Hile hurda ile 30 bin zeytin ağacını sökecekler!

Özer AKDEMİR

Karaburun Yarımadası her geçen gün sayıları artan rüzgar enerji santrali (RES) projelerinin yanı sıra şimdi de güneş enerji santrali (GES) ile adeta bir enerji çöplüğü haline getiriliyor. Son örnek de Yaylaköy’den geldi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK), GES projesi ÇED raporu henüz onaylanmadan Yaylaköy’deki köylülerin arazilerini Lodos enerji şirketine kiraladığı ortaya çıktı. Köylüler, şirketin GES projesine onay verilirse 15 yıllık meyve veren 30 bin zeytin ağacının söküleceğini söylüyorlar. İddiaları sormak için Lodos şirketinin internet üzeriden ulaştığımız telefonunu açan olmadı.

ŞİRKET ZEYTİNLERİ SÖKÜP GES KURMAK İSTİYOR

2007 yılında Hazineden 10 yılda bir yenilenmek üzere 150 yıllığına kiraladığı 473 dönüm araziye zeytin diken Yaylaköy’lü Mustafa Şenbahar arazisi elinden alınmak istenen köylülerden birisi. Kiraladığı araziye 15 bin zeytin fidanı diken Şenbahar, RES direkleri ile adeta köylerini kuşatan Lodos enerji şirketinin şimdi de zeytinliklerini ellerinden almak istediğini dile getiriyor. Lodos şirketinin kendisinin ve komşusunun zeytinliğini alarak GES kurmak istediğini belirten Şenbahar, arazinin zeytinlik olması nedeniyle şirketin şu ana kadar bu isteğine ulaşamadığını söyledi.

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ŞİRKETE OLUMSUZ YANIT VERDİ

Şenbahar, “Benim ve komşumun 902 dönümlük arazide toplam 30 binin üzerinde zeytinimiz var. Kendi ellerimizle diktik zeytinleri ve 15 yaşında genç ağaçlar olarak meyve vermeye başladı. Haliyle arazi zeytinlik olduğu için Zeytin Yayası’na göre bir işlem yapamıyor şirket. Zaten şirketin irtifak hakkı başvurusuna Orman Genel Müdürlüğü olumsuz yanıt verdi” dedi. Şenbahar’ın gönderdiği 19.07.2022 tarihli belgede Orman Genel Müdürlüğü Lodos şirketinin Yaylaköy’de yapmak istediği GES projesi için irtifak hakkı talebine, “Müracaat alanları içerisinde geçmiş yıllarda yapılmış Hazineden tahsisli özel ağaçlandırma sahaları bulunduğu” gerekçesiyle olumsuz görüş bildirdiği görülüyor.

AYNI SAHAYA İKİ FARKLI RAPOR

Öte yandan İzmir İl Tarım Müdürlüğü 30 binin üzerinde genç zeytin ağacının bulunduğu arazi için 28.03.2022 tarihinde verdiği raporda, şirketin istediği arazide 6-7 yaş aralığında zeytin fidanları dikili olduğunu, bazı zeytinlerin ortalama 12-15 yaş aralığında ve yeni verimde olduğunu belirtmiş. İl Tarım Müdürlüğü elemanları bu zeytinlerin “Bakımsız, kimi fidanların kurumuş” olduğunu ileri sürmüş. Aynı sahada Karaburun İlçe Tarım Müdürlüğü ekiplerinin yaptığı 13.10.2022 tarihli incelemede ise Şenbahar’ın zeytinliğinde 14-15 yaş arasında zeytinler olduğu, bu fidanların düzenli bir şekilde dikilip, bakımlarının yapıldığı, kuruyan fidanların yerine yenilerinin dikilerek üretime devam ettiği, zeytin ağaçlarının gençlik dönemini atlatarak verime geçtiğine dair rapor verilmiş.

