Faiz bütçesi TBMM'de: KKM'yi savunan Fuat Oktay, yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 65 olarak açıkladı
TBMM Genel Kurulunda, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi görüşmelerine başlandı. Bütçe sunumunu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay yaptı.
Fotoğraf: Raşit Aydoğan/AA
TBMM Genel Kurulunda, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin görüşmelerine başlandı. Faiz giderleri 565,6 milyar lira öngörülen 2023 bütçesinin sunumunu yapan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Kur Korumalı Mevduatı (KKM) savunup yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 65 olarak açıkladı.
Genel Kurul, TBMM Başkanı Mustafa Şentop başkanlığında toplandı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, HDP Eş Genel Başkanları Mithat Sancar ve Pervin Buldan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de Genel Kurul Salonu'ndaki yerlerini aldı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, bütçeyle ilgili sunumunu gerçekleştirdi. Oktay, 2023 yılı bütçesi sunumunda enflasyonu yıl sonunda yüzde 65’e indirmeyi hedeflediklerini ve bir yıldır uygulanan KKM ile dövizdeki dalgalanmanın en aza indirildiğini söyledi.
"ÇARKLAR DURMADI"
Oktay teklif görüşmelerinin Plan ve Bütçe Komisyonunda 230 saat sürdüğünü bildirdi. Türkiye’nin küresel finansal krizden itibaren "kesintisiz büyümeyi başardığını" öne süren Oktay, "sanayide çarkları durdurmadan" üretime ve ihracata devam edilmesi, şirketler ve hane halkına verilen desteklerin etkisiyle yüzde 11,4 büyüme gerçekleştiğini söyledi.
Büyümenin istihdama da yansıdığını iddia eden Oktay, 2020 yılı ikinci çeyreğinden 2022 yılı üçüncü çeyreğine kadar olan dönemde mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak 4 milyon 900 bin istihdam artışı sağlandığını söyledi.
YIL SONU ENFLASYON HEDEFİ YÜZDE 65
Enflasyonun, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5 ve yılın üçüncü çeyreğinde ortalama yüzde 2,3 seviyesine gerilediğin söyleyen Oktay, "TÜFE yıllık artış oranının yıl sonunda OVP hedeflerimizle uyumlu olarak yüzde 65 civarında gerçekleşeceği; takip eden aylarda yıllık enflasyonun peyder pey gerileyeceği öngörülmektedir" dedi.
Oktay, “Yılın kalanında mevcut enerji fiyatlarındaki görünümün devamı, mal ve hizmet ihracatımızdaki mevcut kazanımların sürmesi ile cari işlemler açığında 2022 yılında OVP hedefine ulaşılabileceği beklenmektedir. Önümüzdeki dönemlerde ise attığımız adımların meyvelerini vermesiyle cari işlemler dengesinde kademeli ve kalıcı iyileşme öngörülmektedir" dedi.
"KKM DÖVİZDE DALGALANMAYI EN AZA İNDİRDİ"
Bütçenin üzerindeki önemli yüklerden biri olan KKM konusunda ise Oktay, bir yıldır uygulanan sistemin "finansal istikrarı güçlendirdiğini" savundu. Oktay, “KKM ile birlikte devreye aldığımız destekleyici enstrümanlar sayesinde döviz kurlarındaki dalgalanma en aza indirilmiş, döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduatlardaki payı önemli ölçüde gerilemiş ve TL mevduatların ortalama vadesi uzamıştır” dedi.
Oktay, kredi kullanımına ilişkin ise KOBİ'lere Ocak-Kasım döneminde nette 695 milyar lira kredi kullandırıldığını, bu tutarın 2021'in aynı döneminde 93 milyar lira olan KOBİ net kredi kullanımının yaklaşık 8 katı olduğunu söyledi. TL cinsi yatırım ve ihracat kredilerinde de "olumlu gelişmeler" olduğunu söyleyen Oktay, “Bu kredilerin toplam TL ticari kredilerdeki payı 2022 yılında yüzde 10’dan yüzde 19’a yükselmiştir. İmalat sanayi firmalarına 2021 yılının ilk 10 ayındaki net TL kredi kullandırımı 53 milyar lira iken, 2022 yılının aynı döneminde 482 milyar lira olarak gerçekleşmiştir” dedi.
