Oyuncu seçimindeki eleme yargıdan döndü

Ramis SAĞLAM
İzmir

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Şehir Tiyatrolarına oyuncu alımı için 27 Haziran 2021 tarihinde yaptığı sınavın ilk aşamasında “başarısız sayılan” oyuncular, jüri üyelerinin her biri tarafından, ayrı ayrı düzenlenecek tutanaklar ile davacının sınavda başarısız olma nedenleri ortaya konulmadığını iddia ederek İzmir İdare Mahkemesi’nde, “İşlemin İptali” için dava açtı. Haksızlığa uğradıklarını belirten Cenk Verdi, Can Esendal, Tayfun Cingiler, Müzeyyen Durgun ve Özge Yıldırım açtıkları davayı kazandı. Konuyla ilgili açıklama yapan Oyuncular Sendikası, “Sektörümüzün gelişimi için oldukça kıymetli bulduğumuz bu hukuk süreci hepimiz için bir kazanımdır” dedi. 

İzmir 1. İdare Mahkemesi açılan davaya yönelik, “Oyuncu alımı sınavında” başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık görmedi. Kararın davacının İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Şehir Tiyatrolarına oyuncu alımı için 27 Haziran 2021 tarihinde yapılan sınavın ilk aşamasında başarılı sayılması sonucunu doğurmayacağı, davalı idare tarafından, karar gereği yeniden değerlendirme yapılarak işlem tesis edebileceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verdi. İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi, İdare Mahkemesinin kararını oy birliğiyle kesin karar olarak onadı.  Sınavda “başarısız” sayılarak dava açıp kazanan tiyatro oyuncularıyla süreci konuştuk. 

‘SINAV ŞEFFAF DEĞİLDİ’

Pandemide en dezavantajlı meslek grubu içinde olduklarını söyleyen Oyuncu Özge Yıldırım, hâlâ da pandeminin kayıplarını onarmaya çalıştıklarını söyledi. Bu dönemde geçtiğimiz haziran ayında çok uzun yıllardır açılması beklenen İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları sınavının haberini aldıklarında heyecanlandıklarını belirten Yıldırım, “Aynı dönem Devlet Tiyatroları, Mersin Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları ve Gaziantep B.B. Şehir Tiyatroları da kadrolu oyuncu alım sınavları yaptı. Bunlar mesleğimiz için sevindirici haberlerdi çünkü istihdam olarak kurum sınavları ülkemizde 10 yılı aşkın bir süredir yapılmıyordu” dedi.  

Sınava yüzlerce oyuncunun başvuru yaptığını dile getiren Yıldırım şunları anlattı: “Sınavda belirtilen ilk aşama olan dans ve şan elemesinde yüzlerce aday hemen elendi. Sınavda her adaya 1,5-2 dakika gibi komik bir süre verilmişti. Her adaya keyfi ve farklı eleme yöntemleri uygulandı. Eleme sonrası bu durum sosyal medyaya yansıdı. Bizler bu şekilde yapılan bir sınavın ciddiyetsizliği üzerine ses çıkardık. Bu aşamada Oyuncular Sendikası ile kurduğumuz iletişim sonucu davalarımızı açtık”

Tüm adayların sınav görüntüleri, sınav ölçme değerlendirme tutanaklarının mahkemece istendiği halde ibraz edilmediğini vurgulayan Yıldırım, “Davalarımız, süreç sonunda sınavın hukuksuz ve usulsüz yapıldığı kararına bağlandı. Bu usulsüz ve hukuka aykırı yöntem sadece bize yapılmadı elbette. Bu dava sadece bizim davamız değil. Bu dava, benzeri tüm yapıların şeffaf ve adil bir şekilde ilerleyebilmesi için emsal olabilecek bir dava” dedi.

