Danimarka Komünist İşçi Partisi: Halktan yana değişiklik sınıf mücadelesiyle gelir

Mahmut ALGÜNERHAN

Danimarka’da 1 Kasım'da yapılan seçimlerden sonra yeni hükümet kurma çalışmaları başladı. Danimarka Komünist İşçi Partisi (APK), seçim sonuçlarına ilişkin yaptığı açıklamada, yeni hükümetin de önceliğinin sermaye olacağına dikkat çekerek, halktan yana bir değişim için işçi sınıfının mücadelesinin önemini vurguladı.

Seçimde sol blok 87, sağ blok 72 ve Ilımlı Parti 16 milletvekili çıkardı. Sosyal Demokrat azınlık hükümetinin başındaki Mette Frederiksen, seçim sonuçları hakkında bilgi vermek ve yeni bir hükümet kurma çalışması için Danimarka kraliçesini ziyaret etti. Frederiksen, seçim kampanyasında vadettiği gibi, yani geniş bir hükümet olasılığını araştırmaya çalışıyor. Bunun başarılı olup olmayacağı önümüzdeki günlerde görülecek.

HANGİ PARTİ KAÇ VEKİL ÇIKARDI?

Seçimlerde, sosyal demokrat parti Socialdemokratiet (S) oyların yüzde 27,5'ini alarak 50 milletvekili (artı 2) ile birinci parti çıktı. Venstre  (V) oyların yüzde 13,3 ile 23 milletvekili (eksi 20), Moderat (M) yüzde 9,3 ile 16 milletvekili (artı 16), Sosyalistisk Folke Parti (SF) yüzde 8,3 ile 15 milletvekili (artı 1), Danmarksdemokraterne (DD) yüzde 8,1 ile 14 milletvekili (artı 14),  Liberal Alliance (LA) yüzde 7,9 ile 14 milletvekili (artı 10), Den Konservative Parti (KF) yüzde 5,5 ile 10 milletvekili (eksi 2), Enhedslisten (EL) yüzde 5,1 ile 9 milletvekili (eksi 4), Radikale Venstre (RV) yüzde 3,8 ile 7 milletvekili (eksi 9), Nye Borgerlige (NB) yüzde 3,7 ile 6 milletvekili (artı 2), Alternativet (ALT) yüzde 3,3 ile 6 milletvekili (artı 1), Dansk Folkeparti (DF) yüzde 2,6 ile 5 milletvekili (eksi 11) çıkardı. Yüzde 0,9 oy alan Frie G ile yüzde 0,5 oy alan Kristen demokrater vekil çıkaramadı.

Sosyal Demokrat Parti, Kuzey Jutland'daki Minklandsby'de de en büyük parti oldu. 2020'de 39 vizon çiftliğinin bulunduğu Kuzey Jutland köyü Gjøl'de de Sosyal Demokratlar açık ara en büyük parti oldu. Fakat 2019 seçimlerine göre oy oranı yüzde 2,3 geriledi.

Bölge, Danimarka vizon endüstrisinin merkezi bir parçasıydı. Bu nedenle, seçim öncesi, bölge sakinlerinin, ülkenin vizon çiftliklerini kapatma kararının ön saflarında yer alan S hükümetine olan inancını yitireceği beklentisi gerçekleşmedi. Sosyal Demokratlar 825 seçmenin olduğu bu kasabada yüzde 30,9 oyla en büyük parti, ikinci parti ise yüzde 19,6'ile DD.

IRKÇI PARTİLER OYLARINI ARTIRDI

Daha önce liberal partiden ayrılıp, Ilımlılar Partisi’ni kuran eski başbakan Lars Lokke Rasmussen'in yeni partisinin yanı sıra ırkçı DD Partisi de oylarını artırdı. Ancak diğer ırkçı parti olan Danimarka Halk Partisi DF’nin oylarının DD'ye kaydığı görüldü. Bu seçimde DF, 11 milletvekili kaybederek ancak yüzde 2,6 ile 5 milletvekili alabildi.

En çok milletvekili kaybeden ise liberal parti Venstre oldu. Daha önce 43 milletvekiline sahip olan Venstre, 20 milletvekili kaybetti. Ülkede en düşük oyu alan parti ise yüzde 0,5 ile Hristiyan Demokratlar oldu.

1990'DAN BU YANA EN DÜŞÜK KATILIM

İki gün önce yapılan seçime katılım oranı, yüzde 84,2 ile 1990’dan bu yana kaydedilen en düşük seviyede. Oy kullanma hakkına sahip 4 milyon 270 bin 774 kişiden 3 milyon 534 bin 111'i oy verdi. 1990'daki katılım oranı yüzde 82,8'di.

