Mühendis adayları tartışıyor: TMMOB’un asgari ücreti ve gelecek meselesi

Beyza BEYCAN

ODTÜ

Gün geçtikçe yaşam koşullarımız daha da zorlaşıyor. Enflasyon, art arda gelen zamlar, hayat pahalılığı hem işçilerin hem de öğrencilerin insanca bir yaşam sürdürmekte zorlanmasına neden oluyor. Mühendislik ve mimarlık fakültesinde okuyan öğrencilerin çoğu bir yandan gördüğü eğitimin ağırlığıyla, bir yandan da ekonomik koşulların üzerlerinde yarattığı baskıyla mücadele etmeye çalışıyor. Devletin ekonomi ve eğitim politikaları doğrultusunda, öğrencilere ayrılması gereken bütçe ayrılmadığı için öğrenciler burs alamıyor, okurken çeşitli işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Eğitim materyallerine erişmekte güçlük çekiliyor.

Açlık sınırının 8130, yoksulluk sınırının ise 24.000 gibi sayılara ulaştığı bu zamanda, yeni mezun mimar ve mühendisler emeklerinin karşılığını yeteri kadar alacaklarından şüpheliler. Çoğu öğrenci üniversiteyi yepyeni sosyal ortamlarla ve fikirlerle tanışacağı, kendini hem akademik hem de kültürel açıdan geliştirebileceği bir yer olarak görmüyor. Bu yüzden de üniversite hayatını, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik ve sosyal koşullardan uzaklaşmak adına yurtdışına “kapak atmanın” bir aracı olarak görüyor ve üniversitede geçirdiği süreyi CV’sini doldurabilmek adına bir koşuşturmaca içerisinde harcıyor. Bu tabloda bir meslek birliği olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) 2023 yılı asgari ücretini net 12.150 TL olarak belirledi. Biz de ODTÜ Mühendislik ve Mimarlık Fakültesinden arkadaşlarımıza yeni mezun mühendis ve mimarların çalışma koşullarını ve ücretlerini nasıl değerlendirdiklerini sorduk.

EN AZ 18.000 TL OLMALI

Metalurji ve Malzeme Mühendisliği 3. sınıf öğrencisi

Yeni mezun mühendis maaşları çok değişken. Bazı firmalar 20.000 TL civarı başlatırken bazı arkadaşlarımın 7.000 TL gibi ücretlere çalıştırıldığını biliyorum. Mühendis maaşları firmaların insafına kalmış durumda. Günümüz ekonomisinde sadece kira, fatura, mutfak ve yol masrafları Ankara’da en az 13.000 TL civarına denk geliyor. Haftada bir kez dışarı çıkıp bir iki parça da kendine alışveriş yapmak istese bu insan, en az 18.000 TL gibi bir maaşla insani bir şekilde yaşayabilir diye düşünüyorum. Maalesef çoğu firma bu ücretin çok daha altında çalıştırıyor.

25 SENE BİLE GELECEĞİ KAZANDIRMIYOR

İdil

Havacılık ve Uzay Mühendisliği 3. Sınıf öğrencisi

TMMOB tarafından belirlenen ücret kesinlikle yetersiz. Asgari ücretin çok az yukarısında ve yoksulluk sınırının yarısından az. Bir sürü fedakarlıkla 25 yıldır okuyorum ve bunların hepsi gelecekte iyi bir yere varabilmek için. Herkesin kafasında bu var ama işe girdiğinde manzara hayal kırıcı oluyor. Asgari ücret geçen sene 1,5 kat civarında arttı, fakat bu ne işe yaradı? İşçiler daha iyi koşullarda mı yaşıyor? Asgari ücret 20.000 TL olsa bile bu enflasyon hızıyla ve ücretlerin erimesiyle bu paranın da bir kıymeti kalmayacak.

İYİ BİR MAAŞ. PEKİ NASIL ÇALIŞMA KOŞULLARI?

Emir

Makina Mühendisliği 3. sınıf öğrencisi

Arkadaşım geçen sene mezun oldu. TAI’de işe girdi. Üniversite hayatında birçok toplulukta aktif rol aldığından dolayı deneyimi vardı ve aday mühendislik de yaptığı için iyi bir maaşla işe başladı. Ancak çalışma şartları çok kötü olduğu için işinde mutlu değil. Bir süredir işe para biriktirmek ve yurtdışına çıkıp orada bir hayat kurabilmek adına devam ediyor.

Babam emekli işçi. Biz üç kardeşiz. Babam fazladan mesai yapıyor sürekli, sadece pazar günü boş vakti oluyor. Benim ve kardeşlerimin giderleri, annemin hastane masrafları var. Bunları düşündüğümüzde babamın aldığı maaş kimseye yetmiyor. Tek başıma benim giderim bile çok fazla oluyor. Ben de yeni işten çıktım. Kendim çalıştığımda babamdan sadece kiramı alıyorum onlara yük olmamak için. Okurken devletin hiçbir yardımını görmüyorum, burs vs. almıyorum. Kira da bambaşka bir şey, zaten başlangıcı bizde 2000’di, bir sene sonra 5000 oldu, 4500’e zor indirdik.

