Neyzen Tevfik’i Neyzen Tevfik yapan olay tiyatro sahnesinde

Kıvılcım EFTELYA
Malatya

Güz gelip tiyatro sezonu açılınca uzun zamandır tiyatro oyunu seyretmediğimizi ve tiyatroya hasret kaldığımızı fark ettik; İzmir Devlet Tiyatrosunun Malatya’da da sahnelenecek olan “Neyzen Tevfik” tiyatro oyununa bilet aldık. Asıl adı Tevfik Kolaylı olan ünlü şair ve hiciv ustasının anlatıldığı bu oyun; akıl hastanesinde geçiyor. Burada Neyzen Tevfik’in çocukluğundan, yaşamını etkileyen olaylardan, hastalığından, alışkanlıklarından, büyük aşkından kesitler sunuluyor seyirciye. İskender Pala’nın kaleme aldığı tek perdelik oyunun yönetmeni Murat Çobangil. Murat Çobangil aynı zamanda oyunda Neyzen Tevfik’i canlandırıyor.

Oyunla birlikte görüyoruz ki Neyzen Tevfik’i Neyzen Tevfik yapan, kan dondurucu bir olaya henüz çocukken tanık olması...  7-8 yaşlarındayken bir akşamüstü babasıyla eve doğru gidiyor. Uzaktan gelen davul zurna sesi onlarda bir merak uyandırıyor. Sesin olduğu yere doğru yöneldiklerindeyse ellerinde sopalar olan insanlar görüyorlar. Sopaların üstündeyse 10-15 kesik baş… Bu kesik başların, tüccarların halkı dolandırıp sömürmesine karşı isyan başlatanlara ait olduğunu görüyorlar. Gördükleri karşısında dehşete kapılan Neyzen Tevfik’i, babası kolundan çekip bir dükkana sürüklüyor. Ancak bu olay onda ağır bir travmaya ve kalıcı bir hasara sebep oluyor.

Aslında bu olay bir yandan da Neyzen Tevfik’in zulme karşı çıkan birisi olmasını ve hicve yönelmesini sağlıyor. Oyunda Neyzen Tevfik’in diğer insanlarla kurduğu ilişkilere, şiirlerine ve “ney” üfleyişine yer veriliyor. Oyunun bazı kısımlarında 9 kişilik bir koro adeta bir müzikal ziyafet sunuyor. Oyunda Çobangil’in yanı sıra Mazhar Osman rolüyle Neşet Erdem, Fikret Mualla rolüyle Tamer Yılmaz, gazeteci rolüyle Uğurcan Özfuruncu yer alıyor. Oyunun dramaturjisi ise Füsun Ataman’a ait. 

"NEYZEN TEVFİK’E BÜYÜK SAYGI DUYDUM"

Oyunu birlikte izlediğimiz, Neyzen Tevfik’i bu oyunla birlikte tanıdığını söyleyen Özgür, oyunu çok beğendiğini ifade ediyor. “Ama tiyatro biletleri çok pahalı. Sık sık gelmek bir öğrenci olarak beni zorlar” diyerek şöyle devam ediyor: “Oyunun hikayesi, oyunculuklar, arkadaki müzikalite ve ara ara giren video sahneleri özenli bir dizayn ve olgu içindeydi. Ama Neyzen Tevfik’i tanımayan bir kişi olarak hayatındaki kişilerin kim olduklarını zaman zaman karıştırdım. Her şeye rağmen hiç tanımadığım birine karşı büyük saygı duydum ve onun hakkında daha fazla araştırma yapmayı düşünüyorum.”

"TİYATROYA GİTMEK BÜYÜK BİR LÜKS"

Eylem ise, “Mümkün olsa her tiyatro oyununa gelmeyi çok isterim ama öğrenciler için tiyatroya gitmek büyük bir lüks” diyor. Oyunu değerlendiren Eylem, “Neyzen Tevfik gibi bir karakterin tüm hayatının kısıtlı bir zamana sığdırılması mümkün değildi, belki de bu yüzden Murat Çobangil bazı küçük kesitleri vurgulamaya çalışmış. Oyun, birçok güzel ayrıntı barındırıyor” diyor.

Eylem oyunun kendisine düşündürdüklerini şöyle ifade ediyor: “Oyunu izlerken ‘İnsanın en güçlü olduğu zamanların altında yatan biçareliği mi anlatıyor tiyatro?​’ diye düşündüm. Belki de en büyük hiciv ustalarından biri, böylesine hazırcevap, zeki ve alt edilemez bir karakter içini açtığında, yüreğinin derinliklerinde sakladıklarını paylaştığında ne denli acı çeken, biçare, pişmanlık dolu olduğu açığa çıkmıştı.”