Fatura hesabı sınavdan zor

Aksaray Üniversitesi’ne bağlı Aksaray Meslek Yüksekokulu Çevre Koruma ve Kontrol Bölümü Öğrencisi Hacı Erin de fatura hesabı yapanlardan. 23 yaşındaki Hacı Erin, Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde yaşayan dar gelirli ailesinin yardımıyla okuduğunu söyleyerek faturalardan dert yanıyor. Hacı Erin ile birlikte başlıyoruz faturaların hesabını dökmeye...

‘VERGİLER ÇOK FAZLA’

Türkiye’de doğal gaza son olarak 1 Ekim 2012 tarihinde, yüzde 9.8 oranında zam yapılmıştı. Bu son zam ile 2012 yılı içinde yapılan zamlar toplamda yüzde 48 oranına ulaştı.

Herkese geçen yıla oranla iki üç kat daha fazla tutarda fatura gönderildiğini söyleyen Erin, faturada tüketim bedeli ve vergi dışında herhangi bir açıklamanın olmamasına dikkat çekerek, doğal gaz faturalarının 2013 itibariyle ödenemez hale geldiğini söylüyor. olduğundan yakınıyor. Faturaya itiraz etmek istiyor ancak nasıl ve kime edeceğini bilemiyor, sonra da ekliyor: “İtiraz etmenin bir sonuç vereceğine inanmıyorum.”

Aralık ayına ait faturayı alıyoruz elimize. Erin, fatura bedelinin 324 TL olduğunu gösteriyor; bunun 273.85 TL’sinin tüketim bedeli, 49.29 TL’sinin de yüzde 18’lik Katma Değer Vergisi (KDV) bedeli. Doğalgazın 1 metre küpü için alınan 9.81 TL’nin çok yüksek bir fiyat olduğunu söylüyor Hacı Erin. Yine elektrik faturasının tutarı olan 302.5 TL’nin de 50 TL’sinin çeşitli vergiler olduğunu belirtiyor. Erin, “Yaz aylarında okullar tatil, bahar ve sonbaharda da ısınma ihtiyacı çok fazla olmadığı için, kış aylarında çok zorlanıyoruz” diyor.

‘HARÇ PARASININ İKİ KATI VERGİLERE’

Babasının işsiz olduğunu ve geçtiğimiz yıl bazı dersleri geçemediği için Başbakanlık tarafından verilen bursunun kesildiğini, bunun yerine geri ödemeli kredi verildiğini anlatan Erin, “Bu yıl derslerimin tamamını geçip, okulu bitiremezsem, seneye kredi bursum da kesilecek. O zaman okula devam edebilmek için bir iş bulup çalışmak zorunda kalacağım; iş bulamazsam da okula kaydımı dondurmak durumunda kalacağım” diyor.

Yeni öğretim yılında harç parası vermeyen ve buna çok sevindiğini anlatan Hacı Erin, ancak doğal gaz ve elektrik faturalarındaki yüksek kullanım bedeli ve vergilerle, alınmayan harç paralarından daha fazlasının zaten tahsil edildiğini vurguluyor. “Başta bunu bir iyileştirme olarak görüyordum ama bu faturalardan sonra artık bunun, kesinlikle iktidar partisinin oy almak için yaptığı bir kandırmaca olduğuna inanıyorum,” diyen Erin, akşam öğretiminde okuyan öğrencilerden harç alınmaya devam edildiğine, ev arkadaşının bu yüzden çok daha fazla zorlandığına dikkat çekiyor.

HARÇLAR GERİ Mİ GETİRİLİYOR?

BAŞBAKAN Yardımcısı Bülent Arınç, 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında harç paralarının alınmamasından 1 milyon 951 bin 494 öğrencinin istifade ettiğini aktarmıştı. Ancak Yüksek Öğretim Kurulu’nun (YÖK) hazırladığı yeni YÖK yasa taslağında yer alan “öğrenci katkı payı” ifadesi, kaldırılan harç paralarının tekrar alınmaya başlayabileceği yorumuna yol açıyor. Hacı Erin gibi bir çok öğrenciyi bu henüz ne anlama geldiği açıklanmayan bu madde endişelendiriyor.

DÜZELTME KATSAYISI’NA DİKKAT

AKSARAY Doğal Gaz Dağıtım Şirketi’nin sitesinde, sıkça sorulan sorulardan biri olan “Fatura tutarı, tüketime bölündüğünde neden doğal gaz perakende fiyatından farklı bir değer elde edilir?​” sorusuna verilen yanıtta, “Tüketicinin ihtiyaçları ve kimi teknik zorunluluklar nedeniyle, doğal gazın konutlara farklı basınçlarda pompalandığı” ileri sürülüyor. Yüksek basınçta daha fazla gaz verilen bir konuttaki sayaçla, daha az basınçla gaz verilen başka bir konuttaki sayacın aynı değeri gösterdiğini; bundan kaynaklı dengesizliğin giderilmesi için “düzeltme katsayısı” kullanıldığının anlatıldığı yanıtta, bundan kaynaklı fatura tutarının tüketime bölündüğünde elde edilen değerin farklı olabildiği savunuluyor. 

‘SANAYİYE İNDİRİM VAR ÖĞRENCİYE DE OLSUN’

AKSARAY Üniversitesi Öğrencisi Hacı Erin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın açıklamasına göre Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi’nin (BOTAŞ) müşteri profiline göre ücretlendirme yapabildiğini hatırlatıyor ve dar gelirli öğrencilere, öğrenci olduklarını belgelemeleri şartıyla bir indirim yapılabileceğini ifade ediyor. BOTAŞ yetkililerine bilgi edinme hakkı çerçevesinde yönelttiğimiz sorulara, haberimiz baskıya saatlere kadar henüz bir cevap verilmemişti. Ancak enerji dağıtım şirketlerinin teşvik için sanayi işletmelerine, kimi vakıf ve camilere tüketim ve vergi bedelinde indirim yapabildiği biliniyor.  (Aksaray/EVRENSEL)