Sayıştay raporları: Kayyum yönetimindeki belediyelerde borç katlandı

HDP’li siyasetçilerin görevden alınarak kayyum atanan belediyelerde, borçlanma sınırının 10 katı aşan oranlarda aşıldığı ortaya çıktı. Sayıştay, Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresinin borçlanma limitinin 152 milyon 323 bin TL olmasına rağmen borcun 1 milyar 442 milyon 581 bin TL’ye çıktığını tespit etti. Kayyum yönetimleri 2019 yerel seçimleri öncesinde de belediyelerdeki yeni yönetimlere borç batağı bırakmıştı.

Sayıştay tarafından Mardin Büyükşehir Belediyesine bağlı Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresine (MARSU) dair hazırlanan raporda, borçlanma stok tutarının yasal limitin üzerinde olduğu kaydedildi. MARSU’nun borçlanma limitinin 152 milyon 323 bin 516 TL olduğu ancak mevcut borcun 1 milyar 442 milyon 581 bin TL’ye ulaştığına dikkat çekildi. MARSU’nun borç stokunun 11.80 kat aşıldığına işaret edilen raporda, şu uyarıya yer verildi: “Borçlanmanın yasal sınırının yaklaşık 12 kat üzerinde olması ve her geçen yıl daha da artması ileride idarenin asli görevlerini yerine getirmeme riskini ortaya çıkarmaktadır. Bu itibarla; idare borç stok durumunu belirleyerek bu tutarın en son kesinleşen bütçe gelirinin yeniden değerleme oranında artırılmış miktarını geçirmemesi ve borç stok durumu yasal sınırın altına düşürülmeden yeni borçlanmaya gidilmemesi gerekir” denildi.

Öte yandan 31 Mart 2019 yerel seçimlerine kadar kayyum yönetimi tarafından 620 milyon TL borçlandırılan MARSU’nun borcunun 3 yıl içerisinde 822 milyon TL daha arttırıldığı ortaya çıktı.

İHALESİZ ARAÇ KİRALAMANIN BAHANESİ KOVİD OLDU

Sayıştay, Nusaybin Belediyesinin 7 ayrı firmadan açık ihale yapılmaksızın, doğrudan temin yoluyla aylık faturalandırılmak üzere toplam 31 aracın toplam 1 milyon 688 bin 650 TL’ye kiralandığını kaydetti. Belediyenin araçları doğrudan temin yoluyla kiralamasının kanuna aykırı olduğu belirtilen raporda, belediyenin söz konusu duruma “kovid-19” ve “güvenlik” gerekçesini sunduğu aktarıldı. Raporda, belediyenin öne sürdüğü gerekçeler “Tatmin edici” bulunmayarak, “Araç kiralama işlemlerinin pandemi sürecinden etkilenmesinin kiralama işinin doğası gereği mümkün olmayacağı mütalaa edilmektedir. Ayrıca kiralanan araçlar güvenlik tedbirleri ile ilgili olmayan türden araçlardır” denildi. Raporda araçların 5 tanesinin iş makinesi, 4 tanesinin kamyon, 4 tanesinin minibüs, 8 tanesinin kamyonet ve 10 tanesinin de binek araç olduğu aktarıldı.

AĞRI BELEDİYESİ BORCUNU EKSİK GÖSTERDİ

Sayıştay raporunda, Ağrı Belediyesinin toplamda 148 milyon TL kredi borcu olduğu ancak bu borcun 86 milyon TL daha eksik gösterildiği tespit edildi. Rapora göre toplam borçları eksik gösteren Ağrı Belediyesinin İller Bankasına 107 milyon 993 bin TL, diğer bankalara ise 40 milyon 115 bin TL, toplamda 148 milyon TL kredi borcu olduğu ortaya çıktı. Borcun 86 milyon TL eksik gösterildiğini tespit eden Sayıştay, borcun toplam tutarının 62 milyon TL olarak gösterildiğini belirledi. Yine belediyenin, Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ’ye toplam 32 milyon 570 TL, vergi ve sosyal güvenlik kurumuna ise 37 milyon TL borcu olduğu raporu yansıdı.

MAL ALIMINDA SINIR AŞILDI

Belediyenin doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yaptığı alımlarda Kamu İhale Kanunu’nda belirlenen limitlere uymadığı ifadelerine yer verilen raporda, şu ifadelere yer verildi: “Ağrı Belediyesinde yaptığımız incelemelerde, mevzuat hükümlerine aykırı hareket edildiği tespit edilmiştir. 2021 yılı için bütçeye mal alımları için aktarmalar dahil 74 milyon 255 bin TL ödenek konulduğu görülmüş, dolayısıyla mevzuat hükümlerine göre parasal limitler dahilinde yapılacak mal alımlarının 7 milyon 425 bin TL’yi geçemeyeceği hesaplanmıştır. Ancak 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin parasal limitlere tabi (d) bendine göre 11 milyon 682 bin TL ve 21’inci maddesinin (f) bendi kapsamında 1 milyon 90 bin TL olmak üzere toplam 12 milyon 772 bin TL tutarında mal alımı yapıldığı, yüzde 10’luk limiti aşan tutarın 5 milyon 347 bin TL’ye ulaştığı ve aşan bu tutar için de Kamu İhale Kurulundan görüş alınmadığı tespit edilmiştir” denildi.

DBP: SOSYAL YARDIMLAR USÜLSÜZ YAPILDI

Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) tarafından kayyum yönetimindeki belediyelerin denetimine ilişkin yapılan açıklamada, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesinin tüm belediye taşınmazlarının hacizli olduğunu, İhalelere dair yapılan incelemede, istisna kapsamında olmayan alımların ihale yapılmaksızın gerçekleştirildiği tespit edildi. Raporda, Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı tarafından 2021 yılı içerisinde yeşil alanlara, orta refüjlere, parklara ve ağaçlandırma sahalarına dikilmek üzere 23 milyon 205 bin 750 TL bedel ile ağaç, çalı, bitki ve lale soğanı alındığı kaydedildi. Söz konusu alımların Sakarya-Kocaeli bölgesinde yer alan 4 firmadan, her kalem için ayrı teklif alınmak suretiyle yapıldığı aktarıldı.

Belediye tarafından yapılan sosyal yardımların sosyal kart projesi ile alışveriş kartı verilmesi, öğrenci hanesine destek projesi ile nakdi destek sağlanması ve gıda yardımı projesi ile gıda kolisi verilmesi şeklinde gerçekleştirildiği belirtilen açıklamada, “sosyal kart projesi ile destek sağlanan 12 bin 110 vatandaştan 9 bin 829 vatandaşın Sosyal Yardım ve Dayanışma Vakfı aracılığıyla belirlendiği, Sosyal Yardım ve Dayanışma Vakfı aracılığıyla yardım alanlar dışında kalan 2 bin 281 vatandaşın yoksulluğunu kanıtlayıcı sigorta durumu ve tapu sorgulamalarının yapılmadığı; yardım alacak vatandaşların, beyan ve gözlem sonucu sosyal çalışmacılar tarafından hazırlanan sosyal inceleme raporu ve sağlık raporu ile belirlendiği tespit edilmiştir” denildi. Raporda, sosyal yardım için, aile nüfus bilgileri, tapu bilgileri, vergi mükellefiyet bilgileri, öğrenci bilgileri, sosyal güvenlik bilgileri, sosyal yardım bilgileri, üzerine kayıtlı araç bilgileri, gelir tespit bilgileri ve engelli durum bilgilerinin sorgulanabildiği bütünleşik sosyal yardım bilgi sisteminin (BSYBS) kullanılması önerildi. (MA)