Lapseki’nin su kaynaklarının üzerinde bir de kurşun-çinko madeni işletilecek!

Özer AKDEMİR

Birinci sınıf kalitede sebze, meyve üretimi ve hayvancılık nedeniyle “Türkiye’nin Hollanda’sı” olarak nitelenen Çanakkale'nin Lapseki ilçesine bağlı Dumanlıdağ Çataltepe köyünde işletilmek istenen Kurşun, Bakır, Çinko tesisinin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) süreci için geri sayım başladı. Yörenin içme ve tarımsal sulama suyunun sağladığı barajların yanı başında işletilmek istenen madenin ÇED raporu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda ki İnceleme, Değerlendirme Komisyonunda (İDK) görüşülecek.

MADENİN BÜYÜK KISMI ORMAN ALANINDA

“Çataltepe Çinko, Kurşun, Bakır (Kompleks) Yeraltı Ocağı” projesine Çanakkale Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 121,99 ha’lık alanda ÇED Gerekli Değildir kararı verildi. Patlatmalı Yeraltı Maden İşletmeciliği yapılacak olan işletmenin ÇED alanı 781,59 ha’ı buluyor. Bir yılı hazırlık 12 yıl işletme ve 2 yıl rehabilitasyon süreci öngörülen maden işletmesinde toplam 200 işçinin çalışacağı ileri sürülüyor. Çataltepe Projesi kapsamında belirlenen 781,59 halık ÇED alanının çok büyük bir bölümü, 659,83 ha’lık kısmı orman alanı. İşletmenin ÇED alanında ayrıca tarım alanı içerisinde kalan bölümler için tarım dışı amaçlı kullanım için izinlerin alınması hedefleniyor.

PATLATMALI MADENCİLİK YAPILACAK

ÇED raporuna göre; patlatmalı yeraltı maden işletmesinde yıllık maksimum 500.000 ton cevher ve 175.000 ton pasa çıkarılacağı dile getiriliyor. İşletmede oluşacak atıklar için 2.500.000 m3 kapasiteli bir atık depolama tesisinin inşa edileceği belirtiliyor. “Tehlikeli atık” sınıfında olan bu atıkların toprağa ve suya karışmaması için her türlü önlemin alınacağı da ÇED raporunun taahhütleri arasında. Raporda, oluşacak pasanın pasa depolama alanında depolanacağı daha sonrasında ise yeraltı ocağında oluşacak galeri boşluklarında dolgu amaçlı kullanılacağı belirtiliyor. ÇED raporunda yeni rezerv bulunması durumunda kapasitenin artırılacağı belirtilirken, bu maden işletmesinin ömrünün de planlanandan çok daha uzun olacağını ortaya koyuyor.

EN YAKIN EVE 1 KM UZAKLIKTA

Lapseki ilçe merkezine 22 km mesafede bulunan maden işletmesine en yakın ev pasa

alanının 1, 23 km doğusunda yer alıyor. İşletmenin Cevher Stok Alanı 4 no’lu Galeri Girişinin 1,3 km kuzeydoğusunda da bir evin bulunduğu dile getiriliyor.

YAKLAŞIK 66 BİN AĞAÇ KESİLECEK!

Maden ayrıca 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı 0,9 km mesafede yer alıyor. ÇED sınırında bulunan Kolonia antik kenti Büyük İskender’in Granikos savaşına giderken geçtiği şehir olarak da biliniyor. Madencilik faaliyeti sürecinde ÇED alanı içerisinde toplam 65.943 ağacın kesileceği öngörülürken, neredeyse tamamı ormanlık olanda bulunan işletmenin kapasite artışı ile bu sayının katlanacağını söylemek mümkün.

SU KAYNAKLARININ YANI BAŞINDA

Madenin ÇED alanına 4,4 km mesafede Kozçeşme göleti yer alırken, 1 No’lu Pasa depolama

alanına 2,8 km uzaklıkta ise Gürgendere Göleti bulunmakta. Atık depolama tesisine göre; Lapseki Nusratiye Göleti 0,7 km, Güreci Göleti 7,4 km, Bayramdere Barajı Koruma Alanı (kısa mesafe uzaklık) 10 km, Bayramdere Barajı Aks 13,1 km, Çavuşköy Göleti 5,4 km yer almakta. Maden işletmesine yakın bulunan Çataltepe, Nusratiye, Beypınarı, Beyçayır köylerinin içme-kullanma sularının madencilik faaliyetinden etkilenmeyeceği ileri sürülüyor. Öte yandan büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayalı Lapseki ilçe ekonomisinin bu madencilik faaliyeti nedeniyle ciddi bir zararın olacağı da yöre halkının endişeleri arasında.

“DUMANLIDAĞ YÖRENİN TEK SU KAYNAĞI”

Lapseki Çevre Koruma, Üretim ve Dayanışma Derneği Başkanı Muammer Şimşek de bu endişeleri dile getirenler arasında. Yörede faaliyete geçmesi planlanan bu kurşun çinko madenciliğinin yanı sıra TÜMAD’ın altın işletmesinin de bulunduğunu belirten Şimşek, bu durumun yöre açısından bir felaket olacağını söylüyor. Kurşun-çinko madeninin yıllardır faaliyet olduğunu ama cevherin buradan taşınarak başka yerde zenginleştirildiğini aktaran Şimşek, “Firma şimdi 12 kat kapasite artışı yapmayı ve cevheri de burada zenginleştirmeyi planlıyor. Çataltepe öyle bir yer ki Dumanlıdağı'nın eteğinde, yörenin tek su kaynağı olan bir yerde. Dumanlıdağı’ın eteğinde bir sürü köy var. Türkiye'nin en kaliteli tarım ve hayvancılığı yapılıyor burada. Nusretiye göletinin bir bölümü projenin sahası içinde kalmış. Bir tarafta TÜMAD’ın altın madeni ki bunlar da kapasite artışına gitti, diğer yanda bu kurşun-çinko madeni bizim tarım ve hayvancılığımıza çok büyük zararlar verecek. Su kaynaklarımız Dumanlıdağ’dan geliyor ve zaten bize de yetmiyor bu sular. Birçok köy susuzluk çekiyor” diyor. Madencilik faaliyetlerine karşı dernek olarak çeşitli girişimlerde bulundukları, imza kampanyaları ve kurumlara dilekçeler verdiklerini belirten Şimşek, ÇED sürecinin sonuçlanmasının ardından ise dava açacaklarını söyledi.