2022 FIFA Dünya Kupası tarihte ilk kez bir Orta Doğu coğrafyasında düzenleniyor. Katar'da düzenlenen organizasyon, 18 Aralık'ta şampiyonluk maçıyla son bulacak.
Derleyen: Metin Taşkıran
1930 yılında Uruguay'da başlayan FIFA Dünya Kupası mücadelesi 92 yıldır devam ediyor. Daha önce 21 kez final oynanan bu organizasyon tarihinde ilk defa Orta Doğu coğrafyasında oynanıyor.
2 Aralık 2011 günü FIFA tarafından açıklanan ev sahibi ülke Katar olmuştu. Turnuvadaki maçların, 5 farklı şehirde ve 8 farklı stadyumda oynanması planlanıyor. 32 takımın 4’erli 8 grupta yer aldığı organizasyonda gruplarını ilk 2 sırada tamamlayan takımlar son 16 turuna yükselecek. Grupların ilk 2 sırasında yer alan takımlar, çapraz eşleşme usulüne göre rakip olacak. Şampiyonluk maçı 18 Aralık’ta oynanacak.
Ev sahibi ülke olarak Katar'ın seçilmesi beraberinde birçok tartışmayı getirmişti. FIFA yetkilileri, yolsuzlukla ve Katar'ın Dünya Kupası'nı satın almasına izin vermekle suçlanmıştı. Ülkedeki iklim koşulları da başka bir tartışmaydı ki bu nedenle klimalı stadyumların yapımı planlandı. Bu stadyumlar ve inşaatların yapımlarında ise binlerce göçmen işçi, iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.
KATILIM SAĞLAYAN ÜLKELER
20 Kasım günü başlayacak olan Dünya Kupası tarihinde şu ana kadar 79 ülke katıldı. Tarhinde ilk kez turnuvada boy gösterecek olan Katar'ın katılımıyla bu sayı 80'e yükselecek
FIFA DÜNYA KUPASI ŞAMPİYONLARI
Dünya Kupası tarihinde şimdiye kadar şampiyon olan ülke sayısı sadece 8, organizasyonda en başarılı ülke ise 5 şampiyonluk ile Brazilya. Brazilya'yı 4'er şampiyonlukla Almanya ve İtalya takip ediyor, Uruguay, Arjantin ve Fransa'nın 2 şampiyonluğu bulunurken İngiltere ve İspanya da birer kez şampiyon olma başarısını gösterdi.
İLK KEZ KADIN HAKEMLER DÜDÜK ÇALACAK
Katar’ın ev sahipliği yapacağı 2022 Dünya Kupası’nda ilk kez kadın hakemler görev alacak. Takımların aday kadroları baz alındığında 2022 Dünya Kupası’nda yer alacak olan en genç oyuncu Almanya Milli Takımı’nda yer alan 18 yaş ile Youssoufa Moukoko.
Öte yandan FIFA, ev sahibi ülke Katar ile yapılan görüşmeler sonucunda turnuvanın başlamasına kısa bir süre kala stadyumlarda alkol satışının yasaklandığını açıkladı.
RÜŞVET'İN GÖLGESİNDE SEÇİLEN KATAR
FIFA’nın 24 kişilik icra komitesinden Nijeryalı Amos Adamu ve Tahitili Reynald Temarii, Sunday Times tarafından rüşvet isterken suçüstü yakalanmış, oylama öncesinde görevden uzaklaştırılmıştı.
2011 yılında FIFA temsilcileri Kamerunlu Isaa Haaytou ve Fildişi Sahilli Jacques Anouma’nın Dünya Kupası seçimlerinde Katar lehine oy kullanmaları için 1,5 milyon dolar rüşvet aldığı iddia edildi. Bu iddialar sonrasında Dünya Kupası organizasyonunun 2022’de Katar’a verilmesine ilişkin yolsuzluk soruşturması başlatıldı.
Eski UEFA Başkanı Michel Platini ve 2002, 2007, 2011 ve 2015 yıllarında başkan seçilen Sepp Blatter de bu soruşturmada sorgulananlar arasındaydı. Platini’nin turnuvanın rüşvet karşılığında Katar’a verilmesinde büyük rol oynadığı iddia edildi. 2020 yılında ise suçlamalar Amerika Birleşik Devletleri’nde yargıya taşındı, Brooklyn federal savcılığı tarafından yayımlanan belgede, FIFA’da görevli birçok yönetici hakkında 2018 ve 2022 turnuvalarının ev sahipliğinin Rusya ve Katar’a verilmesi için rüşvet iddiaları yer aldı. Yapılan soruşturmalar sonucu verilen onca cezaya rağmen Katar kararından vageçilmedi.
İŞ CİNAYETLERİ
Uluslararası Af Örgütü’ne göre, Katar’daki işgücünün %90’ını göçmen işçiler oluşturuyor. The Guardian’ın raporuna göre ise ülkede son 12 yılda 6.750 göçmen işçi hayatını kaybetti. Güney Asyalı göçmenlerin yoğun olarak çalıştığı ülkede Hindistanlı 2.711, Nepalli 1.641, Bangladeşli 1.018, Pakistanlı 824 ve Sri Lankalı 557 işçinin hayatını kaybettiği açıklandı. Katar’daki Hindistan Büyükelçiliği hayatını kaybeden Hindistanlı işçilerin %80’inin doğal ölüm diye kayda geçtiğini aktardı. Hindistanlı işçilerin diğer ölüm nedenleriyse iş yeri kazası (%4), yol kazası (%10) ve intihar (%6) olarak kayda geçti. Bu veriler Filipinler ve Kenya gibi Katar’a çok sayıda işçi gönderen ülkeleri ise kapsamıyor.
MALİYETİ 200 MİLYAR DOLAR
Katar’da 20 Kasım 2022’de başlayacak olan turnuva, en fazla harcama yapılan Dünya Kupası olarak tarihe geçti. ABD merkezli spor finansmanı danışmanlığı şirketi Front Office Sports’ta yayımlanan yazıya göre, Katar’ın Dünya Kupası harcaması 220 milyar doları buluyor. 2018 Dünya Kupası için Rusya 11,6 milyar dolar harcarken, 2014 Dünya Kupası için Brezilya 15 milyar dolar harcamıştı. Katar’da düzenlenecek turnuva için harcanan para 2018 Rusya’nın yaklaşık 19, 2014 Brezilya’nın ise yaklaşık 15 katı.
