"Cemevleri sosyal tesis değil ibadethanemizdir, Aleviler bu siyasi oyuna gelmeyecek"
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ve bakanların sıralı cemevi açılışlarına katılmasını değerlendiren Kayseri Hacı Bektaş-i Veli Kültür Derneği Başkanı Abbas Tan, "Bu siyasi bir oyundur" dedi.
Ahmet AKARSU
Kayseri
“11 ilde 11 Cemevi” şiarıyla gündeme gelen 7’si temel atma, 4’ü açılış olmak üzere bugün açılışını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yapacağı cemevleriyle ilgili süreci Kayseri Hacı Bektaş-i Veli Kültür Derneği Başkanı Abbas Tan ile konuştuk. Kayseri’nin Pınarbaşı İlçesi’ne bağlı Eskiyassıpınar Köyü’nde yapılan cemevine ilişkin Pınarbaşı Belediyesi’nin verdiği Kırsal Yapı İzin Belgesi’ndeki ibareye dair Tan, “Cemevleri; sosyal tesis değil, ibadethanelerimizdir” dedi. Tan, “Cemevleri siyasi malzeme olarak kullanılamaz. Bu siyasi bir oyundur, bu oyuna aleviler gelmeyecektir” ifadelerini kullandı.
“ALEVİLİK İNANÇ OLARAK YASALAR ÖNÜNDE KABUL GÖRMELİ”
Başlatılan projelere dair düşüncelerini aldığımız Kayseri Hacı Bektaş-i Veli Kültür Derneği Başkanı Abbas Tan, “Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Alevilerin verdiği mücadele vardı. Amaç Aleviliğin bir inanç olarak tüm toplum tarafından da, yasalar önünde de kabul görmesiydi. Devlet Aleviliği bir inanç olarak görse de görmese de biz zaten Aleviliği inanç olarak kabul etmişiz, yaşıyoruz, yaşatmaya çalışıyoruz. Alevilerin ibadetlerini yaptıkları, her türlü hizmetlerini yürüttükleri cemevleri var. Özellikle alevilerin köyden kentlere taşınmasıyla birlikte ihtiyaçtan kaynaklı ortaya çıktı. Köylerdeki adı cemhane, cemodası gibiydi şehre geldikten sonra doğrudan doğruya cemevi dedik. Bizler cemevi inşaatlarına başladığımızda buranın ibadethane olmadığını söylediler. Hala aynı şekilde iddia ediyorlar. Hem bunu söylüyorlar, hem de diğer taraftan dönemin Cumhurbaşkanı, başta Ankara’da Hüseyin Gazi Dergah’ını arkasından Hacı Bektaş İlçesini ziyarete gitti. Özellikle 7 Ekim’de İstanbul’da Şah kurulunu ziyaret edecek ve bir açıklama yapacağını öğrendik. 11 ilde bazı yerlerde cemevi temel atma törenlerini başlatacaklar, bazı yerlerde tamamlanmış cemevi açılış törenleri yapacaklar” dedi.
“İBADETHANELERİMİZE SOSYAL TESİS DİYEN PROJELERİN, ALEVİLER AÇISINDAN CİDDİYETİ YOKTUR”
11 ilden bir tanesi de Kayseri’nin Pınarbaşı İlçesi’ne bağlı Eskiyassıpınar Köyü’nde gerçekleşecek diyen Tan, “Çok ilginçtir cemevi dedikleri yer 240 metrekare bir inşaat. Bundan 20 gün önce temel atma başlattılar ve 20 gün içerisinde yapılıp bitirilmiş bir tesisin açılışı yapılacak. Açılışına baktığımızda muhattabı kim, cemevi kime aittir, mal sahibi kim, kim ne şekilde işleyecek hiçbir açıklama yok. Elimizde çok net belediyenin verdiği bir belge var. Bu kırsal alanda yapı izni belgesi. Ruhsatta onay tarihine baktığımızda Eylül ayının 15’inde başlamış ve 6 Ekim’de bitmiştir. Mülkiyeti mali hazineye ait diyor. Ve ruhsat Pınarbaşı Belediye Başkanı tarafından veriliyor. İlginç yanı mal sahibi yok. İşin en acı kısmı ise bizler cemevleri alevilerin ibadethanesi derken, izin belgesinde sosyal tesis ifadesi kullanılıyor. Bizim ibadethane dediğimize devlet ya da sistem “sosyal tesis” olarak görüyor. Bu açıdan baktığımızda biz aleviler için hiçbir ciddiyeti olmayan bir açılıştır. Eskiyassıpınar Köyü’nde bulunan binanın yanına bina yapılıyor. Kayseri’de Sarız, Pınarbaşı, Develi ve Felahiye ilçelerinde. Pınarbaşı ilçesi dışında yapamadılar, Felahiye İlçesinde Acırlı Köyü’nde kurum olarak temelini kazdırıyoruz, şu an çalışmalarımız devam ediyor. Kendi projelerine baktığımızda Felahiye İlçesi Acırlı Köyü’nde cemevi o projelerin içerisinde gözüküyor. Acırlı’daki cemevinin tapusu tamamen kurumumuza ait. Kayseri Hacı Bektaş-i Veli Kültür Vakfı olarak belediyeden ruhsatımızı aldık” diye konuştu.
