Renault’da ek zam huzursuzluğu artıyor

Uğur ÖKDEMİR
Bursa

Asgari ücretteki son artıştan sonra metal iş kolunda 10 yıllık işçi ücretlerinin asgari ücretle eşitlenmesiyle fabrikalarda ek zam talebi yayılıyor. 2015’teki metal direnişine öncülük etmiş, Türk Metal’in örgütlü olduğu Bursa’daki Renault’da da ek zam ve kıdem farkı tartışması büyürken, yılbaşı öncesi fabrikaya gelen Bursa valisinin ise fabrikalarda eylem istemediğini söylediği konuşuluyor.

Ek zammın kaçınılmaz olduğunu söyleyen bir Renault işçisi, “Saat ücretine yansıyacak bir zam istiyoruz. Öyle sosyal hak, prim veya altın vererek geçiştirmelerini istemiyoruz. Kalıcı bir hak istiyoruz geçici değil. Asgari ücret artışı sonrası maaşlar eşitlendi neredeyse. MESS yıllardır makası kapatacağız diyordu, sonunda bunu yaptılar. Kıdem farkı kesin olmalı yoksa gerginlik büyür” dedi.

“Enflasyonun artacağını işçi görüyor, sendika göremiyor mu” diyen işçi şöyle devam etti: “Sözleşme imzalandıktan kısa bir süre sonra boşa çıkacağını herkes söyledi ama oralı olmadılar. Şu an sorunsuz bir şekilde sözleşme sürecine götürmenin formülü aranıyor. Ama son asgari ücret artışı sonrası ek zam ve kıdem farkı olmak zorunda ve bunlar saat ücretlerine yansıtılmalı.”

"ÜCRETLER ERİDİ, FITIK HEDİYE KALDI"

Fabrikada sendikacılara baskının olduğunu söyleyen bir başka işçi, “Özellikle genç işçilerde rahatsızlık fazla. Sendika neden sorunumuzu çözmüyor? Biz yıllardır buraya emek verdik, herkeste çeşitli hastalıklar çıkmaya başladı ama hakkımızı alması gereken sendika bir şey yapmıyor. Ben üç toplu sözleşme gördüm, arkadaşım bir toplu sözleşme gördü, maaşlar aynı oldu. Benim verdiğim emek ve ağır çalışma koşulları yüzünden oluşan fıtıklar da bana hediye olarak kaldı” diye konuştu.

Renault işçisi, “Bu fabrikada ürettiğim aracın getirisini çok iyi biliyorum. Kâr oranları ortada ama bize verilen resmen kuş yemi. İşçiyi geçiştirecek çözümlerle gelmesinler. Bugün bu süreci atlatsalar bile iki üç ay sonra yine bu sorunlar ortaya çıkacak” dedi.

"BİR KIVILCIMLA TEKRAR HAREKETLENİR FABRİKA"

Fabrikada henüz eylem gibi bir hareketlilik olmasa da büyük bir huzursuzluğun olduğunu dile getiren işçi şunları söyledi: “Bunu bölümlere girince çok net görüyorsun. İnsanlar mutsuz ve öfkeli. Geçinmek her geçen gün zorlaşıyor. İnsanlar doğal gaz faturalarını konuşuyor, havalar şu an iyi olduğu halde yüksek geliyor. Sendikacılara tepkiler var, hakkımız olanı alın bu sorunu çözün diye. Yılbaşı öncesi fabrika revizyona girmeden önce Bursa valisi fabrikaya geldi. Yönetimle yaptığı görüşmede fabrikalarda eylem istemediğini söylemiş. İşçinin huzursuz olduğunu herkes görüyor. Eylem istemiyorlarsa işçinin hakkını verecekler, yoksa bu sessizlik bu şekilde daha fazla sürmez. Bir kıvılcımla tekrar hareketlenir fabrika.”

RENAULT YÖNETİMİ DİKEN ÜZERİNDE

15 yıllık Renault işçisi
Bursa

Renault fabrikasında üretim başlayınca (Başta çip krizi olmak üzere bir süredir çeşitli aralıklarda üretim duruyor) fabrikada yoğun tartışmalar ve tepkiler de başladı. Ücretler artık tamamen eridi. Aldığım para ile asgari ücret arasında fark kalmadı. Ağır iş kolunda çalışıyoruz. Aldığımız para yaşamamıza yetmiyor. Türk Metal’in enflasyon oranlı yaptığı sözleşmenin bir anlamı kalmadı. Otomobil ana sanayinden TOGG fabrikasına geçen arkadaşlarımın maaşları büyük tartışma konusu. TOGG fabrikasının büyük fabrikalarda çalışan tecrübeli işçileri 55 ila 85 lira saatlik ücretle işe aldığı söyleniyor. Bunun yanı sıra fabrikada ücretlerin erimesiyle çıkış talebi olan işçiler de var. EYT meselesi patronu da sıkıştırmış durumda. Fabrikada 1200’e yakın arkadaş EYT’den faydalanacak. Bu yüzden tecrübeli işçi kaybını önlemek için çıkışları durdurdular. Fabrika yönetimi diken üstünde. Ücretlerde iyileştirme bekliyoruz. Yönetimin bu kadar sıkıştığı dönemde sendikacıların daha sıkı adımlar atmaları gerekiyor. Şu an biraz sıkı dursalar yönetim köşeye sıkışacak. İşçilerin işten atılmaktan korkusu yok. Ama sendika nanay. Şu an sendika işçileri oyalamaya ve geçiştirmeye çalışıyor.

