İranda protestolar ikinci ayında: Öfke büyüyor!

E. AVA

İran halkının İran rejimine karşı ülke çapındaki eylemleri, grevleri ikinci ayında kitlesel olarak devam ediyor. Kürdistan eyaletindeki protestolar, öldürülen çok sayıda kişinin 40’ıncı günü nedeniyle hareketli geçti.

Mahabad’ta İsmail Moludi’nin İran rejimi tarafından öldürülmesinin ardından halk kitlesel olarak sokaktaydı ancak polisin saldırısıyla biri 15 yaşında olmak üzere 4 kişi daha katledildi. Yaşananların ardından halk valilik, polis karakolu ve diğer bazı hükümet merkezlerini işgal etti.

Öte yandan İran Öğrenci Konseyleri Merkezi, Kürdistan Tıp Bilimleri Üniversitesine bağlı Golan Erkek Öğrenci Yurdu öğrencilerinin protesto gösterisinin ardından polisin yurda saldırdığını ve bazı öğrencilerin yaralandığını açıkladı. Açıklamaya göre, üniversitenin Sanandaj ilindeki Vermegani ve Fatemiye Kadın Öğrenci Yurduna da polis biber gazı ve silahlarla saldırdı. Kadın öğrenciler binaları terk etmek zorunda kaldı.

“HAYDİ SAVAŞALIM”

Rıza Shehparnia’nın öldürülmesinin 40. gününde Kirmanşah halkı da “Diktatöre ölüm” ve “Yıllarca cinayet, yok olsun şeriat hükümeti” sloganları attı. Hayat al-Gheeb mezarlığında düzenlenen törene de polis saldırdı ve birçok kişiyi tutukladı. Nika Shakermi’nin mezarına giden yolların trafiğe kapatılmasına rağmen, farklı yerlerden çok sayıda kişi tören alanına gelerek hükümet karşıtı sloganlar attı. “Biz hepimiz Nika’yız, haydi savaşalım” sloganı öne çıkarken katılanlar “Daye daye savaş vakti” şarkısını birlikte söylediler.

Nika Shakarami, 20 Eylül’de Tahran’ın Keşaverz Bulvarı’nda kaybolan 17 yaşında bir kız çocuğuydu. Son telefon görüşmesinde protestolara katıldığını ve polislerin peşinde olduğunu söyleyerek telefonu kapatmıştı. Nika’ya bir daha ulaşılmadı. İran polis güçleri 9 gün sonra yüzü cop darbelerinden ezilmiş, tecavüze uğramış Nika’yı yaşadığı yerden uzak bir yerde gömmüştü.

Tebriz’de de tutuklamalar devam ediyor ve Azerbaycan eyaletindeki politik simalara yönelik baskı da her geçen gün artıyor. Sadece Tebriz ilinde bugüne kadar 2 bin kişinin tutuklandığı belirtiliyor. Ancak bu tutuklamalara rağmen halk Azerbaycan eyaletinin farklı illerinde sokağa çıkıyor.

Başkent Tahran’da ise ilçelerde, mahallelerde ve sitelerde kitlesel eylemler devam ediyor.

ÜNİVERSİTE YURTLARINA VAHŞİ SALDIRI

Üniversitelerde ve liselerde de ders boykotları ve eylemler devam ediyor. Eylemler okullarda ve sokaklarda sürerken gece saatlerinde de yurtlarda protestolar yapılıyor. Eylemlerin sürdüğü üniversiteler arasında Zahedan, Pars, Khace Nasir, Kerman, Meşhed, Ahvaz, Qazvin yer alıyor. Polis ise öğrencilere baskı uygulayarak gece saatlerinde yurtları basıyor. Son olarak Sedef Erkek Yurduna yapılan baskın sonrası 4 öğrenci tutuklandı.

Ahvaz Jundishapur Üniversitesi Öğrencisi Mohammad Safaei’nin tutuklanmasına ilişkin sosyal medyada yayılan videoda da öğrenci yardım çığlıkları atarken polisin onu yerde sürükleyerek götürmesi büyük tepki çekti. Olayın hemen ardından İran Öğrenci Konseyleri Merkezi eylem ve boykot kararlarını yeniledi. Tahran Üniversitesinde ise öğrenciler “Ordu ve şeriat hükümeti her ölümün sorumlusu” sloganlarıyla yaşananlara tepki gösterdi.

İRAN’DA YÜZLERCE KİŞİ ÖLDÜRÜLDÜ

Mahsa Amini’nin öldürülmesinin 40. gününde meydana gelen yaygın protestoların ardından İran’da süreç yeni bir aşamaya girdi. Uluslararası Af Örgütüne göre sadece çarşamba, perşembe ve cuma günü en az 8 kişi polis tarafından öldürüldü. İran’da yaklaşık 45 gündür süren protestolarda resmi kaynakların isim ve illerle yayımladığı listeye göre 35’i çocuk 282 kişi polis tarafından protestolar esnasında veya sorguda işkence edilerek öldürüldü. Ancak yerel kaynaklar bu rakamın 350’den fazla olduğunu ifade ediyor.