“ALEVİ KURUMLARI 3 BİN CEMEVİ İÇİN UĞRAŞ VERİRKEN, ‘11 CEMEVİ YAPTIK’ DEMEYİN”
“Kullanım alanı, vasfı cemevi, kullanım amacı ibadethane statüsünde kabul edilirse kurumumuzda yapsa, belediye de yapsa, şahıslarda yapsa kimin yaptırdığının bir önemi yoktur” diyen Tan: “Kayseri merkezde 100 bin Alevi nüfusu varken, bir tane cemevi var. Bu cemevinin başkanı olarak biz buradayız. Böyle bir proje hazırlanırken kesinlikle bizden görüş bilgi alan yok. Alevilerle bir araya gelip yapılacak projede ne tür özelliklere ihtiyacı var? Bunu da bildikleri yok. Birileri hazırlamış birileri de uygulamaya koymuşlardır. Böyle bir uygulamayı biz kesinlikle kabul etmiyoruz. Kafalarına göre yaptıkları cemevlerini sadece siyasi amaçla yapıyorlar. Niyetleri önümüzdeki günlerde yapacakları açıklama ile netleşecek. Süreci, gerek geçmişte Karaca Ahmet’te yaşananları, gerekse ‘cemevi cümbüş evi’ açıklamalarından görüyoruz. Alevi kurumları olarak 3 binin üzerinde kullanılan ve inşaat halinde olan cemevleri varken bunları görmezden gelip, 8-10 tane bina yapıp, biz burada devlet olarak cemevi yapıyoruz demelerinin bize göre çok fazla bir ciddiyeti yoktur” ifadelerini kullandı.
“PROJELER SİYASİ BİR PLANDIR, DÜŞÜNCELERİMİZDEN GERİ ADIM ATMAYACAĞIZ”
Sürece ilişkin alevi yurttaşlara çağrıda bulunan Tan şunları söyledi: “Türkiye’de örgütlenen Alevilerin, üç tane federasyonu var. Her ne kadar tüzüklerinde, amaç ve ilkelerinde ayrıcalık olsa da, Alevilik konusunda ortak söylemleri var. Federasyonlar ve bileşenleri aynı şeyi dillendiriyorlar. Birlikte hareket ediliyor. İlaveten dünyanın 11 ülkesinde örgütlenmiş Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu’yla Türkiye’de bizimde bağlı olduğumuz Alevi Bektaş-i Federasyonu ve bileşenleri birçok konuda ortak hareket ediyorlar. Bu hareket daha da geliştiriliyor. Ancak Türkiye’de bu son günlerde devlet tarafından yapılacak cemevleriyle ilgili söylem birliği içerisindeyiz. Böyle bir uygulamanın doğru olmadığını sadece biz Kayseri Cemevi olarak değil demokratik alevi hareketinin Türkiye’de ve Avrupa’daki bileşenlerinin hepsiyle hemfikiriz. Biz tepki gösteriyoruz. Kurumlar kendi cemevlerini yaparlar, kendi inançlarını, kültürlerini, ibadetlerini, ritüellerini, kendi iç işleyişlerini yaparlar. Devletin böyle bir girişimde bulunması, inşaatlar yaparak insanları kazanıyorum demesi tamamen siyasi bir tavırdır. Türkiye’deki, dünyadaki tüm alevi kurumları ve örgütlü aleviler hemfikiriz. Bu konuda geri adım atmayacağız. Bu siyasi bir oyundur, bu oyuna aleviler gelmeyecektir. Bu konuyla ilgili bileşenlerimizle birlikte üyelerimize bilgilendirmelerde bulunuyoruz.”
Fotoğraf: Veli Çelik/AA
"TÜRBAN ÜZERİNDEN SİYASİ PROPAGANDA İLE SUNİ GÜNDEM OLUŞTURULUYOR"
Başörtüsü gündemine ilişkin görüşlerini aldığımız Tan, “Anayasanın ilk maddesinde laik, demokratik sosyal hukuk devleti olduğu yazılı. Bunu üzerine daha fazla tartışmaya gerek yok. Diğer taraftan kılık kıyafet meselesine ilişkin dünyanın yer tarafında insanlar özgür ve istediği şekilde giyinebiliyor. İsteğini kullanmakta hür ve serbesttir. Her ne hikmetse seçim arifesinde iktidarda olsa muhalefette olsa kendi lehlerine kullanmak için suni gündem yaratılıyor. Biz bunu ciddiye almıyoruz” dedi.
Tan, “Biz Aleviler, aydınlar, özellikle Türkiye solu, sosyalist hareketin birlikte hareket ettiği, emekçiler bu konuyu bir sorun olarak görmüyor. Özellikle Türkiye’de türban, siyasiler tarafından simge olarak kullanılıyordu. Birileri çomak sokuyor, birileri buna şekil vermeye çalışıyor. Laik, demokratik, sosyal hukuk devletinde yaşanması gerektiğini düşünüyoruz. Bu söylemler ve tartışmalar ülkemizde siyasi propaganda olarak kullanılıyor. Yasayla, anayasayla bu konunun düzeltilmesi konusu gayriciddidir. Anayasal olarak bunu getirelim derken, önce mevcut kararlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin aldığı kararları uygulansınlar sonra konuşalım diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.