BİZ YOKSULLAŞIRKEN KİM ZENGİNLEŞİYOR?

Endüstri Mühendisliği 3. sınıf öğrencisi

Burada bence önemli olan miktar değil, hatta algımızla oynanmasına da sebep oluyor. Son asgari ücret zammı ne kadar abartılarak anlatılsa da açıklandıktan bugüne kadar olan süreçte birçok temel tüketim ürününe %30 civarında yapılan zamlara şahit olduk. Ve bu asgari ücretin normal koşullar altında yıl boyu devam edeceğini de düşünürsek yapılan zamla oluşan alım gücümüz 2-3 ay içerisinde eski haline dönüyor. Bana kalırsa bunun sebebi uygulanan enflasyonist genişleme modeli. Hükümet sanayicinin her geçen gün daha fazla kar elde etmesini amaçlayan bu politikalarla işçilerin, mühendislerin ve daha birçok kesimin daha fazla sömürülmesine yol açıyor.

ASGARİ ÜCRET ORANINDA BİLE ZAM ALMIYORUZ

Erdi

Havacılık ve Uzay Mühendisliği 4. sınıf öğrencisi

Asgari ücret artsa da yeteri kadar artmıyor ama mühendis maaşları ve diğer meslek gruplarına ait maaşlar o oranda da artmıyor. Çevremdeki herkesten yurtdışına gitmek istediğini, hayallerini başka ülkelerde kurduğunu duyuyorum.

ÜCRET ARTIŞLARININ GÜCÜ ZAMLARA KARŞI MÜCADELEDE

Gıda Mühendisliği 4. sınıf öğrencisi

Piyasadaki ürünlere gelen artış miktarını düşündüğümüzde asgari ücrete gelen zammın bir değeri kalmıyor. Asgari ücreti daha çok arttırsalar aldığımız ürünler de daha çok artacak. Yani bu bir çözüm değil. Çözüm sistemi değiştirmek ya da kontrol altında tutmak.

KREDİYİ GERİ ÖDEMEYE BİLE YETMEZ

Endüstriyel Tasarım 2. sınıf öğrencisi:

Belirlenen ücret yeni başlayan biri için uygun olabilir. Ama 4 yıldır eğitime harcadığım masrafı düşündüğümde hiç yeterli gelmiyor. Şu an KYK kredisi alıyorum ve ileride KYK borçlarımı ödemeye de bütçe ayırmam gerekeceğini düşününce yeterli değil.

AYNI İŞE KAMUDA BAŞKA ÖZELDE BAŞKA ÜCRET

Gizem ÇAL

Şehir ve Bölge Planlama

Yaptığım stajlardan öğrendiğim kadarıyla yeni mezun plancılar özel planlama ofislerinde geçtiğimiz yaz 6.000 TL ile, 5-6 yıl gibi bir tecrübeden sonra ise 7.500 TL gibi bir ücrete çalışıyor. Bakanlık gibi kamu kurumlarında 5-6 yıl tecrübeli bir plancı için bu ücret 12.000 TL’yi buluyor. TMMOB alt sınır koysa da bunun özel ofislerde geçerli olması mümkün olmuyor. Özel ofislerde çalışan plancılar iş bulabilmek için odaya üye olmayabiliyor çünkü eğer üye olurlarsa TMMOB’un belirlediği ücret üzerinden maaş verilmesi gerekiyor ve patronlar da bunu istemeyip daha az bir ücrete çalışan bulabiliyor. Özel-Kamu arasındaki maaş farkı çoğalıyor. Bu nedenle TMMOB’un belirlediği ücretin daha çok kamu personellerine yansıyacağını düşünüyorum, bu durumda özel sektördeki maaşın bu tutarın çok daha altında kalacağını düşünüyorum. Emek verilen bir işin karşılığını alamamak mesleki anlamda tatminsizliği de getirecektir. Gittikçe büyüyen enflasyonun altında kalan maaş zamlarıyla krizin faturası yine bize kesiliyor.

ÇALIŞMA KOŞULLARININ DA DÜZELMESİ GEREKİYOR

Safa Ebrar BOZKURT

Mimarlık

2022 yazında staj yaptığım bir ofiste çalışan yeni mezun bir mimar asgari ücret ile çalışıyordu. Bence oda tarafından belirlenen maaş ne kadar olursa olsun bu tablo büyük şirketlerde de küçük ofislerde de asgari ücretin çok üzerine çıkamıyor. Son derece yetersiz ücret ve kötü çalışma koşulları nedeni ile nitelikli mimarlar mesleklerini yapmaktansa farklı alanlara yönelmeyi tercih ediyorlar. Sadece ücret değil çalışma koşullarının da uygun hale getirilmesi gerekiyor.