İlk miting, ilk izlenim

Yücel DEMİRER

Emek ve Özgürlük İttifakı’nın ilk mitingi 15 Ocak 2023’te İstanbul Kartal Meydanı’nda düzenlendi. Yaklaşan seçim için yapılacak çalışmalar, kitlesel bir eylemle başlatıldı.

Miting, katılım düzeyinden, içeriğine kadar merakla beklenmekteydi. Savaş politikalarından güç alan yoğun bir baskı ve yoksulluk ortamında mitingin gündeme uygun bir biçimde “Yoksulluğa, savaşa, baskılara dur diyelim” çağrısıyla düzenlenmesi yerinde bir karar olmuştu. Mitingin Türkiye’nin kalbi olan İstanbul’da hele de bir emekçi semti olan Kartal’da yapılması yerinde bir tercihti.

* * *

Miting ve benzeri kitlesel toplantılar, siyasal parti ve ittifaklar içi dayanışma düzeyinin sergilendiği, yurttaş katılımı ve desteğinin gösterildiği, yaratıcı yenilikler yoluyla belli bir imajın sağlamlaştırılıp gerekli görüldüğünde yenilendiği ortamlardır. Başarılı bir siyasal miting, öncesinde, sırasında ve sonrasında yapılanlar üzerinden değerlendirilir. İyi bir mitingin hedefinin net, yerinin iyi seçilmiş, geniş kesimlere iyi duyurulmuş, görsel boyutun yaratıcı ve estetik düzeyin yüksek olması gerekir.

Modern demokrasinin kalbinin içinde attığı siyasal katılım düzeyinin en yalın hali mitinglerde ölçülür. Mitingler, oy kullanma düzeyi ve parti üyeliği ölçütlerinden öte, bir çizginin sahip olduğu enerjiyi de göstermesi nedeniyle siyasal nabzın tutulduğu ortamların en önemlileri arasında yer alır. Öte yandan geleneksel siyaset yapma biçimlerinin yeni olanlarla kaynaştığı bir düzlem olan mitingler, parti ve/veya ittifakın geleceğine ilişkin de fikir verir.

* * *

Alana giderken her katılımcı gibi ben de merak ve beklentilerimi yanımda götürdüm. Öncelikle kendi miting alanlarını doldurmak için kamu kaynaklarını kullanmaktan çekinmeyen, aynı zamanda muhalif partilerin toplantılarını meşruiyet dışı göstermek için elinden geleni yapan siyasal iktidarın alanda “güvenlik” adına alacağı önlemleri ve bunların toplantının akışını nasıl etkileyeceğini merak etmekteydim.

Öte yandan Emek ve Özgürlük İttifakı’nın kitle önünde vereceği ilk ortak görüntünün detaylarını tahmin etmeye çalışmaktaydım. Bileşenlerin katılım düzeyleri, miting formatındaki yenilikler ve katılanların ortama getirdiği enerji ile ilgili sorular kafamda dolanmaktaydı. Özellikle “klavye üzerinden siyaset”in hayli yaygınlaştığı bir dönemde katılımcı sayısı kadar, katılımcı profili de ilgimi çeken diğer noktalar arasında yer almaktaydı.

* * *

Miting başlangıcından bir saat önce Marmaray Başak durağında toplanan kitleye katıldığımda, iki aşamalı bir güvenlik kordonu ve yoğun önlemler ile karşılaştım. Parti ve grup kortejlerinde yer alanlar düzenli bir bekleyiş içindeydi. Her sırada gözlenen selamlaşma ve kucaklaşmalar yanında, bazı kortejlerin bekleme sürecini küçük ölçekli birer mitinge dönüştürdüğünü gözlemledim. Kortejler arasındaki nicel ve nitel farklar, Emek ve Özgürlük İttifakı bileşenlerinin sosyolojik tabanlarındaki fark ve çeşitliliği göstermekteydi. Ellerinde bayrak ve flamalar olmayan katılımcıların grup aidiyetleri de belli bir dereceye kadar tahmin edilebiliyordu. Bu çeşitlilik, İttifakın zemin genişliği ve zenginliği kadar önünde duran zorluklara da işaret etmekteydi.

2022 yılında aynı alanda yapılmış iki ayrı mitinge katılmış biri olarak katılım düzeyinin bu alanda gerçekleştirilen sol/sosyalist mitinglerden daha ileride olduğunu söyleyebilirim. Özellikle genç ve kadın katılımcı sayısının yüksekliğinin altını çizmek gerekir. Buna ek olarak Liman İş Sendikası’na üye oldukları için Ambarlı Limanı’ndaki Martport firması taşeronu Karhan Gümrük’teki işlerinden atılan direnişçilerin alandaki varlığı ve taze direniş alanlarını temsil edişleri hoş bir sürpriz oldu. Ancak yine de gönül Emek ve Özgürlük İttifakı’nın ilk mitinginin daha kitlesel ve daha coşkulu olmasını isterdi.

İttifak bileşenlerinin liderlerince yapılan konuşmaların ortak teması seçim başarısı ve Erdoğan rejiminin seçimle sonlandırılmasıydı. Konuşmalardaki kulak tırmalayan birkaç ögenin ve TİP başkanının bu ilk mitingde konuşmamasının değerlendirilmesi için miting sonrasında hızla kaleme alınan bu notlar uygun olmaz.  

* * *

Bir mitingi değerlendirmenin herkesin üzerinde uzlaştığı nesnel bir ölçütü yok. Birinin başarılı bulduğunu diğeri öyle görmeyebilir ve yapılan değerlendirmelerin hiçbiri verilen emeği küçümseme anlamı taşımaz. Ancak sonraki mitinglerin daha görkemli olmasının Emek ve Özgürlük İttifakı’nın ilk mitingine katılanların ortak beklentisi olduğunu söylemek mümkündür.