BAKANLIK ŞİRKETİN İŞİNE GELEN RAPORU DİKKATE ALDI

İki kurumun birbirine tamamen zıt bu iki raporundan şirketin işine geleni göz önünde bulunduran Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (ÇŞİB) meyve veren 30 bin zeytin ağacının bulunduğu araziyi “kuru marjinal tarım arazisi” olarak niteleyerek şirkete arazinin GES için tarım dışı kullanılabileceğine dair izin verdi. Son olarak 01.12.2022 tarihli EPDK kararında da söz konusu araziler üzerinde RES üretim tesisi kurulması için Lodos Enerji AŞ şirketine irtifak hakkı tesis edildi.

RES DİYE BAŞVURUP GES’E İRTİFAK ALMAK İSTİYORLAR

Oysa şirket arazide RES değil GES projesi yapmak istiyor. Ancak GES projesi için şu ana kadar ÇED olumlu belgesi alabilmiş değil. Lodos şirketinin henüz GES için ÇED olumlu belgesi almadığını belirten Mustafa Şenbahar, şirketin burada kurnazlık yaparak ilave RES direkleri için aldığı izni GES için kullanmak istediğini ileri sürdü. Şenbahar şunları söyledi, “Bölge zaten özel çevre koruma alanı (ÖÇKA) içinde. Ayrıca benim arazide bakımlı, verimli zeytinlerin olduğuna, bütün evrakların, ödemelerin tam olduğuna dair dilekçelerim var. İlçe tarımın raporunu, bakanlıktan aldığım hibe desteklerini, mazot desteklerinin belgelerinin hepsini koydum, Çevre Bakanlığına gönderdim. Bakanlık muhtemelen bu nedenle ÇED’e olumlu görüş veremiyor. Şirket ÇED’i alamayınca bu sefer 2018’de ilave 50 +37 direklik RES projesi aldıkları lisansı öne sürerek 2000 dönümlük sahayı maliyeden RES için istedi. Bu sahtekarlığın daniskasıdır! 2018 yılındaki lisansa dair haklarını zaten kullandılar, 37 tribünü diktiler. Şimdi, RES diye isteyip GES’e irtifak almak istiyorlar.”

"FİL BÜROKRATLARIN AYAKLARI ALTINDA KÖPEK ENİĞİ GİBİ EZİLİYORUZ!"

ARAZİSİ üzerinde 15 bin zeytin ağacı olduğunu ve meyve vermeye başladığını dile getiren Şenbahar, “Şimdi bu arazideki 15 bin zeytin ağacımı ve yanımda komşuma ait arazideki 15 bin zeytin olmak üzere toplam 30 bin zeytini komple sökmek istiyorlar. Şimdi bu söylediklerimi aynen yaz benim adıma; ben emekli bir adamım. Köylü olarak buraya 15 yıldır emek verdik. Zeytin diktik ama fil bürokratların ayakları altında köpek eniği gibi eziliyoruz” dedi.

EPDK ŞİRKETE RES İÇİN İRTİFAK HAKKI VERDİ

Yıllardır Karaburun Yarımadası’nda yaşayan yurttaşların itirazlarına ve mücadelesine rağmen hız kesmeden devam eden RES projelerine, son yıllarda GES projeleri de eklenmişti. Yarımadada yaşayanların protesto eylemleri arasında yapılan toplantıların ardından Lodos Karaburun Elektrik Üretim AŞ tarafından yapılması planlanan “Karaburun Rüzgar Enerji Santrali Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali ” projesinin Nihai ÇED raporu Bakanlıkta imzalanmayı bekliyor. Henüz ÇED raporu bile onaylanmayan projeye EPDK tarafından 01.12.2022 tarihinde mülkiyeti Maliye Hazinesinde olan ve kiralama yoluyla zeytin yetiştiriciliği yapılan taşınmazlarla ilgili “irtifa hakkı” verildi. “Karaburun Rüzgar Enerji Santrali Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali ” projesine “kamu yararı” gerekçesi ile verilen bu irtifa hakkı ile Yaylaköy’e çok yakın olan proje alanında Yaylaköy’lü Mustafa Şenbahar ve diğer köylülerin arazileri Lodos Karaburun Elektrik Üretim AŞ’ye geçecek. Proje aynı zamanda, hayvancılıkla geçimini sağlayan Yaylaköylülerin kadimden beri kullandıkları mera alanı üzerinde bulunuyor.