SENDİKACILAR MASALARDAN KOVULUYOR

Metal Fırtına sonrası işe giren Renault işçisi
Bursa

Ben metal fırtına sonrası işe girdim. Ücretlerin erimesiyle fabrika adeta kaynayan kazana dönmüş durumda. Montajda arkadaşlar sendikacıları yuhaladılar. Yemekhanede sendikacılar masalardan kovuluyor. Tepkiler var, istifa sesleri yükselmeye başladı. Fabrika içerisinde hemen hemen her tartışmaya fabrika yönetimi müdahale etmeye çalışıyor. Nerede bir ses yükselse hemen müdür, saha şefi sahaya iniyor. Normalde arada sırada gördüğümüz müdürleri sürekli sahada gezerken görüyoruz. Her ses çıkaranı tespit etmeye çalışıyorlar.

Geçtiğimiz günlerde fabrika yönetimi fabrikada kapalı bölümler varken tasarruf adı altında ısıtıcıları kapattı ve işçiler bu yüzden hasta oldu. Sendika bir ısıtıcıyı bile açtıramıyor. Kaç tane insan söyledi. Sendikacıların bir şey yaptığı yok. Isıtıcıyı bile açın diyemeyen sendikaya zam konusunda güven duymuyoruz. Taleplerimiz konusunda “Sürekli görüşüyoruz” diyen sendika yöneticilerinin saatlik ücret iyileştirmesi ile alakalı sesleri çıkmıyor. Saat ücretine ek zam alınmaksızın alacakları prim işçinin öfkesini yatıştırmayacak. Tam aksine sorunu daha da köpürtecek. İşçinin asıl sorunu saat ücretlerinin düşük kalması.

SAAT ÜCRETİNE YANSIMAYAN ZAMMI KABUL ETMEYİZ

20 yıllık Renault işçisi
Bursa

Renault fabrikasında bazı bölümlerde 12 günlük duruşun ardından üretimin yeniden başlamasıyla fabrikada hareketlilik başladı. 2023 yılı asgari ücretinin açıklanması sonrası fabrikada başlayan homurtular yerini sendika yöneticilerini yuhalamalara kadar vardı.

Fabrikada ücretler o kadar yetersiz kaldı ki 15 yılki işçi sosyal haklar çıkarıldığında neredeyse asgari ücret düzeyinde ücret alıyor. Yeni giren işçi ile 15 yıllık işçi aynı ücreti almaya başladı. Bunu da kimse doğru bulmuyor ve herkes buna öfkeli. Fabrikada bölümlerde kendi aralarında konuşma ile başlayan tartışmalar yerini servis duraklarında, yemekhanelerde çay molalarında konuşmaya bırakmış durumda. Temsilcilere “Bu haksızlık değil mi, bunu düzeltmek için bir şey yapmayacak mısınız” dediğimizde ise “Son günlerde bir çalışma yapılıyor” diye açıklama yapmaya başladılar bizlere.

MONTAJ BÖLÜMÜNDE SENDİKACILAR YUHALANDI

Sendikacılara karşı güvensizliğin Metal Fırtınası dönemindeki gibi bir noktaya gittiğini görüyorum. İşçiyi kandırmak mümkün değil, herkes yaşadığı hayat pahalılığının farkında, bu parayla bu iş yapılmaz diye tepki gösteriyor. Montaj bölümü kalabalık olduğu için sendikacılar orada yuhalandı. Sendikacılar son günlerde yine ortalıkta daha az görünmeye başladılar. Tepkilerin giderek artması üzerine bu kez de bütün işçilere mesaj gönderen sendika MESS’le görüşmelerin devam ettiğini söyleyerek işçileri bir beklenti içerisine sokarak durumu atlatmaya çalışıyor.

SAAT ÜCRETİNE YANSIYAN EK ZAM İSTİYORUZ

Duyduğumuza göre kıdem zammı üzerinden bir iyileştirme konusunda MESS’le pazarlık yapılıyormuş. Ayrıca MESS karta belli bir ücret yatırılması, bazı sosyal yardımlar yapılması düşüncesi olduğu kulağımıza geldi. Kimse kabul etmeyeceğini söylüyor. Saat ücretine yansıtılacak bir zam yapılması gerekir. Bunun da işçilere danışarak, bizim kabul edebileceğimiz bir oran olması gerekir, başka türlüsü olmaz kabul görmez.