Sorunların çözümü, mücadelenin özü 

Mert Deniz
ODTÜ Makina Mühendisliği

Yeni bir eğitim-öğretim yılının başlamasıyla beraber öğrenciler olarak karşılaştığımız sorunlar daha da gün yüzüne çıkmaya başladı. Gerek okullarımızın yetersiz koşulları gerekse de gün geçtikçe artan ders yükümüz bizi zaten zorlu olan ülke koşullarında daha da zorluyor. Bu konuda ODTÜ Makina Mühendisliği öğrencilerinin kazanımlarından biri olan derslerin işleyiş biçimlerinin değişimi sürecinde yürüttükleri mücadele, sorunlarımızı nasıl çözeceğimize ışık tutuyor.

ÖĞRENCİLER YAŞADIKLARI SORUNLARA KARŞI NE YAPTI?

ODTÜ Makina Mühendisliği, okulun ilk kurulan bölümlerinden biri olmasıyla beraber hem bünyesinde eğitim veren akademisyenlerin hem de kurumsal altyapısının üretim sahaları ile içli dışlı olduğu bir bölüm olarak karşımıza çıkıyor. İlk başta eğitim kurumu olarak ortaya çıkan, sonrasında bu üretim sahalarını (ve dolayısıyla sermaye güçlerini) yönlendiren bir ağ olmaya başlaması ile bölümün kendisi sadece mühendislik eğitiminin verildiği bir alan olmasından öte artık sermayenin kendi önüne koyduğu projelerin yürütücüsü haline gelmiş durumda. Bu durum kendisini öğrenci-hoca ilişkilerinde de gösteriyor; gittikçe demokratik işleyişten uzaklaşan ders işleyişleri, akademisyenlerin giderek öğrencilerin üzerinde emredici bir “patron” kesilmesi, öğrencilerin karar mekanizmalarının dışında tutulduğu süreçler ile karşı karşıya kalındı. Böyle bir bölüm altında eğitim gören öğrenciler, 2020-2021 eğitim-öğretim yılının güz döneminin sonlarına doğru şöyle bir tabloyla baş başa kaldı: 

-Eğitim-öğretim kalitesinin online döneme geçişle birlikte çarpıcı bir şekilde azalması.

-Verilen eğitimin ve notlandırmaların belirli bir standardı olmayıp aynı dersi verenakademisyenlere bağlı olarak notlandırmanın değişmesi ve verilen notların bağlı derslerde eşit derecede rol oynaması.

-Eğitim materyallerine ulaşmakta sıkıntı yaşanılması, gibi problemler bölüm öğrencileri tarafından sıkça dile getirilen sorunlardı. Bu sorunları ele almaya başlayan öğrenciler kendi aralarında toplantı almaya başladılar. Giderek katılımın arttığı bu toplantılarda tespit edilen sorunlara çözüm yolları da aranmaya başlandı. Bu süreçte öğrenciler hem asistanlarla hem de kendi hocalarıyla konuşup öğrencilerin genel eğilimini ölçen bir anket yapmaya karar verdiler. 

Giderek sayısı artan toplantılar ve akabinde alınan anketle beraber öğrencilerin hocalarla olan iletişimi kuvvetlendi ve sürecin bu şekilde ilerlemesi bölüm yönetimini öğrencilerle yapılacak bir toplantıya zorladı. Alınan bu toplantıda hem anket verileri hem de toplantıya katılan öğrencilerin talepleri tartışıldı. Bu taleplerin en önemlilerinden biri ise ortak derslerin hocadan hocaya değişiklik göstermesi yerine bir “zümre” şeklinde yapılması idi. Bu talebin ortaya atılmasının nedeni, 2. sınıf dersleri başta olmak üzere bölüm tarafından sunulan derslerin ve ders gruplarının (section) notlandırılmasının “hocadan hocaya” değişiyor olması, aynı Termodinamik dersini alan iki öğrencinin farklı hocalardan dersi almasından ötürü birbirinden çok farklı notlar almasıydı.Derslerin işleniş biçiminin düzeltilmesi ve uzaktan eğitim kalitesinin arttırılmasının da içinde bulunduğu talepler ve anket verileri toplantı sonrasında rapor haline getirilerek bölüm yönetimine teslim edildi. Bölüm yönetimi öğrencilerin bu çabalarına rağmen herhangi bir talebi yerine getirmemekte ısrar etti ve bir dönem boyunca öğrencilerin bu sorunları artarak devam etti.

SONRAKİ YIL NE OLDU?

2021-2022 eğitim öğretim yılına girilirken yayınlanan YÖK kararlarına göre derslerin %40online ile sınırlandırılacağı duyuruldu. Fakat Makina Mühendisliği bölüm yönetimi öğrencilerin yoğun olarak aldığı derslerin online olarak işleneceğini duyurarak öğrencilerin büyük bir kısmını online eğitime mahkûm etti*. Aynı zamanda kontenjanların düşük fakat sayılarının fazla olduğu seçmeli dersleri yüz yüze yaparak YÖK’ün bu kararını manipüle etti. Hem bölümdeki süregelen sorunların birikmesi hem de yeni sorunların eklenmesi bölüm öğrencilerini yeniden bazı talepler etrafında bir araya gelmesini sağladı. Bu talepleri tartışmak amaçlı bölüm yönetiminden bir görüşme isteyen bölüm öğrencilerinin sorunları ve talepleri yok sayıldı. Görüşmelerin olumsuz sonuçlanması üzerine bölüm öğrencileri bir eylem örgütleme kararı aldılar. “Eğitim İstiyoruz**” sloganıyla beraber bölüm idari binasına yürüyen Makina Mühendisliği öğrencileri bir basın açıklamasıyla beraber eylemlerini sonlandırdılar. Döneme giriş yapılıp dersler başladığında her ne kadar öğrencilerin yüz yüze eğitim talebi karşılanmamış olsa bile artık derslerin öğrencilerin de talebi olan “zümre” sisteminde işlenmeye başladığını gözlemleyen öğrenciler bazı taleplerinin karşılandığını görmüş oldular. 

NE KADAR ÇOK MÜCADELE, O KADAR ÇOK KAZANIM!

Makina Mühendisliği öğrencileri her ne kadar ilk hareketlerinden bir sonuç almayı başaramamış olsa da mücadeleye devam ettikleri takdirde eninde sonunda kazanımlara ulaşmayı başardılar.Fakat Makina Mühendisliği öğrencilerinin elde edebileceği daha çok kazanım bulunmakta.Yukarıda da anlattığımız gibi bölüm öğrencileri sadece alınan kararlara ve yapılan ihmallere karşı sesini çıkardı. Şu noktadan sonra bölüm öğrencileri ellerine daha fazlasını geçmesini istiyorsa karar alma yetkisini eline almanın, bölüm yönetiminde söz sahibi olmanın yollarını zorlamalı.

* 'ODTÜ yüzyüze eğitim kararına geri dönmeli' - Evrensel

** ODTÜ'de Makina Mühendisliği öğrencileri yüz yüze eğitim için eylem yaptı - Evrensel