EYT’liler yeni bir mağduriyet yaşamak istemiyor!

Hilal TOK
İstanbul

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sorunu yeniden gündemde. 4.5 milyon mağduru olan ve yıllardır gündemde olan EYT sorununa ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı aylardır hazırlık yapıldığını söylemiş, Bakan Bilgin’in açıklamasına göre de geçtiğimiz ay sonunda hazırlıkların tamamlandığı belirtilmişti. Ancak seçim öncesi gündeme gelen EYT sorununa ilişkin ne olacağı, nasıl yol izleneceği, düzenlemelerin neyi kapsayıp kapsamadığı belirsiz. Aralık ayında düzenlemenin ayrıntılarının açıklanacağı söylense de EYT sorununda stajyer ve çıraklık meselesinin kapsam dışı olduğu açıklandı. Evrensel’e konuşan Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran yeni bir mağduriyetin yaşanmaması için 1999 öncesi emeklilik kıstaslarına geri dönülmesi gerektiğini vurguladı.

STAJ MAĞDURU EYT’LİLER NE OLACAK?

EYT sorununun tek başına bir yaş problemi olmadığını, başlı başına bir hak meselesi olduğunu dile getiren Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, stajyer ve çırakların gündem dışı kalmasının büyük bir mağduriyet yarattığına dikkat çekti. Erdursun, “Stajyerler ve çırakların, ilk işe başlama tarihlerinin emeklilikte başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi konusunda talepleri var. Bakan da bu konuyla ilgili ‘Stajyerleri eğitimlerle beraber gündemimize alıyoruz’ diye bir açıklama yapmıştı ve stajyer ve çıraklar da çok umutlanmıştı. Bir hafta sonra katıldığı programda ‘Stajyerlik ayrı emeklilikte yaşa takılanlar ayrı’ dedi. Beraber değerlendirilmeyeceğini söyledi. Bu çok büyük bir hayal kırıklığı oldu. Stajyerlere ve çıraklara hakları verilmeli. Bakan böyle bir açıklama yapmış olsa bile stajyer ve çırakların bu haktan bir adım geri atmaması lazım” dedi.

YENİDEN YAŞ DÜZENLEMESİ Mİ GETİRİLECEK?

Erdursun, yeni düzenlemede bir yaş sınırının getirilebileceğini söylerken bunun da kadınlarda 48 erkeklerde 52 olacağını düşündüğünü söylüyor. Ancak Erdursun, herhangi bir yaş sınırının getirilmesinin EYT sorununa karşı mücadelenin özüne ters olduğu görüşünde. Çünkü yaşa takılma meselesinin tamamen ortadan kaldırılması talebinin olduğunu dile getiriyor: “8 Eylül 1999 tarihine kadar ilk defa sigortalı olanlar ne zaman emekli olacağını biliyordu. Bu yaşa takılma sorunun tamamen ortadan kaldırılmasını istiyorlar. Bakan açıklamalarında ‘Önceden erken emeklilik vardı falan’ deyince yine yaş sınırı gelecek gibi anlaşılıyor. Adı üzerinde emeklilikte yaşa takılanlar emeklilikte yaşa takılmış olan bir kişinin özünde hakkına kavuşması için yaş şartının kaldırılması lazım. Tekrar yaş şartı getirilse özünde bir düzenleme yapmamış olurlar” diye konuştu.

SEÇİM ÖNCESİ EYT NEDEN GÜNDEM OLDU?

İktidarın da muhalefetin de EYT sorununun çözümünde çok zayıf olduğunu ve çok yavaş bir ilerleme olduğunu söyleyen Erdursun, bu hakkın bir seçim malzemesi haline getirildiğini belirtiyor: “Bu konu büyük mücadelelerle gündem edilebildi. Siyasi partiler oylarının düştüğünü görünce, EYT’yi çözelim gibi anlayışla yaklaşmaya başladılar. Vatandaşa hakkını verelim gibi bir dertleri yok. Yapılan yasal düzenlemenin ayrıntıları açıklanmalı.”

Yaşın yanı sıra düşük emekli aylıkları, düşük emekli aylığı hesaplama sistemi gibi sorunların da tespit edilip çözüm getirilmesi için mücadelenin devam etmesi gerektiğini vurgulayan Erdursun, “Emeklilik sistemine inanç her geçen gün azaldı. Çok kişi ‘Ben emekli olsam da ne olacak ki’ demeye başladı. Sistem çalıştıkça, prim ödenmedikçe özendirici bir sistem olmaktan çıktı, cezalandırıcı bir sistem haline geldi. Şu anda enflasyon karşısında emekli ücretinin hiçbir kıymeti yok. İnsanlar bunun mücadelesine girmiş durumdalar” dedi.

"99 ÖNCESİ HAKLARIMIZIN TAMAMINI İSTİYORUZ"

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in “EYT formülü” olarak dile getirdiği düzenlemede yeni bir mağduriyet yaşamak istemediklerini söyledi: “Yıllarca çalıştık, ürettik, emek verdik. 4447 sayılı Yasa ile 23 yıldır mağdur edildik. Yeniden düzenlenecek olan yasada herhangi bir formül ve yeni bir mağduriyet istemiyoruz. ’99 öncesi haklarımızın tamamının teslimini bekliyoruz. Geceyi gündüze katarak verdiğimiz emeklerle, alın terimizin karşılığını talep ediyoruz” dedi.

EYT SORUNU NEDİR?

EYT sorunu, 1999’da kabul edilen 4447 sayılı Kanun ile başladı. 8 Eylül 1999 tarihine kadar SSK kapsamındaki kadın işçiler için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin günlük prim ödeme gün sayısı emeklilik için yeterliydi. 8 Eylül 1999’dan sonra kadınlarda 40-56 arası, erkeklerde ise 44-58 arası değişen yaş koşulu ve 5 bin ila 5 bin 975 gün arası değişen prim gün sayısı koşulu getirildi. Böylece kadın sigortalılar 2 ila 18 yıl, erkek sigortalılar ise bir ila 15 yıl arasında emeklilikte yaşa takıldılar. EYT’lilerin bir bölümü gecikmeli olsa da bugüne kadar emekli olabilirken halen 1 ila 15 yıl arasında yaşa takılan yaklaşık 4.5 milyon çalışan EYT’li olduğu aktarılıyor.

EYT mağdurları: Yeni formül kabul edilemez

EYT'liler Kadıköy'de çözüm istedi