gibi rakamlarla imzalanan sözleşmeler yüzünden o dönem giriş yapan işçilerin ücretleri istenen düzeyde değil. Yeni girişliler ile 15 yıllıklar arasında az fark varken daha eski işçilerle arada büyük bir fark oluştu. Daha önce de dile getirilen bir talepti ama bize sürekli ‘MESS kapsamında olduğumuz için sözleşmeler ortak imzalanıyor, o konuda yapacak bir şeyimiz yok’ deniyordu. Biz de saat ücretlerinde 2 lira çekme (artış) istedik. Bu sorunu yaşayan yüzlerce işçi var fabrikada” diye konuştu.

Eylemin ardından fabrika yönetiminin henüz bir açıklama yapmadığını ifade eden bir işçi de “Bizim taleplerimiz karşısında ‘Holdinge bağlı bir sürü iş yeri var. Burada verirsek orada nasıl olacak?​’ gibi sözler ediliyor. Gerekiyorsa orada da verilsin. Bizim taleplerimiz Sabancı’nın karşılayamayacağı şeyler değil” dedi.

PROMOSYON ZORUNLU HALE GELMELİ

Yıllardır banka promosyonu taleplerinin fabrika ve bankanın aynı holdinge bağlı olduğu gerekçesinin öne sürülerek reddedildiğini dile getiren işçiler, “Renault maaşını Akbank’tan alıyor. Ford’da bizim gibi banka ve fabrika aynı holdinge bağlı. Demek ki biz de alabiliriz, gerekçeler gerçekçi değil. Kamuda zorunlu olup özel sektörde olmaması doğru değil. Belki bununla ilgili sendikaların çalışmalar yapıp Meclisten yasa geçirmesi lazım ki zorunlu olsun” dedi.

İŞÇİLER ÖZÇELİK-İŞ’İ ELEŞTİRİYOR

İşçiler eylemi kendi örgütlerken, yetkili sendika Özçelik-İş ise sürecin ilerlemesi üzerine eyleme destek verdi. Sorunların sadece masa başında çözülemeyeceğini belirten işçiler, yoğun üretim dönemlerinde zorunlu mesailer için sendikacıların kendilerine fazla mesaiye kalmalarını söylediğini ifade etti. Talepleri karşısında sendikacıların tutumunu eleştiren işçilerden biri, “Kendilerine karşı gelen insanlar hakkında şu an bir sürek avı başlattılar, bunları kim yönetiyor, kim bunları kışkırtan diye. Son aşamada bize söylenen ise MESS’in de olaya dahil olduğu ve sorunun en kısa sürede çözüleceği oldu” diye konuştu.

"KOMİTELER KURMALIYIZ"

Taleplerinin karşılanmasını isteyen işçiler bir yandan da kendi aralarında tartışmalara devam ediyor. Banka promosyonu talebi en fazla öne çıkan talep olurken diğer üç talep henüz tüm işçiler tarafından tamamen ete kemiğe bürünmüş değil. Burada sendikanın “İşi masa başında çözelim” tutumu da etkili olurken bir işçi, “En aşağıdaki hattan, istasyondan, birimden başlayarak yukarıya doğru kendi komitelerimizi kurarak hareket etmeliyiz” diyor.

"BÜTÇE YOK" DENİLEN ŞİRKETLER REKOR KIRIYOR

Temsa 2021 yılında yüzde 121 büyüme oranı açıklarken, şirketin bağlı olduğu Sabancı Holdingin kâr oranı 2022’nin ilk çeyreğinde önceki döneme göre yüzde 370 arttı. Akbank ise 2022’nin ilk 6 ayında 21 milyar lira net kâra ulaştı. 2020 yılında 243 araç ihraç eden Temsa 2021’de bu rakamı 599’a çıkardı. Bu yılın ilk 8 ayında ise 313 araç ihraç etti.

İşçilerin şikayet ettiği zorunlu fazla mesai dönemlerinde ise bu yılın ilk 8 ayında 397 otobüs, 386 midibüs, 676 kamyonet üretimi yapıldı. Ağustos ayında 64 otobüs, 6 midibüs ihracatı gerçekleşti. Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları arasına tekrar giren Temsa, 2021 yılında 203 sıra birden yükselerek 359. sıraya geldi. Türkiye’de otobüs üretiminin daraldığı 2021 yılında, fabrika üretim payının 4.5 puan arttığını açıkladı.

Temsa’da işçiler hakları için eylem yaptı