Prof. Dr. Aziz Konukman: Cumhurbaşkanı YDO’yu düşürme yetkisini kullanmalı

Vergi, ceza ve harçlara yapılması beklenen yüzde 122,93 (Yeniden değerleme oranı bu düzeyde ilan edilecek) zam kapıda. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298 inci maddesinin (B) fıkrasına göre, yeniden değerleme oranı (YDO), yeniden değerleme yapılacak yılın ekim ayında (ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre TÜİK ÜFE’sinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranı olup, bu oranın (yüzde 122,93) Hazine ve Maliye Bakanlığınca Resmî Gazete ile ilan edilmesi gerekiyor.  İlanın bu ay içerisinde yayımlanması bekleniyor.

YÜZDE 122 ZAM

Bu hüküm uyarınca yeniden değerleme oranı 2022 yılı için yüzde 122,93 olarak tespit edilecek. Yayımlanacak tebliğ gereği, ocak 2023’de maktu vergilerde (Çevre temizlik vergisi, emlak vergisi, motorlu taşıt vergilerinin (MTV) tamamı ile bazı işlemlere ilişkin harçlar, damga vergileri ve özel tüketim vergileri maktu olarak belirleniyor) emlak hariç (Emlak Vergisi Kanunu’nda matrahın hesabında vergi değerlerinin her yıl YDO’nun yarısı kadar artırılarak uygulanması öngörülüyor) yüzde 36,20’lik bir artış yapılması anlamına geliyor. Bunun dışında vergi cezaları, trafik cezaları da yine bu oranda artacak.

İktisatçı Prof. Dr. Aziz Konukman, “YDO’da artış öngörülen bu düzenlemelerin hemen hemen hepsinde yeni rejime geçilmesiyle birlikte Cumhurbaşkanına ilgili tutar, had veya tarifeyi daha düşük oranda artırabilme, bazen de daha fazla artırma yetkisi verilmiştir. Cumhurbaşkanı, bu surette tespit edilen had ve tutarları yüzde 50’sine kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir. Daha önce bu yetki Bakanlar Kurulunda idi. Bu nedenle sadece YDO’ya bakmayıp, Cumhurbaşkanlığı kararlarını da izlemek gerekiyor” dedi.

ERDOĞAN ZAMMI DÜŞÜREBİLİR

Başta emekçiler olmak üzere geniş halk yığınlarının beklentisinin bu oranın maktu vergiler ve cezalarda yarı yarıya düşürülmesi olduğunu kaydeden Konukman, “Nitekim 2021 yılında uygulanacak bir servet vergisi olan MTV zam oranı yüzde 36,20’den (o yıl belirlenen YDO) yüzde 25’ye çekilerek (İstenilse bu oran yüzde 18,1’e de düşürülebilirdi) indirim yapma yetkisi 4892 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile kullanılmıştı. İlgili karada 533 sıra No’lu VUK Genel Tebliğinde 2021 yılı için yüzde 36,20 olarak ilan edilen yeniden değerleme oranının Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na ekli I, II, IV sayılı tarifeler ve I/A sayılı tarifede yer alan taşıtlar için yüzde 25 olarak uygulanacağı belirtilmişti” dedi.

ERDOĞAN YETKİSİNİ KULLANMALI

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söz konusu yetkiyi kullanması gerektiğini kaydeden Konukman şu değerlendirmede bulundu: “Hazine ve Maliye Bakanlığınca kasımda Resmi Gazete ile ilan edilecek tebliğin ardından ayrıca aralık ayında aynı Bakanlığın Gelir Vergisi Genel Tebliği de Resmi Gazete’de yayımlanmış olacak. Bu tebliğ ile YDO düzeyinde artırılan had ve tutarlar, basit usulde vergilendirme ve menkul sermaye iradının beyanında indirim oranı uygulamasına ilişkin hususlar açıklanıyor. Bu hususlardan emekçileri yakından ilgilendiren düzenleme, gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarifenin (gelir vergisi matrahı veya dilimleri) YDO dikkate alınarak yeniden belirlenecek olmasıdır. Her vergi dilimindeki matrah tutarları YDO kadar artırıldığında çalışanların maaşlarında üst vergi dilimine geçilmesi nedeniyle eylül-ekim aylarında kesinti yapılıyordu. Bu mağduriyetin giderilmesi için her bir dilimdeki vergi matrahının resmi olarak ilan edilen YDO’dan daha yüksek belirlenmesi gerekiyor. Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan maktu had ve tutarlar da takip eden yılda yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanıyor. Bu şekilde otomatik olarak hesaplanan maktu had ve tutarların yüzde 5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmıyor. Cumhurbaşkanı, yeniden değerleme oranı ile artan değerleri yüzde 50’sine kadar artırmaya veya indirmeye yetkili. (Gelir Vergisi Kanunu madde.123). Cumhurbaşkanı bu madde gereği bu oranı yüzde 50’sine kadar artırma yetkisini mutlaka kullanmalıdır.”

‘MUHALEFET ISRARCI OLMALI’

Başta muhalefet partileri ve toplumun örgütlü temsilcilerinin bu taleplerin hayata geçirilmesi konusunda ısrarcı olması gerektiğini kaydeden Konukman, “Cumhurbaşkanını bu yetkilerini kullanması yönünde zorlamalıdır” dedi. (EKONOMİ SERVİSİ)