Mahkemeden Bakanlığa ve termikçi şirkete hukuk dersi: Arkeolojik sit alanında madencilikten söz edilemez

Özer AKDEMİR
İzmir

Kültür ve Turizm Bakanlığı Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun Yatağan Termik Enerji Üretim AŞ.'nin talebi üzerine arkeolojik sit sahalarında madencilik yapılmasına olanak tanıyan kararı iptal edildi. Yatağan Yeşil Yaşam Derneği tarafından açılan davada mahkeme 3. derece arkeolojik sit alanında madencilik çalışması yapılmasının hukuka aykırı olduğuna hükmetti.

KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA KURULU SİT ALANINDA MADENCİLİĞE İZİN VERMİŞTİ

TKİ Güney Ege Linyitleri Maden İşletmesi kömür rezervi ruhsat sınırlarını Lagina Antik kentinin III. derece arkeolojik sit alanını da kapsayacak şekilde 163 hektar genişletilmesi talebinde bulunmuştu. İzin istenilen alan içerisinde Muğla Müze Müdürlüğü uzmanlarınca yerinde yapılan incelemeler sonucunda tespit edilen kalıntıların III. derece arkeolojik sit alanı ve kültür varlığı olduğu tespit edilirken, bu alanda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nun 05/11/1999 tarih ve 658 sayılı ilke kararındaki koruma kullanma koşullarının geçerli olduğuna karar vermişti. Bu karar genişletilmek istenen ruhsat sahasının altında bulunan kömür rezervinin Lagina Antik Kentine ait nekropol ve yerleşim alanı olma olasılığı son derece yüksek olduğu alanda madencilik faaliyeti yapılmamasının önünü açıyordu.

"TARİH VE KÜLTÜR VARLIKLARININ KORUNMASI ESASTIR"

Yatağan Yeşil Yaşam Derneği tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu kararına karşı açılan dava geçtiğimiz günlerde Muğla 1. İdare Mahkemesi tarafından karara bağlandı.

Mahkeme Anayasa ve yasa kurallarıyla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ilke kararlarına vurgu yaptığı kararında oybirliği ile tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunmasının esas olduğunun altını çizdi. Devletin bu alanları korumak için gerekli tedbirleri alacağına dikkat çeken mahkeme, koruma bölge kurulu kararlarının koruma yüksek kurulu ilke kararlarına aykırı olamayacağı, ayrıca III. derece arkeolojik sit alanı ilan edilen yerlerde kireç, taş, tuğla, mermer, kum, maden vb. ocaklarının açılmasına izin verilemeyeceğinin altını çizdi.

"III. DERECE ARKEOLOJİK SİT ALANINDA MADENCİLİK FAALİYETİNDEN SÖZ EDİLEMEZ"

Yatağan’da kömür madenciliği yapılmak istenen alanın 3. derece arkeolojik sit olduğunun kesinleştiğine vurgu yapılan kararda, “Kültür ve Tabiat Varlıklarımı Koruma Yüksek Kurulu'nun Arkeolojik Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları ile İlgili İlke Kararı uyarınca hiçbir surette madencilik faaliyetine konu edilemeyecek alanda araştırma ve kazı çalışmaları tamamlandıktan sonra madencilik faaliyetleri yapılabilmesine cevaz verilmesinin ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı sınırlarının söz konusu III. derece arkeolojik sit alanına isabet edecek şekilde genişletilmesi suretiyle III. derece arkeolojik sit alanında kömür madeni ocağı işletilmesine izin verilmesinin” hukuka aykırı olduğu dile getirildi.