Sağlam yurtlarda yaşamak istiyoruz

Meltem ARCA

Kocaeli

Sabah saat 04.08’de Düzce’nin Gölyaka ilçesinde meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki depremde KYK yurtlarından yansıyan görüntülerin ardından başka şehirlerde KYK yurtlarında kalan öğrencilerin aklına "KYK yurtları depreme ne kadar dayanıklı veya bunun için yeterli önemler alınıyor mu?" sorularını beraberinde getirdi.

22 Kasım’da meydana gelen depremde insanların sallantıyla birlikte uykusundan uyanıp dışarı fırlama anları, üniversite amfisinin darmadağın olması ve öğrencilerin panik dolu anlarının kameralara yansımasıyla birlikte bir yandan depremle ilgili gerekli tedbirlerin alınıp alınmadığı hakkında sorular sorulurken bir yandan bizler kendi imkanlarımızla ne gibi tedbirler alabiliriz soruları gündeme getirdi.

KYK YURTLARI DEPREME DAYANIKLI DEĞİL

KYK yurtlarındaki oda düzeninin deprem olma ihtimalini düşünülerek düzenlenmediği oda girişinde dolapların bulunmasıyla çok aşikardır ki Düzce’de meydana gelen depremde öğrenci yurtlarından yansıyan görüntüler bunu destekler niteliktedir. Oda girişindeki dolaplar devrilerek öğrencilerin kapıdan çıkışını engellemektedir. Odanın yeterince büyük olmadığı durumlarda girişe dolabın duvara sabitlenerek yerleştirilmesi gerekir. Bunun dışında duvarların yeterince kalın olmaması,yan odadaki seslerin duyulması ve kolonlara vurunca ses geliyor olması tavan ile zeminin sağlam olmadığını gösteriyor. Deprem anında asansör kullanılamayacağından, iş kaçış anında kullanılacak merdivenlerin sağlamlığına geliyor İnşaa yıllarına bağlı olarak onların da çökme ihtimalinin yüksek olduğu düşünülüyor. Bina içindeki merdivenleri değil de yangın merdivenlerini kullanmaya kalksalar da kurtulma ihtimalleri şanslarına bağlıdır çünkü bazı yurtlarda yangın merdiveni demirden değil betondandır. Bazı yurt odalarında odanın fayansları, süpürgeliklerinin bile kendiliğinden döküldüğü görülünce binanın deprem anında ağır bir hasar alacağı ve beraberinde can ve mal kaybını meydana getirme ihtimalinin oldukça yüksek olduğuna dair şüpheleri akıllara sokabiliyor. Yurtlarda deprem tatbikatlarının yeterince ciddiye alınmadığı, katılımın az olduğu görülüyor. Kendi yaşamını yitirmek istemeyen her birey tatbikatı ciddiye almalıdır ki denemeyi pratiğe dökebilsin. Şu anlık deprem için öğrencilerin alabileceği en iyi önlem tatbikatlara katılmaktır. Altı kişiye çıkarılmış odalarda, masa altlarında çekmeceler bulunmaktadır. Yatak bazasının olmayışı ve yaşam üçgeni yapılabilecek herhangi bir alanın olmaması da sorunlardan biridir. Bazı yurtların deprem anında aşağı inip bazılarının inmemiş olması da problemdir. Her yurt can güvenliği için inmelidir. Uykusu ağır olanların hissetmemesi adına deprem olduğuna dair her katta siren çalmalıdır.

HEM KYK HEM DEVLET ÜZERİNE DÜŞEN SORUMLULUĞU ALMALI

Düzce depremiyle birlikte tekrar gündeme gelen önemli konulardan birisi de 17 Ağustos 1999’da Kocaeli,GöIcük ve Yalova hattında meydana gelen deprem üzerine alınmaya başlayan deprem vergilerinin nereye gidildiğiyle ilgilidir. Gelecek olan depremlere karşı önlem alacaklarını söyledikleri parayla hiçbir şey yapmadılar. Yapsaydılar Düzce bu kadar hasar almazdı. Öyleyse onca para toz olup uçtu mu? Bu soruya dair henüz net bir yanıt bulunamamıştır. Deprem adına binaların  inşaasında alınabilecek önlemlerden bahsedecek olursak sismik izolatör kullanılarak deprem şiddetini minimize edebilir ve taşıyıcı kolonlar üzerindeki yükü en aza indirebiliriz. Yapıların zemin üzerinde esnek bir şekilde konumlandırılmasını sağlayan izolatör Japonya, Çin ve Yeni Zelanda gibi depremin büyük şiddetle gerçekleştiği ülkelerde kullanılmaktadır. Türkiye 'ye de toplanan vergilerle yeni inşaa edilmiş binalarda bu sistem yapılabilirdi. Diğer bir önlemde ayarlı kütle sönümleyiciler veya diğer adıyla harmonik soğutucudur. Yapılara mekanik titreşimi azaltmak için konulan bir aygıttır. Bu küçük nesne, doğal eğilimi sallanma olan büyük binaların enerjisinden çalar ve sallanmayı sönümler. Depremi düşünerek sağlam binalar yapar ve deprem tatbikatlarına dair bilinci insanlara yayabilirsek milyonlara hayatlarını geri vermiş oluruz. Bu sadece devletin değil hepimizin elinde olan bir şeydir.