Yüzde 120 zam talep eden saya işçileri Adana’da iş bıraktı

Volkan PEKAL
Adana

Adana’da artan hayat pahalılığı karşısında parça başı ücretlerine zam talep eden sayacılar ve saya işçileri, talepleri karşılanmadığı için iş bıraktı. Yüzde 120 zam talep eden sayacılar ve saya işçileri zam talepleri tüm atölyeler tarafından kabul edilmeden makine başına oturmayacaklar.

Adana Büyük Saat civarında bulunan arastada üretim yapan ve her geçen gün üretim masrafları ve hayat şartları ağırlaşan sayacılar ve saya işçileri parça başı üretim yaptıkları atölyelerin zam taleplerini kabul etmemesi üzerine iş bıraktı. Sadece 2022’deki kayıpları değil, 2023’te de temel ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri bir ücret talep ediyor.

“KEFEN PARAMI HARCADIM”

Grev öncesi konuştuğumuz işçilerden Şerif usta, “78 liraya aldığımız kömür şu an 150 lira. 60-70 kuruşa aldığımız odunun kilosu 3,5-4 lira olmuş. 1,5 liraya yediğimiz ekmek 4 lira oldu. Öğle yemeğinde tavuk döner yiyoruz. 11 liradan 27 liraya çıktı. Dönerci haber göndermiş, yılbaşından sonra da 30 liranın üzerinde olacakmış. Sadece eve ve işyerine gelen elektrik faturası bin 600 lira. Bu sene arkadaşlarımız mağdur olmasın diye evden kefen paramı getirdim” dedi.

“PATRON MİLYONLAR KAZANIYOR, BİZİM CEBİMİZE AYLIK 10 BİN LİRA GİRİYOR”

10-15  dolara ayakkabı satan firmanın bugün 35 dolardan 60 dolara kadar ayakkabı sattığını ifade eden Rezzan isimli sayacı, “Bir çift ayakkabının maliyeti en fazla 200-300 lira. Fazlasının imkanı yok. Tek çiftten atölyecinin cebine giren para 700 liraya kadar dayanıyorken benim cebime 15 lira kalıyor. Aradaki fark bu. Haftalık 5 bin çift yapıyor. Bugün onun cebine milyonlar giriyorken, ben sabah 8’de başlayıp 9.30-10.00’a kadar kalıyorum, benim cebime 10 bin lira ya giriyor ya girmiyor. Sosyal faaliyet yok. İplik fiyatı olmuş 30 lira, iğne fiyatı olmuş 30 lira” diye konuştu.

“BU ÜCRETLERLE MESLEKTE ELEMAN KALMAZ”

Ücretlerin düşük olmasından dolayı işçilerin de mesleği bırakmaya başladığını ifade eden Ramazan isimli işçi şöyle konuştu: ‘Ben senin yanında çalışacağıma asgari ücrete çalışırım’ diyorlar. Bu insanlara yeterli haftalık veremezsek meslekte eleman kalmaz. Yıllardır bu meslekteyim binebileceğim bir bisikletim yok. Ustalara bakıyorsun her yıl bir tane araba değiştiriyorlar, her yıl bir villa alıyorlar. Bu değirmenin suyu nereden akıyor? Benim sırtımdan kazanıyorlar.

"HER ŞEY YÜZDE 500 YÜKSELDİ"

Atölyelerin bir ayakkabıyı ortalama 240 liraya sattığını dile getiren Adana Ayakkabı İmalatı Çalışanları Derneği Başkanı Mustafa Özay, kendilerinin ise 12-15 liraya ayakkabı diktiğini belirterek bu fiyatlara göre en düşük saya fiyatının da 24 lira olması gerektiğini ifade etti. Bu ücretlerle yeni sayacıların yetişmediğini belirten Özay, “Böyle giderse işçi kalmayacak. Bundan önceki zamlarımız eridi. Nasıl ki kauçuk taban 10 liradan 40 liraya yükseldiyse, her şey yüzde 500, yüzde 600 yükseldiyse biz de sayacılar olarak yüzde 120 zam almadan çalışmamız mümkün değil” diye konuştu.

"GENÇLER MESLEĞİ BIRAKIYOR"

2018’deki kur krizi ile üretimin sekteye uğradığı, pandemi döneminde uzun süre işsizliğin yaşandığı alanda mesleği bırakıp başka işlere yönelen çok sayıda işçi oldu. Bugün aylık ücretleri 8 bin 500 lirayı bulmayan saya işçileri de saya ustaları ile birlikte iş bıraktı.

Bu işçilerden Kadir, çocukluğundan beri yaptığı mesleği bırakmak istediğini ifade ediyor. Aldıkları ücretin asgari ücretin altında kaldığını ifade eden Kadir, “14-15 saat çalışıyoruz. Asgari ücretin üzerinde bir ücret almamız gerekiyor” dedi. Kendisi ile birlikte mesleğe başlayan çok sayıda gencin bu nedenlerden dolayı mesleği bıraktığını ifade eden Kadir, “Fabrikalara kayıyorlar. Orada yeme içme masrafı yok. Asgari ücret alıyorlar. Böyle giderse biz de o tarafa kayacağız” dedi.

"HER ŞEYE YAPILAN ZAM İŞÇİYE YAPILMIYOR"

Her şeye fahiş zamlar gelirken kendi ücretlerine bir türlü istedikleri zammın gelmediğin ifade eden Murat Yıldırım, “Bir çift ayakkabı yapıyorum, 11 lira; bir döner 25 lira. İki çift ayakkabı yapacağım ki bir döner yiyebileyim. Günlük 150 lira masrafım var. Fabrikada çalışanlar bizden iyi. 8 saat çalışıyor. 24 çift ayakkabı dikiyorum. Biz 12 saat çalışıyoruz. Bir işçi çalıştırsan senden 3 bin 250 lira haftalık isteyecek. Çift başı 11 lira ile nasıl vereceksin? Yemeği var, yol parası var, sigortası var. Bu mesleğe 40 senemi vereceğim, vasıfsız bir elemanın maaşını alamayacağım. Bu yüzden yüzde 120 normal” dedi.

MÜLTECİ İŞÇİ: BİR OLUP HAKKIMIZI ALACAĞIZ

2017’den beri her grevde olduğu gibi Suriyeli mülteci işçiler de iş bıraktı. Ücretler yetmediği için greve çıktıklarını ifade eden Ali isimli işçi, “Bir evde oturuyoruz, yıllık 7 bin lira kira veriyorduk, 14 bin lira oldu. Saya fiyatları ucuz olunca ustalar haftalıklarımızı yükseltemiyor. Bu ücretler onları da bizi de kurtarmıyor. Bir döner 30 lira olmuş. Bir günlük masrafımız 150 lirayı buluyor. Yüzde 120 zam istiyoruz. Ben de mesleği bıraktım, tekstilde çalıştım, şimdi geri döndüm. Türklerle bir el olup hakkımızı almaya çalışacağız” dedi.