"KURULUCAK HÜKÜMETİN ÖNCELİĞİ YİNE SERMAYE OLACAK"

Danimarka Komünist İşçi Partisi (APK), seçim sonunda bir açıklama yaptı. Açıklamada, emekçi güçlerin lehine gelişmelerin ancak sınıf mücadelesiyle gelebileceğini vurgulandı.

Değerlendirmede, “1 Kasım'daki genel seçimlerin sonuna kadar bu kadar çok kişinin şüphe duymasının iyi bir nedeni var. Politikaya güven bu ölçüde tükenmiştir ve birçok yerde artık yoktur. Artık kameralar kapandığına göre, güç mücadelesi tüm hızıyla devam edecek ve seçim vaatleri de rafa kaldırılacak. Meclis sirki yerinde olacak” ifadelerini yer verildi.

Açıklamanın devamında, “Gelecekteki bir hükümet draması, kemer sıkma ve izlenecek savaş politikaları gerçeğini değiştirmeyecek. İşin özü aslında sosyal demokrat hükümetin politikalarına ve eylemlerine karşı ayak direyen bir kırmızı blok yok. Burjuva sosyal demokrat bir hükümetin önderlik ettiği burjuva liberal politikalar keskinleşerek devam edecek” denildi.

İktidarın sermaye yönelik politikalarına devam edeceği belirtilen açıklamada, “Hükümet koltuğuna kimin oturduğuna bakılmaksızın politika, Danimarka sanayisinin, patron örgütlerinin ve yönetim kurullarının gölgesinde şekillendirilir. Ardından AB ve NATO'nun direktifleri ve sopası takip edilir” denildi.

İŞÇİLERE MÜCADELE ÇAĞRISI

İşçilere mücadele çağrısı yapılan açıklamada, “İşçiler kendi güçlerine, dayanışmalarına ve sınıf mücadelesinin yoluna güvenmelidir. Sosyal yardımlar, enflasyonu ve reel ücret kayıplarını karşılayacak şekilde güvence altına alınmalıdır” diye belirtildi.

Enerji fiyatlarından ekstra kârı kesmenin yeterli olmadığı belirtilen açıklamada, “Kâr ve piyasa güçleri, enerji piyasasından tamamen çıkarılmalıdır. Vergilerle devlet hırsızlığını tamamen durdurun. Artan kiralar ve ısınma maliyetleri sebebiyle kimsenin evden çıkarılmaması sağlanmalıdır. Hiç kimse yemek ve sıcaklık arasında seçim yapmaya zorlanmamalıdır. Savunma anlaşmasından elde edilen milyarlar ve ek ödeneklerin, halk sağlığı, bakım ve eğitim sektörlerinin iyileştirilmesi için kullanılmasını talep ediyoruz. Çocuklar ve yaşlılar için sosyal yardımları kalıcı olarak tesis edilmeli, kamu görevlilerine onurlu ücret ve çalışma koşulları sağlanmalıdır” talepleri dile getirildi.

"DANİMARKA'NIN SAVAŞA KATILIMI DURDURULSUN"

Ukrayna'daki tüm emperyalist güçlerin ülkeye terk etmeleri ve ateşkes sağlanması çağrısının yapıldığı açıklamada, “Danimarka'nın savaşa katılımı durdurulsun. Danimarka topraklarında NATO ve Amerikan üssü ve askerine hayır. Danimarka, emperyalist ittifaklar olan AB ve NATO'dan ayrılmalı. Savaş bütçelerini çöpe atılmalıdır” denildi.

APK, açıklamasında, Avrupa ülkelerindeki sendikalara da "Tam enflasyon teminatlı ücret artışları talep edilmeli" çağrısını yaptı.

"SINIF MÜCADELESİNE KATILIN VE ÖRGÜTLENİN"

Avrupa ve Danimarka’nın ekonomik krizin eşiğinde olduğuna dikkat çekilen açıklamada şu çağrı yapıldı:

“Taraflarının bedelini halka ödettiği bir savaşın ortasındayız. Bu nedenle sadece ücretler ve çalışma ile ilgili değil, aynı zamanda siyasi bir protesto ve savaşı hemen durdurmak için sinyal gönderilmelidir. Danimarka hükümetinin savaşı uzatmak için para ve ordu göndermesi durdurulsun. Sınıf iş birliği siyasetinden kurtulmak gerekir. Bunun yerine, sınıf mücadelesine katılın ve örgütlenin, talepleri yükseltin ve onlar için savaşın. Devrimci bir yol ve değişime ihtiyaç var.”

Danimarka'da merkez sol ittifak parlamentoda çoğunluğu elde etti