ÖNGÖRÜLEN FAİZ GİDERİ 565,6 MİLYAR LİRA
2023-2025 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Programdaki hedefler üzerinden bütçeyi değerlendiren Oktay, bütçe açığının GSYH’ye oranını program sonunda yüzde 1,5 düzeyine indirmeyi hedeflediklerini söyledi.
2023 yılı bütçesinde giderlerin 4,469 trilyon, gelirlerin 3, 810 trilyon ve bütçe açığının 659,4 milyar olarak öngörüldüğünü kaydeden Oktay, faiz giderlerinin 565,6 milyar lira olduğunu aktardı.
VERGİ HEDEFLERİ
Gelir politikalarında işçi, esnaf ve çiftçiler için vergi muafiyetleri getirdiklerini anlatan Oktay, gıda maddelerindeki KDV oranının da yüzde 1’e indirildiğini aktardı.
2023 yılında öngörülen vergi gelirleri ise şöyle açıklandı:
- Gelir Vergisi 495 milyar lira,
- Kurumlar Vergisi 619,1 milyar lira,
- Özel Tüketim Vergisi 510,6 milyar lira,
- Katma Değer Vergisi 1 trilyon 135 milyar lira,
- Motorlu Taşıtlar Vergisi 38,7 milyar lira,
- Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 75,1 milyar lira,
- Damga Vergisi 55,5 milyar lira,
- Harçlar 105,2 milyar lira,
- Diğer Vergiler 165,3 milyar lira.
İYİ PARTİ: DIŞ GÜÇLER YÖNETSE BU KADAR ZARAR VEREBİLİRDİ
İYİ Parti Grup Başkanvekili Musavvat Dervişoğlu, bütçeye dair konuşmasında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ni eleştirdi.
“Vatandaşlarımızı 2023 bütçesini neden merak etsinler? TBMM bütçeyi kabul etmezse ne olacaktır? Hükümet mi düşecektir? Bu ucube siyasal sistemde bütçe yapma yetkisi Meclisten alınmış, iktidara verilmiştir” diyen Dervişoğlu, AKP'nin “3 Y” (yoksulluk, yolsuzluk, yasaklar) ile mücadele etme iddiasıyla iktidara geldiğini ama yasama, yürütme ve yargı olmak üzere başka “3 Y”yi yok ettiğini söyledi. “Bir cumhurbaşkanı, Anayasa Mahkemesi’nin 15 üyesinden 12’sini tayin etme yetkisine sahipse orada yargı bağımsızlığından söz edilebilir mi” diye soran Dervişoğlu, 2018 yılında yürürlüğe giren sistemin ekonomiyi olumsuz etkilediğini anlattı.
Tek kişinin iki dudağı arasına bırakılan kararlarla bütçe açığı beklentisinin 4 yılda 10 kat arttığını belirten Dervişoğlu, “Geçen yıl bütçe açığı 278 milyar liraydı, bu yıl 660 milyar lira. O gün faize 73 milyar lira harcıyorduk, şimdi 565 milyar lira harcıyoruz. Ziya Paşa'nın güzel biraz lafı var: Ayinesi iştir kişinin, lafa bakılmaz” dedi.
Dervişoğlu konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “Dış güçler Türkiye’yi yönetseydi şeker fabrikalarını satardı, tank palet fabrikasını peşkeş çekerdi, telekomünikasyonu da özelleştirirdi. Dış güçler ve karanlık lobiler sınırlarımızı yol geçen hanına çevirirdi. Bir dış güç iktidara gelse bu ülkeye en fazla sizin verebildiğiniz kadar zarar verirdi. Ekonomiyi çökerttiniz fukaralığı yönetiyorsunuz, eğitimi çökerttiniz cehaleti yönetiyorsunuz.”
GÖRÜŞMELER 16 ARALIK'TA SONA ERECEK
Toplantıda bugün, daha önce alınan karar gereğince, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin ilk gün görüşmeleri gerçekleştirilecek.
Aralıksız 12 gün sürecek bütçe görüşmeleri, 16 Aralık Cuma günü sona erecek. Kamu idarelerinin bütçe ve kesin hesapları üzerindeki müzakereler 8 turda ele alınacak. (Ankara/EVRENSEL)