'KIYMETLİ BİR KAZANIM'

“Hakkımızın ne olduğunu bilmeden yaşamak kadar ağırdır hakkımızı aramamak” diyen Cenk Verdi, “Adalete inancın her alanda yozlaştığı günümüz Türkiye’si koşullarında hala bazı mücadelelerin yılmadan verilmesi geç de olsa olumlu sonuçlar yaratıyor” dedi. Verdi, “Şimdi bizler bunun en yakın örneğiyiz. Bu işte bir ‘yanlışınız’ var dediğimiz güya uzman, güya duayen, güya hocalarımız yani jüri, bizleri dinleyip anlamak yerine, akıl almaz bir biatla gözlerini, kulaklarını ve ağızlarını sımsıkı kapayıp olayı ‘biz yaptık oldu’ ya getirdiklerini düşündüler. Fakat bu defa karşılarında haklarını arayan (ne yazık ki) 5 kişi buldular. Sektör adına da değişik gündemlere gebe bu emsal kazanım hepimizi biraz daha yüreklendirir diye umuyoruz. En kıymetli kazanımı bu olur umarız” ifadelerini kulandı.

‘NEDENİNİ USULSÜZLÜK’

Haklarını arıyorlar diye kendilerine kızanların olduğunu söyleyen Can Esendal şunları dile getirdi: “Bundan bir buçuk yıl önce oraya cebinde üç kuruş parayla eşinden dostundan borç almış gelmiş insanlar vardı. Niye elendiklerini bilmeden evlerine döndüler. Aslında biliyorduk da kanıtlamak gerekiyordu ve kazandığımız dava sonucunda öğrendik nedenini; ‘usulsüzlük’. Lafı çok uzatmayayım geçmişte yaşamıyoruz. Eskiden bu şekilde sınavlar yapılmış kimsenin sesi çıkmamış olabilir ama artık böyle değil. Tiyatroyu kendilerinin keşfetmediğini, bizlere de bir lütufta bulunmadıklarını anlatması gerekiyor birilerinin. Bizi kurumsal tiyatroların kapısından sokmamakla tehdit eden devlet kurumunda kadrolu sanatçı büyüklerimizi de gördük bu süreç vesilesiyle. Kusura bakmasınlar ama Nâzım Hikmet’in dediği gibi; ‘Demeye de dilim varmıyor ama kabahatin çoğu senin canım kardeşim.’ Biz sanatımızı icra etmeye devam ediyoruz, izlemeye de bekleriz. Son olarak süreçte destek olan herkese öncelikle de Oyuncu Sendikası ve adım adım davamızı takip edip her sorumuzu hiç sıkılmadan yanıtlayan avukatımız Ahmet Hakkakul’a sonsuz teşekkür ederiz”

‘MUTLU VE GURURLUYUM’

Bir hak mücadelesi sonucunda bir davayı kazandıklarını belirten Müzeyyen Durgun “Bugün kazandık dediğimizde, ‘Ne kazandınız şimdi?​’ diyenlere eski kafalı zihniyetlere, koltuk sevdalılarına, sadece ben bilirim diyenlere o işin artık öyle kolay olmayacağını, babalarının çiftliği gibi at koşturamayacaklarını göstermiş olduk. Ayrıca mağdur olup korkup, çekinip, herhangi bir ‘otoriteye’ karşı durulamayacağını sanan insanlara da güç ve cesaret vermiş olduk. Yine de illa ki maddi bir kazanç görmek isteyenlere de şunu söyleyebilirim; davayı kaybeden taraf 30 günlük yasal süre içinde mağduriyet giderici bir çözümle bulmak zorundalar. Biz de bekliyoruz. Üzüldüğüm ve aslında öfkelendiğim diğer önemli konu ise; tiyatro camiasında bu kazanımın fazla yer bulmaması. İnsanlar hala korkuyor ya da ‘bana ne’ diyebiliyorlar. Hatta bu haksızlığı yaşayıp, şahit olanlar dahi ilgisiz duruyor” dedi.