Asya kaplan sivrisineğiyle mücadele için belediyelere acil çözüm çağrısı
Asya kaplan sivrisineğine karşı vatandaşlar belediyelere çağrı yaparken, Doç. Dr. M. Mustafa Akıner, “Halk da mücadelenin bir parçası olmak zorundadır” dedi.
Fotoğraf: DHA
Özlem Songül ABAYOĞLU
İstanbul
Türkiye’de son zamanlarda özellikle İstanbul ve Adalar’da çok sık görülen Asya kaplan sivrisineği, halkı tedirgin etmeye devam ediyor. Normal sivrisinek ısırığından daha çok şişmeye ve daha çok kaşıntıya neden olan bu tür, halkı hastanelere sürükledi. Aynı zamanda bulaşıcı hastalık da taşıyan türün gece gündüz fark etmeksizin ısırmaya meyilli oluşu yeşil alanları ve sahilleri oturulmaz yaptı.
Konuyla ilgili çalışmalarıyla bilinen ve TÜBİTAK, Sağlık Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler projeleri ile bu türün ülkemizdeki durumu ve mücadele yöntemleri konusunda çalışmaları bulunan Doç. Dr. M. Mustafa Akıner ile konuştuk.
Akıner, “Türün kontrol altına alınması için yalnızca belediyelerin çalışmaları yeterli olmayacaktır. Halk da mücadelenin bir parçası olmak zorundadır” dedi.
SOKAĞA BIRAKILMIŞ KAPLARDA BİLE ÜREYEBİLİYOR
Ülkemizde son dönemde ciddi oranda artış gösteren ve halkın tam olarak bilmediği bu sivrisinek türüyle ilgili Mustafa Akıner, “Sanılanın aksine bataklık ya da sulak alanları üreme alanı olarak kullanmayan bunun yerine en ufak su birikintisinde, doğaya bırakılan kapların içerisine dolan ve ağaç kovuklarındaki suları bile üreme-gelişme alanı olarak kullanabilmektedir” dedi. Asya kaplanı sivrisineğinin bu özelliği nedeniyle klasik mücadele yöntemlerinin pek de çözüm üretmediğini ve mücadeleye halkın da katılımının zorunlu olduğunun altını çizen Akıner, “Son dönemde Avrupa kıtasında gözlenen Deng ve Chikungunya salgınlarında ana oyuncu konumunda olan bu sivrisinek türünün zika ve batı Nil ensefaliti gibi hastalıkların da taşıyıcılığını yaptığı biliniyor. Özellikle batı Nil ensefaliti vakalarının artış gösterdiği ağustos, eylül ve ekim aylarında balkan ülkeleri ve ülkemizde de dikkatle izlenmesi ve mücadelesine ağırlık verilmesi gereken bir türdür” şeklinde anlattı.
"HALK DA İŞİN İÇİNDE OLMALI"
2015’ten günümüze kadar tüm Karadeniz sahil hattı, Marmara bölgesi illeri ve Ege bölgesinde yaygın olarak gözlenir hale gelen Asya kaplan sivrisineğinin belediyeler için ciddi tehdit oluşturduğunun altını çizen Akıner, “Bu durumda belediyelerimizin normalden daha fazla çaba göstermelerine, daha fazla uzman personel ihtiyacına ve daha fazla böcek ilacı kullanımlarına neden oluyor. Yapılan araştırmalar türün mücadelesi anlamında klasik metotların işe yaradığını gösterse de türün üreme ve gelişme alanlarının diğer sivrisineklerin aksine insan yapımı yapay kaplar ve içi su dolabilen atıklar olduğu için yapılan mücadele çalışmalarında aksaklıklarla karşılaşılıyor” dedi ve bu türle yapılan mücadelede sadece belediyenin değil halkın da işin içinde olması gerektiğini hatırlattı. Yapılması gerekenlerden örnekler veren Akıner, “Özellikle içine su dolabilecek pet şişeler, ayran kabı, küçük plastik kaplar vb. atıklarımızı etrafa bırakmamamız, bahçelerimizde içi su solu kaplar bırakmamamız ve saksıların diplerinde bulunan suları düzenli aralıklarla yani 3 günde bir değiştirmemiz gerekmektedir. Belediyelerin yaptıkları mücadeleye ek olarak alınabilecek küçük önlemlerle türün bahçelerimizde, evlerimizin etrafında bulunma oranlarını düşürebilmemiz mümkündür. Görülen üreme odaklarının ortadan kaldırılması hem belediyelerimizde bu konuda çalışan personelin aşırı iş yükünü hafifletebilir hem de alanlarımızda daha fazla böcek ilaçlama uygulamasının önüne geçilmiş olur” diye anlattı.
“ATIK LASTİK TİCARETİYLE GİRİYOR”
Asya kaplan sivrisineğinin ülkemizde, neredeyse sahil hattında olan illerde tespit edildiğini belirten Akıner, “Yapılan çalışmalar neticesinde, türün farklı noktalardan ülkemize özellikle limanlar yoluyla yapılan ticaret ve atık lastik ticareti sayesinde çoklu girişler yaptığı gözlenmiştir” dedi. İstanbul ve Marmara Bölgesi özeli düşünüldüğünde Adalar dahil olmak üzere İstanbul ve Kocaeli’de ciddi boyutlarda popülasyon seviyelerine ulaştığının bilindiğine değinen Akıner, “Yaz aylarında sıcaklığın artışıyla halkımız yeşil alanlarda ve dahi kendi bahçelerinde oturmak, serinlemek isterken bu sivrisineğin saldırısına uğruyor. Diğer sivrisineklerden farklı olarak bilinenin aksine türün aşırı saldırgan davranışı ve gece gündüz fark etmeksizin kan emme davranışı sergilemesi halkımızı bahçelerinde ve diğer alanlarda vakit geçirirken ciddi anlamda rahatsız ediyor. Ayrıca kan emme davranışı neticesinde normal olarak ufak bir kaşıntı ya da şişme beklenirken ciddi alerjik reaksiyonlara ve hastanelere başvurmaya giden sonuçlar ortaya çıkarabiliyor” dedi. Akıner, dengesiz yağışların gözlendiği ülkemizde pek çok alanda yağışlar sonrası patlama şeklinde gözlenen popülasyon artışlarının bu durumu daha da ciddi boyutlara taşıdığını sözlerine ekliyor.
BELEDİYE ACİL ÇÖZÜM BULMALI
İstanbul Adalar’da Asya kaplan sivrisineği, kısa zamanda birçok vatandaşın hastaneye başvurmasına sebep oldu. Sağlıklarından endişe eden ada halkı belediyenin mevcut duruma çözüm bulması için imza kampanyası başlattı. Ada halkı ya da adalara giden ziyaretçiler, “Belediye acil bir çözüm bulmalı” diyerek sivrisinek ısırığı sonucu kızaran ciltlerini sosyal medya üzerinden paylaşıp Adalar belediyelerini etiketledi.
