ABD savaş uçakları Haiti’ye indi, Haitililer "yabancı işgale hayır" dedi
Haiti devlet başkanı, "suç örgütleriyle mücadele" gerekçesiyle yabancı askeri müdahale talep etti, ABD ve Kanada savaş uçakları ülkeye girdi. Binlerce kişi "İşgale hayır" diyerek eylemler düzenledi.
Fotoğraf: VOA (Arşiv)
Amerika kıtasının en yoksul ülkesi olan Haiti’de, devlet başkanının "suç örgütleriyle mücadele" gerekçesiyle yabancı askeri müdahale talep etmesi halkın tepkisine yol açtı.
ABD ve Kanada savaş uçaklarının önceki gün ülkeye geldiği bildirildi. ABD Dışişleri Bakanlığının internet sitesinde, iki ülke adına yayımlanan ortak açıklamada, her iki ülkeden askeri uçakların Haiti’nin başkenti Port-au-Prince’e Haiti Ulusal Polisi'ne askeri teçhizat sağlamak üzere geldiği öne sürüldü.
Açıklamada şu ifadeler kullandı:
“Bugün (cumartesi) ABD ve Kanada askeri uçakları, taktik ve zırhlı araçlar da dâhil olmak üzere Haiti hükümeti tarafından satın alınan hayati önem taşıyan güvenlik ekipmanlarını ve malzemeleri Haiti Ulusal Polis Teşkilatı (HNP) Genel Müdürüne teslim etmek üzere Haiti'nin Port-au-Prince kentine ulaştı. Ekipmanın teslimi ABD Hava Kuvvetleri ve Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri uçaklarının katıldığı ortak bir operasyonun parçasıydı. Bu teçhizat, HNP’ye şiddeti körükleyen ve kritik derecede ihtiyaç duyulan insani yardım akışını aksatarak koleranın yayılmasını durdurma çabalarını engelleyen suç aktörlerine karşı mücadelesinde yardımcı olacaktır. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada, HNP'nin Haiti halkını koruma ve onlara hizmet etme çalışmalarını destekleme kararlılığını sürdürmektedir. Hükümetlerimiz, uluslararası ortaklarla koordinasyon halinde, Haiti'nin ilave polis memurları yetiştirme kapasitesini güçlendirmek ve kolluk kuvvetleri operasyonlarını iyileştirmek için Haitili ortaklarla birlikte çalışmaktadır.”
Haiti sokaklarında ise “yabancı işgale hayır” eylemleri düzenlendi. Haiti genelinde binlerce protestocu Başbakan Ariel Henry'nin istifasını talep etti.
Gösteriler, ülkenin, dünyanın ilk siyah cumhuriyetinin lideri olan köle Jean-Jacques Dessalines'in ölümünü andığı güne denk geldi.
Pazartesi günkü protestolarda göstericiler, 1806 yılında suikasta kurban giden Dessalines'i selamlarken, yabancı birliklerin olası konuşlanmasını da reddettiler.
HAİTİ’DE DURUM
Dünyanın en yoksul ülkelerinden Haiti’de 4,5 milyon insanın ciddi şekilde gıda güvencesinden yoksun olduğu bildiriliyor. Enflasyon oranı yüzde 26’ya ulaşan ülkede Haziran 2021’den bu yana ise silahlı gruplar arasında ülkenin başkentini felç eden şiddetli çatışmalar yaşanıyor.
Pan Amerikan Sağlık Örgütüne göre Haiti’de kolera vakaları artıyor; bunların yaklaşık dörtte biri bebekler ve küçük çocuklar.
Akaryakıt fiyatlarındaki artışa yönelik protestolar, hükümetin 11 Eylül’de akaryakıt yardımlarını kestiğini duyurmasının ardından ülke geneline yayılarak şiddetini artırmıştı. Gösteriler, 14 Eylül’de başkent Port-au-Prince dışında ülkenin diğer büyük kentlerine yayılmış, göstericiler Başbakan Ariel Henry’yi istifaya çağırmıştı. Protestocuları destekleyenler ile hükümet yanlısı çeteler arası mücadelenin de mevcut gidişat üzerinde etkisinin olduğu biliniyor.
“Barbecue” lakabıyla bilinen Haiti’nin önde gelen çete elebaşılarından Jimmy Cherizier, Port-au-Prince’te düzenlediği gösteride, “Haiti’nin yoksullarının Başbakan Henry’i görevden alması gerektiğini” söylemişti. Gösteriden yaptığı videolu paylaşımda Cherizier, “Gerçek çeteler ve gerçek haydutlar takım elbise giyenlerdir” diyerek, “sistemi devirme” çağrısı yapmıştı.
Haiti’deki toplumsal huzursuzluk, Temmuz 2021’deki Devlet Başkanı Jovenel Moise suikastı, Ağustos 2021’de meydana gelen ve 2 bin 200’den fazla kişinin ölümüne ve on binlerce evin yıkılmasına yol açan 7,2 büyüklüğündeki deprem, enflasyon, adam kaçırma ve şiddetin artmasıyla son bir yılda önemli ölçüde derinleşti. Enflasyonun son yılların en yüksek seviyesine ulaştığı ülkede nüfusun yüzde 40’ı gıda yardımlarına bağımlıyken, kronik hale gelen çete çatışmaları da yüzlerce insanın ölümüne ve binlercesinin yerinden edilmesine yol açtı.
