Af Örgütü: Rusya'da protesto haberlerini engellemek için gazeteciler susturuluyor

Uluslararası Af Örgütü, Rusya’daki duruma dair yeni bir rapor yayımladı.

Raporda kısıtlamaların, Şubat 2022’de Ukrayna’nın işgalinden bu yana arttığı ve savaş karşıtı hareketin kontrolsüzce bastırılmasının, kamuya açık protestolar ve bunlarla ilgili bilgi paylaşımının neredeyse imkansız hale getirdiğini belirtildi.

Raporda, "Rusya yetkilileri, kamusal protestoları bastırmak için ifade ve haber alma özgürlüğüne dönük karmaşık bir kısıtlama ve şiddetli misilleme sistemi geliştirdi. Bu kapsamda gazeteciler ve bağımsız gözlemciler tarafından protestolar hakkında yapılan haberler engelleniyor ve gazeteciler çıkarılan hukuksuz yasalarla soruşturmalar ve cezalarla karşı karşıya kalıyor" denildi.

Rapor, kamuya açık protestolar sırasında gazetecilere ve gözlemcilere yönelik keyfi gözaltı, güç kullanımı, tutuklama ve ağır para cezalarını içeren onlarca hukuka aykırı engelleme vakasını belgeledi.

Uluslararası Af Örgütü Araştırmacısı Natalia Prilutskaya, konu hakkındaki açıklamasında, "Şubat 2022’de on binlerce kişi, fahiş para cezaları ve hapis cezaları olasılığına meydan okuyarak Ukrayna’nın işgalini protesto etmek için Rusya kentlerinde sokaklara çıktı. Yetkililer, çok sayıda protestocuyu olabilecek en ağır para cezalarına çarptırarak yanıt verdi. Polis, protestoları izleyen ve bağımsız olarak haber yapan medya çalışanlarına ve gözlemcilere karşı acımasızca güç kullandı” dedi.

Prilutskaya "Kremlin, halkın protestolarla ilgili bilgi almasını ve protestoların gözlemlenmesini engelleyerek her türde kamusal hoşnutsuzluk ifadesini ortadan kaldırmaya çalışıyor" değerlendirmesinde bulundu.

SAVAŞ KARŞITI MESAJLAR CEZALANDIRILIYOR

Rapora göre ülkede 4 Mart 2022’de, ifade özgürlüğünü daha da kısıtlayan yeni bir mevzuat çıkarıldı.

Raporun yazıldığı sırada yetkililer, en az 9 gazeteci ve blog yazarı hakkında, bu mevzuat kapsamında “Rusya Silahlı Kuvvetleri hakkında yanlış bilgi yaymak” suçundan soruşturma başlatmıştı.

Bazı medya kuruluşları ve gazetecilere de Ukrayna’daki savaş hakkında bilgi paylaşmalarının ardından, bir diğer yeni “suç” olan, yurt dışında görev yapan Rusya Silahlı Kuvvetleri’ni “itibarsızlaştırmak” suçu kapsamında para cezası verildi.

Yeni mevzuatla, savaş karşıtı herhangi bir mesaj içeren bir haber, zulüm sebebi haline geldi.

Haziran ve Temmuz 2022’de, bağımsız medya kuruluşu Veçerni Vedomosti ve yayımcısı Guzel Aitukova, savaş karşıtı çıkartmaların ve işgale karşı çıkan diğer görsellerin kısmen bulanıklaştırılmış fotoğraflarını yayımladıkları gerekçesiyle 450 bin Ruble (yaklaşık 135 bin TL) para cezasına çarptırıldı.

Bağımsız bir internet gazetesi olan Dovod’un haber ekibinin çok sayıda üyesi ve Pskovskaya Guberniya gazetesi de, savaş karşıtı protestoları haber yaptıkları için hedef alındı. Gazetecilerin evlerine ve ofislerine baskınlar düzenlendi. Pskovskaya Gubernia, bir sonraki duyuruya kadar çalışmalarını askıya almak zorunda kaldığını açıkladı.

TV Rain ve Novaya Gazeta gazetesi, çalışmalarını durdurmaya zorlananlar arasındaydı. Radyo istasyonu Ekho Moskvy yetkililerce kapatıldı. 

Özgür basını hedef saldırılar, yüzlerce gazetecinin Rusya’dan göç etmesine sebep oldu.

YAKIN VE ETKİLİ İNCELEME TALEBİ

Natalia Prilutskaya, “Uluslararası toplumun yakın ve etkili inceleme yapması gerekiyor. Bu gibi karanlık zamanlarda, Rusya’nın kuşatma altındaki sivil toplumuna ve bağımsız medyasına yardım eli uzatmak, ülke içindeki ihlalleri gözlemleyen ve raporlayanlara destek olmak ve bunları tüm dünyaya anlatmak elzemdir" çağrısında bulundu. (MEDYA SERVİSİ)