ABD Anayasa Mahkemesi'nde Halkbank'ın temyiz başvurusu duruşması görüldü

New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nde 2016 yılında başlayan Reza Zarrab davasına 2019 yılında sanık olarak eklenen Halkbank'ın temyiz başvurusu bugün gördüldü. Duruşmada savcı ve avukatların iddiaları dinlendi. Yüksek mahkemenin kararını daha sonra açıklayacağı belirtildi.

Halkbank, Türkiye’ye ait kamu kuruluşu olduğu için Egemen Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası’na (FSIA) göre ABD’de bir ceza mahkemesinde yargılanamayacağı savunmasında bulunmuştu. Halkbank'ın temyiz başvurusu Washington'da Anayasa Mahkemesi’nde bugün gördüldü.

Euronews'te yer alan habere göre dokuz hakim, yargılamanın sürmesine hükmeden temyiz mahkemesi kararına itiraz eden bankanın gerekçelerini dinledi. Hakimler bu davanın bir yandan Amerikan hükümetinin özellikle ulusal güvenlik meselelerindeki otoritesini sarsabileceği öte yandan da yabancı bir devlete ait kurumları yargılamanın olası sonuçları ile ilgili endişelerini dillendirdi.

Yargıç Brett Kavanaugh mahkemenin ABD başkanına "bu mahkeme sizin ulusal güvenlikle ilgili yetkilerinizi kullanmanızı engelliyor" demesinin "oldukça tuhaf" ve "büyük" bir karar olacağını belirtti.

Yargıç Neil Gorsuch ise federal yargılamanın sürmesine izin vermenin Amerikan eyaletlerinin yabancı devletleri hedef almasının yolunu açabileceğini söyledi. Gorsuch eyaletlerin "Herhangi bir nedenden Meksika'yı, Covid nedeniyle Çin'i" hedef alabileceğini söyleyerek "Yaratıcı bir eyalet savcının ne ile karşımıza çıkacağını kim bilebilir?" ifadelerini kullandı.

Halkbankası hakkındaki Türkiye, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde kurulu paravan şirketler aracılığıyla banka dolandırıcılığı, kara para aklama ve komplo iddialarını reddediyor.

Savcılar Halkbank'ı İran'ın yaptırımlar kapsamında sadece gıda ve temel ihtiyaç malzemesi alma için kullanabileceği petrol ve doğal gaz gelirlerini önce altına daha sonra da nakite çevirerek İran'ın kendi istediği gibi kullanmasına izin vermekle suçluyor. İddilara göre banka İran'ın 20 milyar doları gizlice transfer etmesini sağladı bunun en az 1 milyar dolarını da ABD finansal sistemini kullanarak akladı.

HALKBANK'A YÖNELTİLEN SUÇLAMALAR

Gerekçeli kararın ne zaman açıklanacağı ise henüz belli değil. Bazı hukukçular birkaç ay içinde, bazıları ise 2023 yılı sonunda açıklanabileceği görüşünde.

Anayasa Mahkemesi’nin Halkbank’ın davasında vereceği karar, ABD’de FSIA'ya göre şimdiye kadar alınan kararlar için bir içtihadı birleştirme kararı niteliği oluşturacak.

Halkbank aleyhine New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi'nde açılan davada şu suçlamalar yer alıyor:

• ABD’yi dolandırmak amacıyla komplo kurmak,
• "Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası"nı İran’a para transferleri yaparak ihlal etmek için komplo kurmak,
• ABD bankalarını dolandırmak,
• ABD bankacılık ve finans sistemini dolandırmak amacıyla komplo kurmak,
• Kara para aklamak,
• Kara para aklamak amacıyla komplo kurmak.

Halkbank aleyhinde 15 Ekim 2019 tarihinde açıklanan 45 sayfalık iddianamede, Halkbank yönetiminin Türkiye hükümetinin üst düzey yetkilileri tarafından desteklendiği ve korunduğu da iddia edilmişti.

İddianamede, Halkbank’ın 2012 ve 2016 yılları arasında İran’ın uluslararası piyasalarda petrol ve doğal gaz satışından elde ettiği gelirin ülkeye girmesinde yardımcı olduğu iddia edilmişti.

İddianamede Halkbank’ın, İran’ın petrol ve doğal gaz satışından elde ettiği geliri harcamasına imkan veren bir mekanizmanın, paravan şirketler ağını kullanarak uygulanmasına yardımcı olduğu iddia edilmişti.

Halkbank’ın yaptığı transferlerin tutarının yaklaşık 20 milyar doları bulduğu öne sürülmüştü. (DIŞ HABERLER)