Expression Interrupted raporu: Gazetecilik dava ve engellemeler kıskacında

Expression Interrupted platformunun hazırladığı 3 aylık rapor gazetecilerin dava, engelleme ve sansüre karşı karşıya olduğunu bir kez daha gösterdi. Rapora göre bu süreçte 73 gazeteci hakim karşısına çıktı. Gazetecilere en çok yöneltilen suçlama “terör” oldu. Basın İlan Kurumunun (BİK) gazetemiz Evrensel’in resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını gasbetmesi de raporda kendine yer buldu. 

73 GAZETECİ HAKİM KARŞISINA ÇIKTI

Expression Interrupted platformu temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan İfade ve Basın Özgürlüğü Gündemi raporunu yayımladı. “Gazetecilik dava ve engellemeler kıskacında” başlıklı rapora göre; adli tatili de kapsayan yılın üçüncü çeyreğinde 51 davada 73 gazeteci hakim karşısına çıktı. Mahkumiyetle sonuçlanan 10 davada 11 gazeteciye toplam 30 yıl 11 ay 11 gün hapis cezası verildi. Yargılanan gazetecilerden sadece 5'i beraat etti. En az 23 gazeteci haber takibi esnasında polisin fiziksel şiddet ve tehdidine maruz kaldı. 2022’nin ikinci çeyreğinin sonunda 67 olan tutuklu gazeteci sayısı ise 68’e yükseldi.

"TERÖR" SUÇLAMALARI İLK SIRADA 

Raporda özellikle yargılamalarda gazetecilere en fazla “örgüt propagandası yapmak”, “örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” ve “örgüt üyesi olmak” üzere “terör” suçlamaları yöneltildi. Bunların ardından en sık yöneltilen suçlamalar ise “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek”, “kamu görevlisine hakaret” ve “Cumhurbaşkanı'na hakaret” şeklinde kayıtlara geçti.

23 GAZETECİYE ŞİDDET VE TEHDİT

Rapora göre; en az 23 gazeteci haber takibi esnasında polisin fiziksel şiddet ve tehdidine maruz kaldı. Bir gazeteci sınır dışı edilirken, bir gazetecinin de Türkiye’ye girişine izin verilmedi. Bir gazeteci ve bir medya çalışanı, haber takibi esnasında yaşanan trafik kazasında yaşamını yitirdi. Aynı dönemde, 20 gazetecinin ise fişlendiği ortaya çıktı.

EVRENSEL'İN İLAN HAKKI İPTAL EDİLDİ

Basın İlan Kurumu (BİK) raporun incelediği üç aylık dönemde, Evrensel gazetesinin resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını tümüyle iptal etti. Eylül 2019’da alınan resmi ilan ve reklam durdurma kararı sebebiyle gazetemize üç yıldır ilan verilmiyordu. Yeni Asya gazetesiyle ilgili 28 Ocak 2020’den bu yana süren ilan yasağı da raporun hazırlandığı dönemde hâlâ sürüyordu.

Rapora konu dönemde Anayasa Mahkemesi (AYM), Cumhuriyet, Sözcü, BirGün ve Evrensel gazetelerinin BİK’in “ilan kesme” cezalarıyla ilgili 14 bireysel başvuru dosyasını tek bir dosyada değerlendirerek karara bağladı. AYM, 10 Mart tarihli kararında, cezaların basın ve ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti ve ceza kesilen gazetelere ayrı ayrı 10 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi.

RTÜK’ÜN HEDEFİNDE HALK TV, HABERTÜRK VE TELE 1 VARDI

RTÜK cezaları da raporda yer aldı. RTÜK’ün program durdurma ve para cezalarının hedefinde Halk TV, Habertürk TV ve Tele 1 kanalları yer aldı.

RTÜK üyesi İlhan Taşcı’nın açıkladığı verilerin yer aldığı rapora göre; 1 Ocak – 15 Eylül 2022 arasında, RTÜK eleştirel yayın çizgileriyle bilinen televizyon kanalları hakkında toplam 11,5 milyon TL tutarında 38 ceza verirken, aynı dönemde iktidara yakın kanallara ise toplam 1,5 milyon TL tutarında üç kez ceza verdi. (MEDYA SERVİSİ)